Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stała dysocjacji (stała jonizacji) – stała równowagi reakcji dysocjacji, czyli rozpadu związków chemicznych na poszczególne jony, zwykle pod wpływem rozpuszczalnika lub silnego pola elektrycznego.
Przykładowo dla kwasu HA, ulegającemu reakcji dysocjacji w wodzie: HA + H
2O ⇌ H
3O+
+ A−
, stała równowagi K ma postać:
przy czym dla rozcieńczonych roztworów, dla których stężenie wody jest praktycznie stałe, dla uproszczenia stałą dysocjacji definiuje się jako[1]:
Podobnie dla zasady B, ulegającej reakcji: B + H
2O ⇌ BH+
+ OH−
,
stała dysocjacji w rozcieńczonym roztworze ma postać:
Zamiast stałej dysocjacji można podać jej wartość zlogarytmowaną, pKa lub pKb (gdzie pKx = −log10Kx), które są miarą mocy odpowiednio kwasu i zasady.
Dla każdego kwasu można podać sprzężoną z nim zasadę, a dla każdej zasady sprzężony z nią kwas (sprzężone pary kwas–zasada) – na przykład dla słabego kwasu octowego CH
3COOH sprzężoną zasadą jest anion octanowy CH
3COO−
, a dla słabej zasady amonowej NH
3 (lub w formie uwodnionej NH
3·H
2O) kwasem sprzężonym jest kation amonowy NH+
4.
Dla wody (i dla każdego rozpuszczalnika ulegającego autodysocjacji) cząsteczki H2O pełnią funkcję zarówno kwasu, jak i zasady.
Stałe dysocjacji dla sprzężonej pary kwas–zasada spełniają równania:
Stała dysocjacji sprzężonego kwasu lub zasady jest jednocześnie równa stałej hydrolizy odpowiedniej soli, na przykład Ka dla NH+
4 jest równe stałej hydrolizy NH
4Cl.
Dla słabych elektrolitów binarnych, znając stężenie i stopień dysocjacji, można obliczyć przybliżoną wartość stałej dysocjacji, korzystając z prawa rozcieńczeń Ostwalda[2][3]:
gdzie:
Dla bardzo słabych elektrolitów (α « 1) wzór można uprościć do postaci[3]:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.