Aleksander Kita

Aleksander Adam Kita (ur. 12 grudnia 1912 w Annopolu pow. Łuków, zm. 3 grudnia 1952 w Warszawie) – podpułkownik Wojska Polskiego. Stracony w więzieniu mokotowskim.

Aleksander Adam Kita

podpułkownik
Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1912 Annopol, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	3 grudnia 1952 Warszawa, Polska
Przebieg służby
Lata służby	1935–1952
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	45 Pułk Piechoty 39 Pułk Piechoty Oficerska Szkoła Samochodowa
Stanowiska	dowódca plutonu dowódca kompanii pomocnik szefa sztabu szef sztabu pułku kierownik cyklu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa

Grób ppłk Aleksandra Kity w Panteonie – Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Symboliczny grób Aleksandra Kity w Kwaterze na Łączce. Zdjęcie wykonano 06.09.23 r.

Życiorys

Syn Andrzeja i Filipiny. Do szkoły powszechnej chodził w Annopolu i w Kocku, a do gimnazjum w Łukowie i Lublinie. Ponieważ w domu brakowało pieniędzy na jego studia medyczne, naukę kontynuował w szkołach wojskowych. W 1935 w stopniu ppor. ukończył Szkołę Podchorążych Piechoty w Komorowie-Ostrowi Mazowieckiej. Dowodził plutonem 45 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Równem, a następnie 1 kompanią ciężkich karabinów maszynowych.

Także jako dowódca 1 kompanii ckm 45 pułku Strzelców Kresowych brał udział w walkach podczas kampanii wrześniowej 1939. Wraz z macierzystym I batalionem bronił przed niemieckimi czołgami północnych przedmieść Tomaszowa Mazowieckiego wieczorem i w nocy 6 września oraz Lubochni 7 września przed południem^[1]. Następnie wyprowadził z okrążenia pod Spałą całą kompanię. Wyróżnił się podczas walk z dywersantami na trasie marszu odwrotowego dywizji do Wisły w dniach 8 – 10 września 1939 r. przez Brudzewice, Odrzywół i rejon Głowaczowa. W trakcie tych wydarzeń zniszczył dwa czołgi niemieckie. Został przedstawiony do odznaczenia Krzyżem Walecznych przez dowódcę I batalionu, mjr. Kasztelowicza (ostatecznie odznaczenia tego nie otrzymał). Resztki jego kompanii osłaniały przeprawę 13 Dywizji Piechoty przez Wisłę w rejonie Magnuszewa 11 września. Po przejściu przez Wisłę dywizja od 15 września maszerowała do Warszawy. Po zaciekłej bitwie zgrupowania 13 DP pod Falenicą 19 września, wraz z grupą 140 żołnierzy i oficerów wycofywał się w kierunku Warszawy. 20 września dostał się do niewoli we wsi Zerzeń, po stoczonej tam tragicznej walce (poległo 107 żołnierzy z wymienionej wyżej grupy)^[2]. Przebywał w obozach Kleindexen^[3] i Übergangslager Riesenburg (Obóz Przejściowy - Prabuty), w oflagu XVIII-A Lienz/Drau w Austrii i w oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew). Po wyzwoleniu obozu, w lutym 1945 wrócił do kraju.

W maju 1945 powołany do wojska, ukończył kurs szefów sztabów pułków w Rembertowie. Służył w 39 pułku piechoty w Kamieniu Pomorskim jako pomocnik szefa sztabu pułku, a od kwietnia 1946 na stanowisku szefa sztabu 39 pp. W kwietniu w sztabie Grupy Operacyjnej „Wisła” w oddziale operacyjnym. Odrzucono jego prośbę o przyjęcie na studia w Akademii Sztabu Generalnego. W 1950 awansowany do stopnia ppłk. W grudniu 1951 przeniesiony do Oficerskiej Szkoły Samochodowej w Pile na stanowisko kierownika cyklu taktyki.

23 maja 1952 zatrzymany przez funkcjonariuszy Informacji Wojskowej, oskarżony o „przestępczą i wrogą działalność przeciwko władzy ludowej w Polsce”. Wymuszono na nim samooskarżenie, strasząc represjami w stosunku do rodziny. 8 sierpnia 1952 NSW w Warszawie w rozprawie nr.Sn.15/52 pod przewodnictwem ppłk. Juliusza Krupskiego skazał go na podst. 86 §1,2 KKWP wraz z L. Głowackim, mjr. W. Skoczniem i ppłk. M. Orlikiem na karę śmierci^[4]. Prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Stracony 3 grudnia 1952. Jego zwłoki zostały przez organa bezpieczeństwa publicznego potajemnie pogrzebane na tzw. Łączce na terenie Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie. W 1994 i 1995 został zrehabilitowany wyrokami Sądu Wojskowego w Warszawie.

Zrehabilitowany w 1956. Upubliczniony w 1999 r. raport tzw. Komisji Mazura wymienia go z nazwiska jako bezzasadnie skazanego na śmierć.

Uczczenie pamięci

Dokładne miejsce pochówku było pomimo starań rodziny długo nieznane. Grób symboliczny znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Kwaterze na Łączce. 3 grudnia 1988 na cmentarzu parafialnym w Tomaszowie Mazowieckim odsłonięto tablicę ku jego czci na symbolicznym grobie.

Identyfikacja

28 lutego 2014, podczas uroczystości w Belwederze z udziałem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie i Instytut Pamięci Narodowej ogłosiły, że zidentyfikowano szczątki Aleksandra Kity wśród ofiar pomordowanych przez organa bezpieczeństwa publicznego w latach 1945–1956, pochowanych w Kwaterze na Łączce przy murze cmentarnym Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie^[5][6][7],,. Identyfikację szczątków odnalezionych na kwaterze "Ł" przeprowadzono w ramach Projektu Poszukiwań Miejsc Pochówku i Identyfikacji Ofiar Totalitaryzmów Polskiej Bazy Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów.