Prenzlau
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Prenzlau – miasto w północno-wschodnich Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, siedziba powiatu Uckermark i garnizonu Bundeswehry. Leży na Pojezierzu Meklemburskim, nad rzeką Wkrą. Liczy około 20 tys. mieszkańców i zalicza się do średniej wielkości ośrodków Brandenburgii.
 Wieża Środkowa i Kościół Mariacki | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||||
| Prawa miejskie |
1234 | ||||
| Powierzchnia |
142,18 km² | ||||
| Wysokość |
30 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2005) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
03984 | ||||
| Kod pocztowy |
17291 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
UM, ANG, PZ, SDT, TP | ||||
 | |||||
Położenie na mapie Brandenburgii  | |||||
Położenie na mapie Niemiec  | |||||
 53°19′N 13°52′E | |||||
| Strona internetowa | |||||
W mieście znajduje się stacja kolejowa.
W średniowieczu nazwa miasta zapisywana była w rozmaitych formach, po raz pierwszy w 1187 w formie przymiotnikowej w wyrażeniu Stephanus Prinzlaviensis, w późniejszych wiekach jako Premizlawe (1237), Primizslaw (1299), Prentslaw (1316), Prempßlaw (1426), Prentzlow (1484). Nazwa ma źródłosłów słowiański, odosobowy, od imienia Przemysław[2]. W języku polskim rekonstruowana jest jako Przęsław[3] lub Przęcław[4], ew. Przemysław[5].
W 1234 książę szczeciński Barnim I nadał Prenzlau prawa miejskie[6]. W 1250 miasto zostało przekazane Marchii Brandenburskiej na mocy traktatu w Landin. W 1275 do Prenzlau przybyli pierwsi dominikanie[7]. W 1320 miasto odzyskał książę szczeciński Otton I. W 1426 na skutek porażki księstwa pomorskiego w wojnie wkrzańskiej Prenzlau przeszło we władanie Brandenburgii. 26 czerwca 1479 podpisany tu został traktat pokojowy pomiędzy Księstwem Pomorskim a Brandenburgią. Miasto znacząco ucierpiało w czasie wojny trzydziestoletniej. W drugiej połowie XVII w. w Prenzlau zaczęli się osiedlać francuscy hugenoci. W 1701 miasto znalazło się w granicach Królestwa Prus. W 1724 został zbudowany nowy ratusz miejski. 28 sierpnia 1806 Francuzi pod wodzą marszałka Joachima Murata zwyciężyli pod Prenzlau armię pruską i okupowali miasto do 1812 nakładając na nie jednocześnie wysoką kontrybucję[8].
W czasach nazistowskich synagoga dużej gminy żydowskiej, zbudowana w 1832, została zbezczeszczona i zniszczona podczas pogromu listopadowego w 1938, podobnie jak dwa cmentarze żydowskie przy wieży ciśnień w dzisiejszym parku miejskim, których rozbite nagrobki posłużyły jako bruk do utwardzenia nawierzchni ulic. Nowy Cmentarz Żydowski przy Puschkinstrasse 60 został odrestaurowany po 1945. Podczas II wojny światowej w Prenzlau zginęło około 600 osób. Pod koniec kwietnia 1945 około 85 procent centrum Prenzlau zostało zniszczone przez Armię Czerwoną[9].
Odbudowę zniszczonego centrum miasta rozpoczęto w 1952. W związku z niedoborem mieszkań i małą siłą gospodarczą w latach powojennych budowano głównie budynki prefabrykowane, które cieszyły się dużym zainteresowaniem ludności, w których nadal mieszka wiele ludzi[8].
Początkowo w centrum gospodarki znajdował się przemysł rolniczy. Ważnymi pracodawcami były takie firmy jak cukrownia, gospodarstwo mleczarskie, młyn zbożowy i browar. Kiedy w 1972 założono Armaturenwerk Prenzlau (AWP), utworzono ponad 1000 nowych miejsc pracy, a firma stała się największym pracodawcą w mieście[10].
Po 1990 zjednoczenie Niemiec doprowadziło do rozległych wstrząsów we wszystkich obszarach. Pejzaż miasta zmienił się poprzez renowację licznych budynków i ciągów komunikacyjnych; niektórym ulicom nadano nowe nazwy. Dawne koszary z epoki cesarstwa i narodowosocjalistycznego zaadaptowano na budynki administracyjne lub szkolne. Wiele firm musiało zostać zamkniętych, inne znacznie ograniczyły zatrudnienie[8].
W czasie II wojny światowej znajdował się tu obóz jeniecki Oflag II A[11].
- Kościół Najświętszej Maryi Panny – gotycki kościół, zbudowany w XIII i XIV w., zniszczony w trakcie II wojny światowej, odbudowany w latach 1970–1995, współcześnie luterański
- Kościół Trójcy Świętej – dawny kościół franciszkański z XIII w., współcześnie luterański
- Kaplica św. Ducha – kaplica przyszpitalna z XIII w., od 1899 pełniła funkcję muzeum, zniszczona w trakcie II wojny światowej, obecnie w ruinie
- Kościół św. Mikołaja – gotycki kościół, zbudowany w XIII i XIV w.
- Mury miejskie
- Wieża Środkowa
- Brama Świecka
- Wieża ciśnień
W mieście rozwinął się przemysł metalowy, spożywczy, drzewny oraz elektroniczny[1].
Miejscowości partnerskie:
Kościół NMP
Wieża Środkowa
Kaplica Św. Ducha
Kościół św. Mikołaja
Kościół Trójcy Świętej
Mury miejskie
Brama Świecka
Klasztor Dominikanów
Siedziba władz powiatowych
Dworzec kolejowy
.JPG)
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
