Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Próchnilec gałęzisty (Xylaria hypoxylon (L.) Grev.) – gatunek grzybów z rodziny próchnilcowatych (Xylariaceae)[1].
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
próchnilec gałęzisty |
Nazwa systematyczna | |
Xylaria hypoxylon (L.) Grev. Fl. Edin.: 355 (1824) |
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Xylaria, Xylariaceae, Xylariales, Xylariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1753 r. Karol Linneusz, nadając mu nazwę Clavaria hypoxylon. Obecną nazwę nadał mu w 1824 r. Robert Kaye Greville, przenosząc go do rodzaju Xylaria[1]. Niektóre synonimy nazwy naukowej[2]:
Owocnikuje na łopatkowatej, bardzo twardej, ale niełamiącej się przy zginaniu podkładce, biało obsypanej przez zarodniki. Podkładka na dole jest czarna, u góry białoszara. Zazwyczaj osiąga do 2 cm wysokości[3], jednak w szczególnie dobrych warunkach czasami aż do 8 cm. Szerokość gałązek wynosi 3–5 mm. Czasami gałązki nie są rozgałęzione[4]. Na ich górnej części wiosną, rzadziej jesienią powstają w otoczniach worki z zarodnikami. Po wytworzeniu i rozsianiu się zarodników grzyb traci jasną barwę[5] Konidia są bezbarwne, gładkie, eliptyczne lub wydłużone. Askospory o nerkowatym kształcie, czarnej, gładkiej powierzchni i rozmiarach 14–10 × 6–4 μm[4].
Podobny jest próchnilec owocolubny (Xylaria carpophila). Wyrasta na próchniejących owocach buka[5].
Występuje w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie, Azji, Afryce Północnej, Australii i na wielu wyspach[6]. W Polsce jest pospolity[3].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny, Rośnie głównie na zrzezach pni różnych drzew liściastych, rzadko na drewnie drzew iglastych[3].
Zidentyfikowano różne substancje chemiczne zawarte w grzybie wykazujące różne właściwości in vitro. Związki xylarial A i B cechują się umiarkowaną aktywnością cytotoksyczną na linie komórkowe Hep G2 raka wątrobowokomórkowego[7]. Pochodne pironu: xylaron oraz 8,9-dehydroxylaron również wykazują aktywność cytotoksyczną[8]. W próchnilcu gałęzistym zidentyfikowano także kilka cytochalazyn – związków wiążących aktynę w tkance mięśniowej[9]. Występuje w nim także wiążące węglowodany białko – lektyna, cechująca się unikalną swoistością cukru i wykazująca silne działanie przeciwnowotworowe w liniach komórkowych różnych nowotworów[10].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.