(90482) Orkus

(90482) Orkus (2004 DW) – duża planetoida transneptunowa^[2] z Pasa Kuipera, obiekt typu plutonek^[3][4]. Prawdopodobnie w przyszłości zostanie ona zaliczona do grona planet karłowatych.

(90482) Orkus

Orkus i jego księżyc Vanth
Odkrywca	M. Brown, Chad Trujillo, D. Rabinowitz[1]
Data odkrycia	17 lutego 2004[1][2]
Numer kolejny	90482
Oznaczenie tymczasowe	2004 DW
Charakterystyka orbity (2025-05-05)
Przynależność obiektu	Pas Kuipera plutonek[3][4]
Półoś wielka	39,29[2] au
Mimośród	0,2231[2]
Peryhelium	30,52[2] au
Aphelium	48,06[2] au
Okres obiegu wokół Słońca	246,3[2] lat
Inklinacja	20,56[2]°
Charakterystyka fizyczna
Średnica	874 – 1020[5] km 910 ± 45[6] km
Masa	6,41 ± 0,19 × 1020[7] kg
Średnia gęstość	2,3 ± 0,8[7] g/cm3
Okres obrotu	ok. 13,188[2] h
Albedo	0,20[5], 0,28 ± 0,04[8]
Jasność absolutna	ok. 2,17[2]m
Średnia temperatura powierzchni	<44[9] K
Satelity naturalne	1 (Vanth)[2]

Odkrycie

Planetoida została odkryta 17 lutego 2004 w Obserwatorium Palomar przez Mike’a Browna, Chada Trujillo i Davida Rabinowitza^[1] przy pomocy Teleskopu Samuela Oschina. Otrzymała ona najpierw oznaczenie prowizoryczne 2004 DW. Obiekt ten został później odnaleziony na wykonanych wcześniej zdjęciach, pochodzących nawet z 8 listopada 1951^[3][2].

Nazwa obiektu pochodzi od Orkusa, boga zmarłych z mitologii rzymskiej^[2].

Orbita

Orbita (90482) Orkusa nachylona jest do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 20,56°. Ma ona podobny kształt do orbity Plutona, ale jest inaczej zorientowana w przestrzeni. Na jeden obieg wokół Słońca ciało to potrzebuje ok. 246 lat, krążąc w średniej odległości 39,3 j.a. od Słońca^[2]. Orkus znajduje się w rezonansie orbitalnym 3:2 z Neptunem (czyli jest to plutonek)^[3].

Właściwości fizyczne

Obserwacje w dalekiej podczerwieni, przeprowadzone w 2007 roku przez Kosmiczny Teleskop Spitzera, pozwoliły stwierdzić, że Orkus ma średnicę 946,3 ^+74,1_−72,3 km^[5]. Jego albedo wynosi 0,20^[5], a jasność absolutna to ok. 2,17^m[2]. Średnia temperatura jego powierzchni szacowana jest na mniej niż 44 K^[9].

Na powierzchni Orkusa stwierdzono za pomocą badań spektroskopowych obecność związków organicznych i lodu wodnego. Powierzchnia ma neutralną barwę.

Księżyc planetoidy

W 2005 roku odkryto towarzysza Orkusa, który oznaczony został prowizorycznie S/2005 (90482) 1. Jego średnica szacowana jest na 443 ± 10 km^[4]. Obiega on Orkusa w czasie ok. 9,53915 dni w odległości ok. 9000 km^[6]. Przypuszcza się, że jest to raczej przechwycona planetoida, niż fragment wybity przez kolizję.

W 2009 roku nadano mu nazwę Vanth, pochodzącą z mitologii etruskiej^[2].

Zobacz też

• lista planetoid 90001–91000
• lista obiektów transneptunowych
• lista planetoid z księżycami
• lista ponumerowanych planetoid