Okółek (botanika)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Okółek – u roślin wyrastające z jednego węzła (miejsca na pędzie) rozwidlenia pędu, liście, kwiaty lub ich części składowe takie jak: działki kielicha, płatków, pręciki. O okółku mówimy wówczas, gdy co najmniej trzy takie elementy rozmieszczone są wokół osi i położone na tej samej wysokości (w przypadku, gdy dwa elementy wyrastają na jednej wysokości mówi się o ułożeniu naprzeciwległym).
Ułożenie okółkowe najłatwiej dostrzec na przykładzie liści u różnych gatunków ulistnionych okółkowo. Ulistnienie okółkowe jest specyficzne dla gatunków (tzn. jest cechą obecną u wszystkich osobników danego gatunku) i ma w związku z tym znaczenie taksonomiczne. U roślin wieloletnich zdrewniałych zazwyczaj nad liściem tworzą się też zaczątki pączków. Po opadnięciu liści, w następnym sezonie, pączki uaktywniają się, przekształcając w młode pędy, również o ułożeniu okółkowym.
Układ okółkowy mają też części składowe kwiatu. Są one ułożone w kilku kręgach na różnej wysokości dna kwiatowego, przy tym pozornie jednolity pierścień płatków/pręcików w rzeczywistości często składa się z kilku okółków, o elementach składowych obróconych wobec siebie o pewien kąt tak, aby nie zachodziły na siebie.
Także ozębnia puszek zarodnionośnych mszaków ma ułożenie okółkowe.
Szereg roślin, przynajmniej okresowo, wykazuje układ okółkowy także w swojej budowie anatomicznej. W szczególności dotyczy to merystemów bocznych wiązek łyko-drzewnych (kambium) oraz felogen roślin dwuliściennych. Okółki tkanek przez nie wytworzonych tworzą przerywane lub ciągłe pierścienie na całej wysokości rośliny (tzw. walec osiowy).