Andrzej Strupczewski

Andrzej Strupczewski (ur. 1937, zm. 18 lutego 2025^[1]) – eks­pert ds. bez­pie­czeń­stwa jądro­wego Komi­sji Euro­pej­skiej i Mię­dzy­na­ro­do­wej Agen­cji Ener­gii Ato­mo­wej (MAEA), wice­pre­zes Sto­wa­rzy­sze­nia Eko­lo­gów na Rzecz Ener­gii Nukle­ar­nej SEREN^[2], Rzecznik ds. Energetyki Jądrowej NCBJ w Świerku^[3].

Andrzej Strupczewski

Państwo działania	Polska
Data urodzenia	1937
Data śmierci	18 lutego 2025
doktor inżynier, prof. NCBJ
Specjalność: inży­nier mecha­nik, ener­ge­tyka jądrowa
Alma Mater	Politechnika Warszawska, Wydział Mechaniczny Konstrukcyjny specjalność Energetyka Jądrowa (1960)
Doktorat	1986 Instytut Badań Jądrowych
Habilitacja	1977 (docentura)
Instytut badawczy	Narodowe Centrum Badań Jądrowych
Stanowisko	Rzecznik ds. Energetyki Jądrowej
Odznaczenia

Studia i tytuły

• 1960 – ukończył studia na Politechnice Warszawskiej, na Wydziale Mechanicznym Konstrukcyjnym ze specjalnością Energetyka Jądrowa
• 1962 – Cer­ti­fi­cat de l’Ecole Pra­ti­que de Reac­teurs au Cen­tre d’Etu­des Nuc­le­airs de Sac­lay, INSTN, Sac­lay, Fran­cja
• 1963 – roczny staż u prof. CF Bonilli, jako asy­stent do ana­liz cieplno prze­pły­wo­wych i jed­no­roczne stu­dia na School of Engi­ne­ering and Applied Science, Colum­bia Uni­ver­sity, New York
• 1986 – doktorat – Instytut Badań Jądrowych
• 1977 – docentura, Mini­ster Ener­ge­tyki i Ener­gii Ato­mo­wej
• 1978 – IAEA Nuc­lear Power Plant Course on Safety Ana­ly­sis Review, Argonne Natio­nal Labo­ra­tory^[4], USA
• 2011 – profesura NCBJ

Przebieg pracy zawodowej

Autor obli­czeń osłon reak­tora MARIA.

Wyko­nał cykl doświad­czeń cieplno-prze­pły­wo­wych w rdze­niu reak­tora EWA, dzięki czemu moc reak­tora EWA podnie­siono do 10 MW, kie­ro­wał roz­ru­chem tech­no­lo­gicz­nym reak­tora MARIA i opra­co­wał sze­reg ana­liz bez­pie­czeń­stwa reak­to­rów ener­ge­tycz­nych.

W latach 1993–2000 pra­co­wał w MAEA na sta­no­wi­sku spe­cja­li­sty ds. bez­pie­czeń­stwa reak­to­rów jądro­wych i ocen porów­naw­czych zagro­żeń dla róż­nych rodza­jów ener­gii na sta­no­wi­sko P-5 (ozna­cza­ją­cym naj­wyż­sze kwa­li­fi­ka­cje tech­niczne).

Z ramie­nia MAEA opra­co­wał prze­wod­nik do oceny i podno­sze­nia bez­pie­czeń­stwa elek­trowni jądro­wych z reak­to­rami WWER (radziecka wersja reaktorów PWR), współ­dzia­łał przy opra­co­wa­niu takich prze­wod­ni­ków dla reak­to­rów PWR, badał bez­pie­czeń­stwo elek­trowni jądro­wych w Arme­nii, Buł­ga­rii, w Cze­chach, na Węgrzech i w Sło­wa­cji, pro­wa­dził misje MAEA do oceny bez­pie­czeń­stwa elek­trowni Paks na Węgrzech, Duko­vany i Teme­lin w Cze­chach, wyko­ny­wał ana­lizy dla EJ Teme­lin i EJ Mochowce.

