Wierzyca

Wierzyca (też Wierzysza, Werysa, łac. Verissa, kaszb. Wierzësa, niem. Ferse) – rzeka w północnej Polsce, lewy dopływ dolnej Wisły. Długość rzeki wynosi 151,4 km, a powierzchnia dorzecza 1603 km²^[3]. Wierzyca wypływa z niewielkiego Jeziora Piotrowskiego na Pojezierzu Kaszubskim przy miejscowości Piotrowo na południowy wschód od Wieżycy. Płynie w kierunku południowo-wschodnim, miejscami przebieg meandrowaty. Stanowi szlak kajakowy. W jej biegu są liczne elektrownie wodne. Uchodzi do Wisły w okolicach miasta Gniew. Nazwa rzeki Wierzyca bywa mylona z nazwą kilku szczytów o nazwie Wieżyca. Tymczasem nazwa pochodzi od słowa ver – wilgoć i przyrostka issa – typowego dla języka Wenedów przybyłych na te tereny w II w. p.n.e. Po raz pierwszy nazwa rzeki Verissa pojawiła się w dokumentach w XII wieku^[4].

Wierzyca

Wierzyca w Starej Kiszewie
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Lokalizacja	Pojezierze Kaszubskie, Pojezierze Starogardzkie[1], Dolina Dolnej Wisły[2]
Rzeka
Długość	151,4 km
Powierzchnia zlewni	1 603 km²
Średni przepływ	8,94 m3/s (przy ujściu (Brody Pomorskie)) m³/s
Źródło
Miejsce	Jezioro Piotrowskie
Współrzędne	54°11′25″N 18°09′11″E
Ujście
Recypient	Wisła
Miejsce	Gniew
Współrzędne	53°50′03″N 18°50′13″E
Szlak 151,4 Jezioro Piotrowskie Kaczynka Węgiermuca Wietcisa Piesienica 0 → Gniew
Położenie na mapie województwa pomorskiego źródło ujście
Położenie na mapie Polski źródło ujście

Rzeka Wierzyca w okolicach Zamku Kiszewskiego

Wierzyca w Pelplinie

Wietcisa z lewej strony wpada do nadplywającej z prawej strony Wierzycy, na wprost odpływająca Wierzyca. Okolice Czarnocina

Przystań kajakowa na Wierzycy w Starej Kiszewie

Wierzyca obok Zamku Kiszewskiego koło zapory spiętrzającej wodę dla małej elektrowni wodnej

Ujście Wierzycy do Wisły w pobliżu miasteczka Gniew

Ważniejsze dopływy

• Mała Wierzyca (w górnym biegu Kacinka)
• Wietcisa
• Piesienica
• Węgiermuca
• Janka

Miejscowości nad rzeką Wierzycą

• Barchnowy
• Będomin
• Wielki Klincz
• Podleś
• Sarnowy
• Nowa Kiszewa
• Stara Kiszewa
• Zamek Kiszewski
• Pogódki
• Czarnocin
• Starogard Gdański
• Owidz
• Kolincz
• Klonówka
• Rajkowy
• Pelplin
• Stocki Młyn
• Gniew
• Rekownica

Jeziora, przez które przepływa Wierzyca

• Jezioro Grabowskie
• Wierzysko
• Zagnanie

Elektrownie wodne na Wierzycy

• Nowa Kiszewa 18 kW^[5]
• Stary Bukowiec 24 kW
• Zamek Kiszewski 110 kW
• Czarnocińskie Piece 156 kW (uruchomiona w 1906 z dwiema pionowymi turbinami Francisa o mocach 162 i 82 kW; pod koniec lat 50. obydwie turbiny zlikwidowano, mniejszą komorę turbinową zamknięto, natomiast w większej zainstalowano turbinę Kaplana)
• Nowa Wieś Rzeczna 350 kW
• Starogard Gdański 250 kW
• Owidz 190 kW (turbina Francisa)
• Kolincz 410 kW (turbina Francisa, znajduje się tu kilkudziesięcioletnia żarówka Philipsa z dwuzwojową spiralą żarnika)
• Klonówka 180 kW
• Pelplin 80 kW
• Stocki Młyn 360 kW (z początku XX wieku, dwie turbiny Francisa; w l. 30. zwiększono moc przez dobudowanie segmentu parowego)
• Brodzkie Młyny 160 kW

Zobacz też

• Rzeki Polski