5 Wileński Pułk Artylerii Lekkiej

5 Wileński Pułk Artylerii Lekkiej (5 pal) – oddział artylerii lekkiej Polskich Sił Zbrojnych.

Ten artykuł dotyczy 5 Wileńskiego Pułku Artylerii Lekkiej. Zobacz też: 5 Pułk Artylerii Lekkiej – inne pułki artylerii lekkiej z numerem 5.

5 Pułk Artylerii Lekkiej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1941
Nazwa wyróżniająca	Wileński
Tradycje
Rodowód	5 Pułk Artylerii Lekkiej (PSZ)
Dowódcy
Pierwszy	ppłk dypl. Tadeusz Sheybal
Ostatni	płk dypl. Kazimierz Kuś
Działania zbrojne
kampania włoska
Organizacja
Dyslokacja	Pordenone (II 1946)[1]
Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	5 Kresowa Dywizja Piechoty

Formowanie i zmiany organizacyjne

Pułk wchodził w skład 5 Kresowej Dywizji Piechoty. Zalążki stanowili przede wszystkim artylerzyści z 5 Dywizji Piechoty reorganizującej się Armii Andersa. Sformowany został w Tatiszczewie na bazie organicznego pułku artylerii. W związku z przegrupowaniem armii na południe ZSRR 20 stycznia 1942 roku 5 pal przebazował się do Dżalalabadu w Kirgistanie. W marcu 1942 roku pułk wydzielił do CWArt. w Kara-Suu dwie baterie, wyposażone zgodnie z etatem. W pułku pozostały sztaby 2 dywizjonów i 4 baterie. Zreorganizowano więc dywizjony dwubateryjne, co również miało na celu przystosowanie do przyszłych etatów brytyjskich. Część żołnierzy pochodziła także z rozformowanego 8 pal. W ostatnim okresie pobytu w Związku Sowieckim zaczęto intensywnie szkolić kierowców. 2 sierpnia pułk rozpoczął przygotowania do odejścia do Krasnowodska w związku z rozpoczętą ewakuacją do Iranu, a następnie do Iraku.

Wiosną 1943 pułk stacjonował na północ od Kirkuku.

Po wojnie pułk, będąc w składzie wojsk okupacyjnych, pełnił między innymi służbę wartowniczą. W lutym 1946 ochraniał obiekty wojskowe i komunikacyjne w rejonie Pordenone^[2].

Skład organizacyjny

Angielska haubicoarmata 25-funtowa

Dowództwo

• 3 x dywizjon artylerii
  • 2 x bateria artylerii

Stan pułku na dzień 1 kwietnia 1942:

• oficerów – 60,
• podoficerów – 319,
• kanonierów – 963.

Stan pułku na sierpień 1943 r.^[3]:

• oficerów – 50
• podoficerów i kanonierów – 679
• 25 funtowych armat – 24

Dowództwo pal-u nie posiadało organów sztabowych. Funkcje te wykonywali: adiutant; oficer informacyjny; oficer ds. kwatermistrzowskich.

Wileńscy artylerzyści

Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 5 Wileńskiego Pułku Artylerii Lekkiej.

dowódcy:

ppłk dypl. Leon Tadeusz Sheybal (13 IX 1941 - 26 VII 1943^[4])^[5]

ppłk /płk/ Tadeusz Wirth (do 1 V 1945)^[6]

płk dypl. Kazimierz Kuś (do 5 V 1947)

zastępcy dowódcy:

• mjr Mieczysław Saraszewski^[5]
• mjr Wojciech Biliński
• mjr Gustaw Różycki^[6]
• mjr Józef Rydzewski
• mjr Jerzy Janasiewicz

Dowódca I dywizjonu:

• mjr Wojciech Biliński^[5]

Dowódca II dywizjonu:

• kpt. Józef Rydzewski^[5]

Dowódca III dywizjonu:

• kpt. Bolesław Gustaw Różycki^[5]

Obsada pułku według stanu na dzień 1 stycznia 1945

• dowódca - płk Tadeusz Wirth
• zastępca - mjr Józef Rydzewski
• adiutant – por. Stanisław Paczoski^[6]
• oficer obserwacyjny - ppor. Eugeniusz Kaźmierczak
• oficer zwiadowczy - ppor. Kazimierz Zamojski
• dowódca I dywizjonu – kpt. Wacław Trawiński^[6]
  • 1 bateria - por. Leonidas Kulbicki
  • 2 bateria - por. Aleksander Wiejak
• dowódca II dywizjonu – kpt. Zygmunt Zwolanowski^[6]
  • 3 bateria - por. Józef Drozdowski
  • 4 bateria - por. Felicjan Wieczorek
• dowódca III dywizjonu – kpt. Honoriusz Halicki^[6]
  • 5 bateria - por. Włodzimierz Strzałkowski
  • 6 bateria - por. Lesław Korzeniowski

Kawalerowie Orderu Virtuti Militari

Order Virtuti Militari

ppłk Tadeusz With

mjr. Józef Rydzewski

mjr. Jerzy Janasiewicz

kpt. Różyczki Gustaw

kpt Wacław Trawiński

por. Tadeusz Ciundzielewicz

por. Włodzimierz Strzałkowski

por. Leon Masłowski

por. Aleksander Wiejak

por. Witold Piechowski

por. Leonidas Kulbicki

ppor. Zygmunt Mioduszewski

ppor. Eugeniusz Kaźmierczak

plut. Stanisław Bykowski

kpr. Emil Kornacki

kpr. Julian Zawiła

kan. Jerzy Romanowski

kpr. Stefan Łukasiewicz

kan. Bogdan Mikołaj

kan. Eliasz Paszko