Pole Yanga-Millsa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Pole Yanga-Millsapole rządzące oddziaływaniem wszystkich znanych cząstek elementarnych we Wszechświecie. Zostało zaproponowane w 1954 roku przez Chen Ning Yanga i jego ucznia Roberta Millsa. Jest ono uogólnieniem pola Maxwella – wprowadzonego sto lat wcześniej, by m.in. opisać światło – z tym wyjątkiem, że pole Yanga-Millsa w niektórych teoriach dopuszcza obecność ładunku magnetycznego. Dla oddziaływań słabych kwantem odpowiadającym polu Yanga-Millsa jest wuon (bozon W), który może mieć ładunek (czyli słaby izospin) +1 lub -1 oraz zeton (ładunek 0). Nośnikiem oddziaływania silnego są gluony występujące w ośmiu stanach kwantowych.

Yang-Mills_Field.jpg
Schematyczny rysunek pola Yanga-Millsa w modelu neutronu
Neutron_quark_structure.svg
Struktura neutronu, zbudowanego z trzech kwarków: dwóch kwarków dolnych "d" i jednego kwarka górnego "u" (układ udd), związanych silnym oddziaływaniem przenoszonym przez gluony.
Quarks.gif
Kwarki posiadają ładunki kolorowe przenoszone przez gluony

Istnieją dwa równoważne opisy teorii Yanga-Millsa: jeden wykorzystuje bozony cechowania, a drugi – topologiczne ekscytacje pól (np. monopole, instantony, merony itd.)[1].