Loading AI tools
czeski polityk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rudolf Margolius (ur. 31 sierpnia 1913 w Pradze, zm. 3 grudnia 1952, tamże) – czechosłowacki wiceminister handlu zagranicznego w latach 1949–1952, skazany na śmierć w procesie Slánskiego .
Data i miejsce urodzenia |
31 sierpnia 1913 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
3 grudnia 1952 |
Wiceminister Handlu Zagranicznego | |
Okres |
od kwietnia 1949 |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Rudolf Margolius urodził się w 1913 w rodzinie Vítězslava i Berty Margoliusów w Pradze w Vinohradach przy ul. Nerudovej (obecnie ul. Polska). Ukończył gimnazjum realne przy ulicy Slovenskej w Vinohradach, a następnie, w latach 1932–1937, studiował prawo na Uniwersytecie Karola. Studia ukończył w 1937 uzyskując tytuł doktora prawa[1]. W czasie studiów był członkiem YMCA, pod którego auspicjami podróżował po Europie i Stanach Zjednoczonych. Od października 1937 do marca 1939 Margolius służył w 5. pułku piechoty Tomáša Masaryka w Pradze, gdzie odbył służbę wojskową jako porucznik rezerwy. Służył razem z kompozytorem Janem Hanušem[2].
Margolius został deportowany w 1941 do Ghetto Litzmannstadt w Łodzi, a w 1944 został wywieziony do KL Auschwitz, a następnie do Dachau, z którego uciekł pod koniec kwietnia 1945. W maju 1945 pracował jako komendant obozu dla uchodźców w Garmisch-Partenkirchen. Pod koniec 1945 dołączył do Komunistycznej Partii Czechosłowacji, na co wpłynęło jego życie w getcie, obozach koncentracyjnych oraz śmierć jego rodziny z rąk hitlerowców[3]. Wierzył, że pod rządami komunistów nie będzie prześladowań ze względu na pochodzenie czy rasę[4].
Od 1945 do 1949 pracował w Centralnym Związku Przemysłu Czechosłowackiego w Pradze. Następnie był kierownikiem gabinetu ministra handlu zagranicznego (1948–1949). W latach 1949–1952 był wiceministrem handlu zagranicznego (ministrem w tym czasie był Antonín Gregor ) i zarządzał sektorem handlu z państwami kapitalistycznymi. Osobiście w imieniu Czechosłowacji w 1949 w Londynie wynegocjował i podpisał istotne i korzystne dla Czechosłowacji umowy gospodarcze z Ernestem Bevinem i sir Williamem Strangiem reprezentującymi brytyjski rząd[5][6][2]. Władze czechosłowackie były zadowolone z przebiegu negocjacji nakazując uhonorowanie ich uczestników[6].
Margolius został aresztowany 10 stycznia 1952 i oskarżony o zdradę stanu, szpiegostwo, sabotaż i organizację żydowskiego spisku mającego na celu obalenie rządu. Po miesiącach aresztu oraz fizycznych i psychologicznych nacisków Służby Bezpieczeństwa oraz służb radzieckich został zmuszony do podpisania oświadczenia, że uczestniczył w domniemanym spisku przeprowadzonym przez Rudolfa Slánskiego. Został zmuszony do tego, ponieważ pomimo nacisków ZSRR by koncentrować gospodarkę na krajach komunistycznych, był zaangażowany w pertraktacje z krajami kapitalistycznymi. Był jedną z 11 osób skazanych na karę śmierci, spośród 14 oskarżonych w procesie Slánskiego . Wyroki śmierci dla jedenastu z czternastu oskarżonych zapadły w Moskwie i Komitecie Centralnym Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Egzekucję wykonano 3 grudnia 1952. Przed wykonaniem wyroku Margolius nie odezwał się ani słowem[2].
Żoną Margoliusa była pisarka i tłumaczka Heda Margolius Kovály (dawn. Heda Bloch[7]). Ich synem jest Ivan Margolius – czeski architekt[8].
W 1963 Sąd Najwyższy zrehabilitował skazanych w procesie Slánskiego. W 1968 prezydent Czechosłowacji Ludvík Svoboda nadał Margoliusowi pośmiertnie Order Republiki[9].
Margolius był prawnikiem i ekonomistą – nie jest postrzegany jako bezpośredni uczestnik polityki komunistycznej i wprowadzania stalinizmu w Czechosłowacji, w przeciwieństwie do innych skazanych w procesie, takich jak Slansky czy Vladimír Clementis nie był bezpośrednio zaangażowany w polityczne machinacje czy opresyjną politykę partii komunistycznej[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.