Władysław Ekielski (ur. 17 lutego 1855 w Krakowie, zm. 23 czerwca 1927 tamże) – polski architekt aktywny w Krakowie, tworzący głównie w nurcie eklektyzmu i modernizmu, przedsiębiorca budowlany, wydawca.
Data i miejsce urodzenia |
17 lutego 1855 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
23 czerwca 1927 |
Narodowość |
polska |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
Ważne dzieła | |
Odznaczenia | |
Życiorys
Był synem Eustachego Ekielskiego, notariusza wywodzącego się z mieszczańskiej rodziny krakowskiej, i Elżbiety z Sieradzkich[1].
Ukończył Gimnazjum św. Anny. W latach 1872–1876 studiował w Instytucie Technicznym w Krakowie, a w latach 1876–1880 na Wydziale Budownictwa Politechniki w Wiedniu. Po ukończeniu nauki pracował u profesora Heinricha von Ferstela.
W 1882 roku powrócił do Krakowa i znalazł zatrudnienie w biurze projektowo-budowlanym Tadeusza Stryjeńskiego; początkowo jako pracownik, później jako jego wspólnik. Wraz ze Stryjeńskim wykonał szereg projektów konkursowych, z których realizacji doczekały się m.in. Pałac Wołodkowiczów, Pałac Pusłowskich oraz neorenesansowy gmach Schroniska Fundacji im. Aleksandra Lubomirskiego przy ulicy Rakowickiej[2].
W 1886 roku Ekielski uzyskał uprawnienia budowlane i rozpoczął działalność dydaktyczną jako wykładowca w Miejskiej Szkole Przemysłu Artystycznego. Prowadził również zajęcia z rysunku w Wyższej Szkole Przemysłowej[1].
Stworzył projekt domu przy ulicy Piłsudskiego 14. Zaprojektował kamienice przy ulicy Karmelickiej 42, Studenckiej 14, Szpitalnej 4, Grodzkiej 26 i dom własny przy ulicy Piłsudskiego 40 zwany domem o dwóch frontonach. Jego autorstwa jest również wzniesiona w 1903 roku willa Julia.
Prowadził prace architektoniczne przy budowie pomnika Adama Mickiewicza na krakowskim Rynku. Dokończył budowę Nowej Synagogi w Tarnowie, zaprojektowanej w stylu mauretańskim[3]. W trakcie prowadzonych od 1895 prac renowacyjnych przy prezbiterium i nawie krzyżowej kościoła oo. Franciszkanów w Krakowie dokonał odkryć pierwotnego planu budowli[1]. Wykonanie polichromii wnętrza świątyni zaproponował Stanisławowi Wyspiańskiemu[4].
W 1900 współtworzył czasopismo Architekt, którego został głównym redaktorem[1]. W latach 1904–1906 opracował wraz z Wyspiańskim projekt zagospodarowania Wzgórza Wawelskiego znany jako Akropolis[5], który jednak nigdy nie został wcielony w życie. W 1902 wraz z Antonim Tuchem założył zakład witraży, który z czasem przekształcił się w Krakowski Zakład Witrażów S.G. Żeleński[6].
Po 1918 był wykładowcą na Wydziale Architektury krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
2 maja 1922 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[7].
Zmarł w 1927 roku. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[8].
W 1896 zawarł małżeństwo z Zofią Stiasny. Mieli trzech synów i dwie córki[1], w tym inżyniera Rafała Ekielskiego[9].
Realizacje (wybór)
- Pałac Pusłowskich (1886), wraz z T. Stryjeńskim
Kraków ul. Westerplatte 10 - Willa Mały Wawel (1886)
Kraków ul. Podzamcze 10 - Kamienica (1890)
Kraków ul. Westerplatte 1 - Gmach Schroniska Fundacji im. Aleksandra Lubomirskiego (1893), wraz z T. Stryjeńskim
Kraków ul. Rakowicka 27 - Dom o dwóch frontach (1898)
Kraków ul. J. Piłsudskiego 40 - Willa Julia (1903)
Kraków pl. Lasoty 2 - Ratusz w Skawinie (1904)
- Starostwo w Bochni (1893–1907)
- Nowa Synagoga w Tarnowie, dokończenie budowy (oddanie do użytku 1908)
- Dom Suskiego (1906)
- Kamienica (ok. 1892),
Kraków, ul. Karmelicka 38 - Kamienica (1892)
Kraków, ul. Studencka 14 - Dawny Dom Zdrowia dra Jana Gwiazdomorskiego (1889)
Kraków, ul. Siemiradzkiego 1 - Grobowiec Gwiazdomorskich
Kraków, cmentarz Rakowicki - Grobowiec Żeleńskich (1903)
Brzezie
Publikacje
- Zadania i stanowisko urzędu budownictwa miejskiego w Krakowie. Kraków: Nakładem autora, 1895.
- Akropolis. Pomysł zabudowania Wawelu. Obmyśleli Stanisław Wyspiański i Władysław Ekielski w latach 1904–1907. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1908.
- Odbudowa polskiej wsi: odczyt wygłoszony na kursach ekonomiczno-społecznych Instytutu Ekonomicznego N.K.N.. Kraków: Nakładem Centralnego Biura Wydawnictw N. K. N, 1916.
- Wspomnienie o Wyspiańskim: z teki pośmiertnej arch. W. Ekielskiego. „Rzeczy Piękne”. 1–12, s. 3–11, 1932.
- Praca zbiorowa Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2007, ISBN 978-83-9229-8-1
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.