Rezerwat przyrody Góra Zborów
rezerwat przyrody / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Rezerwat przyrody Góra Zborów – rezerwat przyrody nieożywionej na terenie Jury Częstochowskiej, utworzony na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 sierpnia 1957 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. 1957 nr 75, poz. 461). W granicach rezerwatu, o powierzchni 45,00 ha, leżą dwa wzgórza: Góra Zborów i Kołoczek, oba gęsto pokryte wapiennymi ostańcami o wysokości do 30 metrów, na ścianach, których znajdują się liczne drogi wspinaczkowe. Zjawiska krasowe ukształtowały jaskinie (m.in. Jaskinia Głęboka – udostępniona dla ruchu turystycznego[1]) i leje krasowe. Administracyjnie znajduje się w obrębie wsi Kroczyce w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Kroczyce[2].
Widok na rezerwat od południa | |||
rezerwat przyrody nieożywionej | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Położenie | |||
Mezoregion | |||
Data utworzenia |
1957 | ||
Akt prawny |
Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 sierpnia 1957 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. z 1957 r. nr 75, poz. 461) | ||
Powierzchnia |
45,00 ha | ||
Ochrona | |||
50°34′24″N 19°31′48″E | |||
|
Sama Góra Zborów – najwyższe wzniesienie byłego województwa częstochowskiego (462 m) – jest punktem widokowym (wieńczy go wieżyczka triangulacyjna wmurowana przez Niemców podczas okupacji)[3].
Na terenie rezerwatu występuje około 210 gatunków roślin naczyniowych. Szata roślinna ma tu charakter strefowo-pasmowy. Licząc od podnóża, Górę Zborów porasta kolejno: las sosnowy, miejscami płaty lasów grądowych, buczyna sudecka z żywcem dziewięciolistnym w runie, buczyna kwaśna i murawy kserotermiczne. Najwyżej znajdują się zbiorowiska naskalne[3].
Rezerwat leży na terenie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 „Ostoja Kroczycka” oraz na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd[1].
Obszar objęty projektem to liczne ostańce skał wapiennych, nierzadko kilkudziesięciometrowej wysokości z jaskiniami oraz wydmy śródlądowe[1].
Rosną tu: szakłak, dereń, głóg, tarnina i leszczyna oraz murawy kserotermiczne i roślinność naskalna. W wielu miejscach dużą powierzchnię porastają priorytetowe płaty jałowca pospolitego na podłożu wapiennym. Na skałach rozwinęły się kesrotermiczne murawy naskalne i zbiorowiska paproci szczelinowych, z rzadkimi gatunkami roślin, m.in.: goździk siny, skalnica gronkowa (relikt glacjalny). Znajdziemy tu też system źródliskowy Białki Zdowskiej i Grzybówki[1].
Jest to środowisko życia ptactwa – gniazduje tu m.in. puchacz, drozd skalny, krzyżodziób sosnowy oraz krzyżodziób świerkowy, kopciuszek i dzierzba rudogłowa[4].
Rezerwat znajduje się w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Koniecpol, ale tylko niewielki oddział leśny o powierzchni 0,15 ha leży na gruntach zarządzanych przez nadleśnictwo[5] – pozostała część jest bowiem administrowana przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej[6]. Rezerwat nie posiada planu ochrony[7]; na mocy ustanowionych w czerwcu 2019 roku na okres 5 lat zadań ochronnych jego obszar podlega ochronie czynnej i krajobrazowej[7][8].