Skrajne Jatki
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Skrajne Jatki, Przednie Jatki (niem. Vordere Fleischbank, słow. Predné Jatky, węg. Elülső-Mészárszék[1]) – dwuwierzchołkowy szczyt znajdujący się w głównej grani Tatr Bielskich na Słowacji. Razem z Zadnimi Jatkami i Pośrednimi Jatkami tworzy trzykilometrową grań Bielskich Jatek. Skrajne Jatki są najbardziej na wschód wysuniętą ich częścią. Od Pośrednich Jatek oddzielone są niewybitną Przełączką nad Małym Koszarem (1964 m)[2]. Od wschodu graniczą z Golicą Bielską bez wyraźnej przełączki[3].
Skrajne Jatki i Golica Bielska | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Położenie | |||
Pasmo | |||
Wysokość |
2012 m n.p.m. | ||
Wybitność |
48 m | ||
49°13′53″N 20°15′03″E | |||
|
Skrajne Jatki mają dwa wierzchołki o wysokości ok. 2012 m, oddzielone od siebie płytką przełączką, w której znajduje się duży blok skalny. Wyższy o 1 m jest wierzchołek północno-zachodni. Razem z sąsiadującą z nimi Golicą Bielską tworzą charakterystyczną trójwierzchołkową koronę, którą można obserwować od strony południowej. Władysław Cywiński przypuszcza, że dawniej Skrajne Jatki były trzywierzchołkowe, zaś nazwę Golica Bielska wprowadził Witold Henryk Paryski w 24 tomie swojego przewodnia Tatry. Pierwotnie słowacka nazwa Holica zapewne dotyczyła wielkiego upłazu na północnych zboczach[3].
Skrajne Jatki zbudowane są ze skał wapiennych. Na południe ich szczyty opadają skalistymi ścianami. Ściana wierzchołka południowo-wschodniego jest zupełnie pionowa i ma wysokość 60 m. Do Doliny Przednich Koperszadów opada spod niej Strażkowski Żleb mający wylot przy Bielskiej Równi. Ograniczony jest po bokach dwoma trawiastymi i niezbyt stromymi grzędami; grzędą Golicy Bielskiej i grzędą drugiego wierzchołka Skrajnych Jatek. Od północnej strony natomiast szczyty Skrajnych Jatek i Golicy Bielskiej w grani są tak niewybitne, że praktycznie niezauważalne. Na północną stronę opadają mało stromą łąką, około 100 m niżej poderwaną wielką ścianą Małego Koszara – kotła lodowcowego Doliny pod Koszary[3].
Podobnie jak cały grzbiet Jatek, Skrajne Jatki położone są na terenie ścisłego rezerwatu. Prowadzący granią szlak Magistrali Tatrzańskiej został zamknięty w 1978 r.[4] Najlepiej widoczny szczyt jest z zielonego szlaku przebiegającego u jego stóp i prowadzącego z Tatrzańskiej Kotliny przez Schronisko pod Szarotką do Doliny Białych Stawów[3].
- Skrajne Jatki i Golica Bielska
- Pośrednie Jatki, Skrajne Jatki i Golica Bielska
- Skrajne Jatki od północy