Aki (1907)

Aki (jap. 安芸 Aki) – japoński pancernik generacji przeddrednotów (semidrednotów), z okresu I wojny światowej. Zaprojektowany jako okręt typu Satsuma i jako taki zaliczany przez niektóre publikacje^[2], pierwszy japoński pancernik napędzany turbinami parowymi.

Aki
安芸

Historia
Stocznia	Marynarki w Kure
Położenie stępki	15 marca 1906
Wodowanie	15 kwietnia 1907
Dai-Nippon Teikoku Kaigun
Wejście do służby	11 marca 1911
Wycofanie ze służby	20 września 1923
Los okrętu	zatopiony jako okręt-cel 2 września 1924
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	normalna 20 100 ton pełna 21 800 t
Długość	146,9 m na linii wodnej 150 m całkowita
Szerokość	25,5 m
Zanurzenie	8,4 m
Napęd
2 turbiny parowe o mocy 24.000 KM, 15 kotłów parowych, 2 śruby zapas 172 tony ropy, 3000 ton węgla
Prędkość	20 węzłów
Uzbrojenie
4 działa 305 mm L/45 (2xII) 12 dział 254 mm (6xII) 8 dział 152 mm (8xI) 16 dział 76 mm[1] 5 wyrzutni torped 457 mm
Opancerzenie
burty do 229 mm, wieże do 203 mm, pokład 50 mm
Załoga	931 oficerów i marynarzy

Historia

Pancernik został zaprojektowany i zbudowany w Japonii w Stoczni Marynarki Wojennej w Kure. Nazwa pochodzi od prowincji Aki – obecnie części prefektury Hiroszima. "Aki" został zamówiony na podstawie programu rozbudowy floty z 1904 roku, podczas wojny japońsko-rosyjskiej^[3], jako bliźniaczy okręt pancernika "Satsuma". Oba zostały zaprojektowane jako pancerniki realizujące ideę "all-big-gun" (samej ciężkiej artylerii – drednoty), ale z powodu braku wystarczającej ilości dział 305 mm, zostały uzbrojone w mieszaną artylerię główną. Z tego powodu określane są jako semidrednoty (półdrednoty). Budowa "Aki" została wstrzymana na 10 miesięcy, aby szybciej ukończyć krążownik "Tsukuba". W międzyczasie został on przeprojektowany, z użyciem turbin parowych zamiast maszyn parowych oraz ze zmianami artylerii średniej (8 dział 152 mm zamiast 12 120 mm) i w efekcie stanowił odmienny, choć zbliżony okręt od ukończonej szybciej "Satsumy". Oprócz tych zmian, oba pancerniki różniły się wizualnie ilością kominów ("Aki" - trzy w miejsce dwóch), w niewielkim stopniu wymiarami i szybkością ("Aki" był minimalnie większy i szybszy)^[4].

"Aki" był ostatnim japońskim pancernikiem zbudowanym z kotłami parowymi opalanymi w części węglem oraz pierwszym japońskim pancernikiem z napędem turbinowym, co pozwoliło mu na osiągnięcie prędkości maksymalnej 20,25 węzła w czasie prób w grudniu 1910 (przy mocy 27.740 KM)^[4][5].

Służba

Pancernik brał udział w I wojnie światowej, patrolując linie żeglugowe na południe od Wysp Japońskich, na Morzu Południowochińskim i na Morzu Żółtym, ale bez większych incydentów.

Zgodnie z ustaleniami traktatu waszyngtońskiego "Aki" wycofano ze służby 20 września 1923. Został zatopiony 2 września 1924 jako okręt-cel przez pancerniki "Kongō" i "Hyūga" w Zatoce Tokijskiej^[4][5]. Później niektóre z wież dział 203 mm zostały wydobyte i ustawione w bateriach artylerii nabrzeżnej wokół Zatoki Tokijskiej^[6] m.in. w: Misaki, Kanagawa, na półwyspie Miura i na Jōgashima.

Opis

Podobnie, jak "Satsuma", okręt miał konstrukcję gładkopokładową, z dziobem kliprowym. Sylwetkę okrętu wyróżniały trzy kominy na śródokręciu, z czego dwa pierwsze blisko siebie, a trzeci dalej (kolejny japoński typ pancerników Settsu miał odwrotnie rozmieszczone trzy kominy). Tuż przed przednim kominem znajdowała się nadbudówka dziobowa połączona z palowym masztem, w pewnej odległości za trzecim kominem był maszt rufowy z bomem do łodzi, a za nim nadbudówka rufowa.

Główne uzbrojenie stanowiły 4 działa kalibru 305 mm w dwudziałowych wieżach w osi symetrii na pokładzie dziobowym i rufowym. Artylerię główną uzupełniało 12 dział kalibru 254 mm w dwudziałowych wieżach, ustawionych na śródokręciu po trzy na każdej z burt, po obu stronach kominów i masztu rufowego. Oprócz prowadzenia ognia w kierunku burt, dziobowa para wież mogła w pewnym zakresie kątów strzelać do przodu, a rufowa - do tyłu. Rozmieszczenie artylerii głównej było analogiczne, jak na "Satsuma". Artylerię średnią natomiast stanowiło 8 dział 152 mm w kazamatach na śródokręciu, po 4 na burtę, pod poziomem pokładu górnego, co utrudniało ich użycie podczas złej pogody.

Uproszczony schemat opancerzenia i uzbrojenia

Istnieją rozbieżności co do artylerii pomocniczej - według części źródeł, stanowiło ją 12 dział 76 mm L/40 i 4 krótkolufowe działa 76 mm L/28^[1], a podczas I wojny światowej liczbę dział 76 mm zredukowano do 8, montując dwa przeciwlotnicze działa tego kalibru^[4].

Galeria

• 
• 
• 

Dane techniczne

Uzbrojenie :

• 4 działa 305 mm Armstrong / Typ 41 (nominalnie 12 cali lub 30 cm) w wieżach na dziobie i rufie (2xII)
  • długość lufy 45 kalibrów (L/45), kąt podniesienia ok. -5+15°, masa pocisku: 386 kg, szybkostrzelność ok. 1 strz/min^[7]
• 12 dział 254 mm Vickers / Typ 41 (nominalnie 10 cali lub 25 cm) w wieżach na burtach (6xII)
  • długość lufy 45 kalibrów (L/45), kąt podniesienia ok. -5+30°, masa pocisku: 235 kg, donośność 24,6 km, szybkostrzelność ok. 1,5 strz/min^[6]
• 8 dział 152 mm w kazamatach burtowych (8xI)
• 12 dział 76 mm L/40 (nominalnie 8 cm)^[1]
• 4 działa 76 mm L/28 (nominalnie 8 cm)^[1]
• 5 wyrzutni torpedowych 457 mm (podwodnych)

Grubość opancerzenia pancernika "Aki"[4]
Pas pancerny	229-102 mm
Barbety	234-178 mm
Wieże artylerii	203-178 mm[8]
Stanowisko dowodzenia	152 mm
Pokład	50 mm