16 Armia (ZSRR)

16 Armia (ros. 16-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej z okresu II wojny światowej.

Ten artykuł dotyczy radzieckiej 16 Armii. Zobacz też: 16 Armia – inne armie z numerem 16.

16 Armia

16-я армия

Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	lipiec 1940, sierpień 1941
Rozformowanie	sierpień 1941, maj 1943
Tradycje
Kontynuacja	11 Gwardyjska Armia
Dowódcy
Pierwszy	gen. por. Michaił Łukin
Ostatni	gen. por. Iwan Bagramian
Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Armia Czerwona
Podległość	Front Zachodni

Dowódca 16 Armii Konstanty Rokossowski (drugi od lewej) oraz inni oficerowie oglądają zdobyty przez wojska radzieckie sprzęt niemiecki.

Formowanie i walki

Armia sformowana w lipcu 1940 w Zabajkalskim Okręgu Wojskowym w Daurii. Jej skład wchodziły: 32 Korpus Strzelecki, 5 Korpus Zmechanizowany oraz 126 pułk artylerii korpuśnej i 112 samodzielny dywizjon przeciwlotniczy. W maju 1941 przerzucona została z Dalekiego Wschodu na Ukrainę. Pierwsze oddziały zostały załadowane do pociągów już 22 maja 1941, a całość Armii według planu miała znaleźć się na Ukrainie, w rejonie Berdyczowa i Szepietówki, w okresie od 17 czerwca do 10 lipca. Pierwsze oddziały Armii (109 Dywizja Zmotoryzowana) wyładowały się w Berdyczowie 18 czerwca 1941^[1]. Po agresji III Rzeszy na ZSRR Armia została podporządkowana dowódcy Frontu Zachodniego. 26 czerwca 1941 rozpoczęła koncentrację w rejonie Orsza - Smoleńsk. Pierwszą jej walką była bitwa pod Smoleńskiem.

Następnie 16 Armia uczestniczyła w następujących działaniach bojowych: bitwa pod Moskwą (1941/1942), operacja diemiańska (1942), operacja toropiecko-chołmska (1942).

Na podstawie dyrektywy Stawki z 16 kwietnia 1943 na bazie 16 Armii powstała 11 Gwardyjska Armia.

We wrześniu 1943 roku powtórnie sformowana na Froncie Dalekowschodnim, początkowo zajmowała pozycję obronne na wybrzeżu cieśn. Tatarskiej, a w 1945 roku uczestniczył w wojnie radziecko-japońskiej, zajęła południowy Sachalin i uczestniczyła w Kurylskiej operacji desantowej. Po zakończeniu wojny w grudniu 1945 rozformowana w Dalekowschodnim OW.

Dowódcy armii

• gen. lejtn. Michaił Łukin^[2](22.06.1941 - 08.08.1941),
• gen. mjr Konstanty Rokossowski^[3] (10.08.1941 - 11.09.1941),
• Nikołaj Kiriuchin (13.03 - 23.05.1942),
• gen. por. Iwan Bagramian (13.07.1942 - 10.05.1943)^[4].
• gen. mjr / gen. lejtn. Leontij Czeremisow (08.09.1943 - grudzień 1945)

Skład armii

Skład w październiku 1941 roku^[3]:

• 38 Dywizja Piechoty
• 108 Dywizja Piechoty
• 112 Dywizja Piechoty
• 214 Dywizja Piechoty
• 127 Brygada Pancerna