Sucha Dolna (Hawierzów)
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sucha Dolna (czes. ⓘDolní Suchá, dawniej też Jáma Suchá, niem. Nieder Suchau) – część miasta Hawierzowa w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Karwina w Czechach. Jest to także gmina katastralna o powierzchni 436,59 ha[1], położona w północnej części miasta. W 2009 liczba mieszkańców wynosiła 643[2], zaś w 2010 odnotowano 273 adresy[3].
| Część miasta Hawierzowa | |
.JPG) Przedszkole | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach Hawierzowa |
1960 |
| Powierzchnia |
4,37 km² |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| • gęstość |
147,1 os./km² |
| Kod pocztowy |
735 64 |
Położenie na mapie Hawierzowa  | |
Położenie na mapie Czech  | |
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego  | |
 49°48′20″N 18°25′50″E | |
Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana została w łacińskim dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego), spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna ok. 1305 w szeregu wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny biskupstwu we Wrocławiu, w postaci item in Sucha utraque[4][5][6]. Zapis ten oznaczał, że istniały już dwie wsie o tej nazwie (utraque - obie, zapewne Górna i Dolna, w późniejszym okresie określana jako Sucha Inferior), a brak określenia liczby łanów, z których będzie płacony podatek wskazywał, że wsie była w początkowej fazie powstawania (na tzw. surowym korzeniu), co wiąże się z przeprowadzaną pod koniec XIII wieku na terytorium późniejszego Górnego Śląska wielką akcją osadniczą. Wsie politycznie znajdowały się wówczas w granicach utworzonego w 1290 piastowskiego (polskiego) księstwa cieszyńskiego, będącego od 1327 lennem Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).
Po zniesieniu poddaństwa miejscowość stanowiła gminę (z przysiółkiem Kasparkowitz) na Śląsku Austriackim, w powiecie sądowym Frysztat, najpierw w powiecie cieszyńskim, potem w samodzielnym powiecie politycznym Frysztat. Już pod koniec XVIII wieku w okolicy odnaleziono pokłady węgla, co przyczyniło się do rozwoju ekonomicznego i demograficznego okolicy jak i samej Suchej Dolnej, szczególnie w drugiej połowie XIX wieku. Od 1880 do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła z 944 do 2237, m.in. dzięki znacznej imigracji z Galicji, którzy jednak łatwo ulegali czechizacji. Deklaracje językowe w ostatnich czterech spisach austriackich często zmieniały się. Według spisu z 1880 osoby czeskojęzyczne stanowiły 94,3% a polskojęzyczne jedynie 2,9% (niemieckojęzyczne 2,8%). W 1890 było to już kolejno 55,9% i 44,1%. W 1900 większość stanowiły już natomiast deklaracje języka polskiego (56,7%) i do 1910 wzrosła do 58,9%, kiedy deklaracje języka czeskiego zmalały z 42,6% w 1900 do 38,1% w 1910 (57 (2,6%) było niemieckojęzycznymi)[7]. 1344 (60,1%) było katolikami, 862 (38,5%) ewangelikami, 21 (0,9%) wyznawcami judaizmu a 10 innej religii lub wyznania[8].
Pod względem politycznym miejscowość była zdominowana przez socjalistów. W pierwszych powszechnych wyborach do parlamentu wiedeńskiego w latach 1907 i 1911 dwukrotnie wygrał tu ze znaczą przewagą nad przeciwnikami polski socjalista Tadeusz Reger. Jedynie w 1911 Franciszek Halfar zdobył około 1/6 głosów, podczas gdy czeski socjaldemokratyczny kontrkandydat Regera nazwiskiem Gardawski zdobył znikomy procent głosów[9][10].
W miejscowości znajdowała się kopalnia węgla kamiennego, założona w 1905 jako Kaiser Franz Joseph Schacht. Wydobycie rozpoczęło się w latach 1911-1912.
Po I wojnie światowej doszło do polsko-czechosłowackiego sporu granicznego o Śląsk Cieszyński. Według porozumienia lokalnych organów władzy Sucha Średnia i Sucha Dolna zostały podporządkowane czechosłowackiej administracji, a Sucha Górna polskiej. Nazwę gminy zmieniono na Jáma Suchá. W październiku 1938 została wraz z Zaolziem zaanektowana przez Polskę, a w II wojnie światowej przez nazistowskie Niemcy. Po wojnie przywrócona Czechosłowacji. W 1949 kopalnia została przemianowana na Důl Dukla. W kopalni wydobyto łącznie ponad 100 milionów ton węgla. Ostatnia wieża kopalni, mierząca 96 metrów, została zburzona 19 czerwca 2008.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