W cza­sie pracy w MAEA pro­wa­dził też ana­lizy porów­naw­cze wpływu róż­nych źró­deł ener­gii na śro­do­wi­sko i zdro­wie czło­wieka. Jako eks­pert Komi­sji Euro­pej­skiej w pro­gra­mie TACIS wyko­nał ocenę wpływu pomocy Unii Euro­pej­skiej na bez­pie­czeń­stwo elek­trowni jądro­wych w Rosji i na Ukra­inie z wizjami lokal­nymi we wszyst­kich elek­trowniach jądro­wych, orga­ni­za­cjach wspar­cia tech­nicz­nego i urzę­dach dozoru jądro­wego tych państw, zor­ga­ni­zo­wał misję mię­dzy­na­ro­dową do oceny bez­pie­czeń­stwa elek­trowni jądro­wej Bala­kovo, kie­ro­wał jej pra­cami na tere­nie samej elek­trowni i opra­co­wał obszerny raport zaak­cep­to­wany przez Komi­sję Euro­pej­ską.

Był jed­nym z czte­rech fachow­ców mię­dzy­na­ro­do­wych powo­ła­nych do oceny naj­now­szych reak­to­rów III gene­ra­cji pro­po­no­wa­nych dla Wiel­kiej Bry­ta­nii prze­pro­wa­dzo­nej przez MAEA na zle­ce­nie bry­tyj­skiego dozoru jądro­wego. W 2011-2012 r. pro­wa­dził ocenę bez­pie­czeń­stwa blo­ków jądro­wych w EJ Kozło­duj 3 i 4 w ramach akcji stress-testów po Fuku­shi­mie. Od roku 2000 do 2022 był prze­wod­ni­czą­cym Komi­sji Bez­pie­czeń­stwa Jądro­wego w NCBJ.

Współ­dzia­łał przy opra­co­wa­niu pol­skich prze­pi­sów bez­pie­czeń­stwa jądro­wego, badał zgod­ność tych prze­pi­sów z wytycz­nymi mię­dzy­na­ro­do­wymi i z prze­pi­sami państw wio­dą­cych w roz­woju ener­ge­tyki jądro­wej. Opra­co­wał sze­reg ana­liz porów­naw­czych dla róż­nych źró­deł ener­gii w Pol­sce. Uczest­ni­czył w opra­co­wa­niu pla­nów roz­woju ener­ge­tyki jądro­wej w Pol­sce, peł­nił wio­dącą rolę w kon­sul­ta­cjach kra­jo­wych i trans­gra­nicz­nych Pro­gramu Pol­skiej Ener­ge­tyki Jądro­wej^[5][6].

Publikacje i patenty

Był autorem 5 książek i 300 prac na temat energetyki jądrowej^[6][7].

Uzy­skał 6 paten­tów i świa­dectw wyna­laz­czych, z cze­go 1 w 6 kra­jach.

Odznaczenia

Krzyż Ofi­cer­ski Polo­nia Resti­tuta, 10.06.2015 (Pre­zy­dent RP), Krzyż Kawa­ler­ski Polo­nia Resti­tuta 5.07.1989 (nadany Uch­wałą Rady Pań­stwa), Złoty Krzyż Zasługi 19.08.1976 (Uch­wałą Rady Pań­stwa), Medal 40-lecia Polski Ludowej nr 44/4/ 84 dn. 22.07,1984 (Uch­wałą Rady Pań­stwa), Medal imie­nia Pawła Jana Nowac­kiego, przy­znany przez SEP, 2020.

Przy­na­leż­ność do orga­ni­za­cji nauko­wych i tech­nicz­nych

• Sto­wa­rzy­sze­nie Tłu­ma­czy Pol­skich, współ­za­ło­ży­ciel, legit nr 20.40.RG, od 2.7.1981 prak­tyka w tłu­ma­cze­niach symul­ta­nicz­nych w Pol­sce i w Fin­lan­dii (angiel­sko-rosyj­skie).
• Scien­ti­sts for Accu­rate Radia­tion Infor­ma­tion, orga­ni­za­cja naukowa pozarzą­dowa, czło­nek od 2015.
• All About Energy, USA, Mem­ber of Ste­ering Com­mit­tee, od 2017.
• Sto­wa­rzy­sze­nie Eko­lo­gów na Rzecz Ener­gii Nukle­ar­nej SEREN^[2].