Loading AI tools
łotewska polityk, psycholog i nauczyciel akademicki, prezydent Łotwy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Vaira Vīķe-Freiberga[1] (ur. 1 grudnia 1937 w Rydze) – łotewska polityk, psycholog i nauczyciel akademicki, w latach 1999–2007 prezydent Łotwy.
Data i miejsce urodzenia |
1 grudnia 1937 |
---|---|
Prezydent Łotwy | |
Okres |
od 8 lipca 1999 |
Poprzednik | |
Następca | |
Dyrektor Instytutu Łotewskiego | |
Okres |
od 1998 |
Następca | |
Odznaczenia | |
Urodzona w Rydze jako Vaira Vīķe. Jej ojciec Kārlis Vīķis był marynarzem, zginął kilka tygodni po narodzinach córki. Matka Annemarija Vīķe (z domu Raņķe) związała się z Edgarsem Hermanovičsem. Pod koniec II wojny światowej rodzina uciekła przed sowietami drogą morską do Niemiec[2]. Vaira Vīķe wychowywała się w obozie dla uchodźców w Niemczech, następnie zaś uczęszczała do francuskiej szkoły w Maroku. Studiowała w Kanadzie na University of Toronto. Studia z psychologii kończyła w 1958, dwa lata później uzyskała magisterium w tej samej dziedzinie. Doktoryzowała się w zakresie psychologii eksperymentalnej w 1965 na McGill University. Jeszcze w trakcie studiów pracowała jako nauczycielka w szkole średniej i tłumaczka. Na początku lat 60. była zatrudniona jako psycholog w szpitalu psychiatrycznym w Toronto.
W 1965 została zatrudniona na Uniwersytecie Montrealskim, została profesorem psychologii na tej uczelni, odchodząc z niej w 1998 na emeryturę. Publikowała prace naukowe poświęcone swojej dziedzinie, zajmowała się również folklorem oraz poezją i semiotyką łotewskich pieśni. Działała w różnych organizacjach społecznych i naukowych. Była m.in. prezesem Canadian Psychological Association (1980–1981), członkiem rzeczywistym Royal Society of Canada oraz członkinią Science Council of Canada, rządowej rady naukowej. W 1990 została członkiem zagranicznym Łotewskiej Akademii Nauk, w 1999 uzyskała status członka tej instytucji. Pod koniec lat 90. powróciła na stałe na Łotwę. Jesienią 1998 została mianowana przez premiera dyrektorem nowo utworzonego Instytutu Łotewskiego w Rydze.
17 czerwca 1999 została wybrana przez Sejm na urząd prezydenta Łotwy. W decydującym głosowaniu poparło ją 53 deputowanych[3]. Została pierwszą kobietą pełniącą funkcję prezydenta w państwach Europy Wschodniej, a także drugim prezydentem państw bałtyckich wywodzącym się ze środowisk emigracyjnych. 20 czerwca 2003 parlament wybrał ją na kolejną czteroletnią kadencję – otrzymała wówczas 88 głosów spośród 96 oddanych. Urząd prezydenta sprawowała do 7 lipca 2007.
Po zakończeniu drugiej kadencji pozostała aktywna w życiu publicznym. Wraz z mężem założyła firmę VVF Consulting zajmującą się doradztwem w dziedzinie stosunków międzynarodowych, dyplomacji oraz nauk politycznych[4]. Została m.in. członkinią Council of Women World Leaders[5], prezesem Klubu Madryckiego[6], wiceprzewodniczącą tzw. grupy mędrców, think tanku doradzającego Unii Europejskiej[7]. W 2005 została specjalnym wysłannikiem sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw reform[8]. W następnym roku była oficjalnym kandydatem krajów bałtyckich na urząd sekretarza generalnego ONZ.
Od 1960 zamężna z Imantsem Freibergsem, profesorem informatyki na Université du Québec à Montréal. Ma syna Kārlisa Robertsa (ur. 1963) i córkę Indrę Karolīne (ur. 1967).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.