Anna Raźny

Anna Józefa Raźny (ur. 2 lutego 1944 w Batowicach) – polska rosjoznawczyni i kulturoznawczyni, politolog i polityk, była dyrektor Instytutu Rosji i Europy Wschodniej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Anna Raźny

Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1944 Batowice
Przewodniczący Rady Politycznej Ligi Polskich Rodzin
Okres	od 25 października 2009 do 20 marca 2010
Przynależność polityczna	Liga Polskich Rodzin
Poprzednik	Maciej Giertych (p.o.)
Następca	Maciej Giertych
Odznaczenia

Życiorys

Wykształcenie i działalność naukowa

Ukończyła filologię rosyjską na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1976 uzyskała stopień doktora za pracę Polska rusycystyka historycznoliteracka lat 1918–1939. Orientacje metodologiczne. W tym samym roku objęła stanowisko adiunkta w Instytucie Filologii Rosyjskiej UJ. W 1988 uzyskała stopień doktora habilitowanego z dziedziny filologii rosyjskiej na podstawie pracy pod tytułem Fiodor Dostojewski – filozofia człowieka a problemy poetyki. Od 1999 pracuje na stanowisku profesora nauk humanistycznych UJ, a od 2000 jest profesorem nadzwyczajnym uczelni.

Zajmuje się naukowo literaturą rosyjską XIX i początku XX wieku, stosunkiem inteligencji rosyjskiej wobec utopii społecznych oraz chrześcijańskiej wizji świata, totalitaryzmem w literaturze rosyjskiej i literaturą obozową.

Pełniła funkcję kierownika Katedry Rosyjskiej Kultury Nowożytnej oraz dyrektora Instytutu Rosji i Europy Wschodniej UJ. Od października 2004 prowadzi regularne wykłady na Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, zasiada również w jej radzie naukowej. Jest członkiem Zespołu Wspierania Radia Maryja oraz częstym gościem w Telewizji Trwam i Radiu Maryja, gdzie występuje jako ekspert ds. polityki międzynarodowej oraz Rosji.

Od 1976 jest członkiem Komisji Słowianoznawstwa Polskiej Akademii Nauk, zasiada również w Komisji Kultury Słowian Polskiej Akademii Umiejętności (od 2002). Od 1986 do 2002 należała do International Dostoevsky Society.

Działalność polityczna

W wyborach w 1991 bez powodzenia ubiegała się o mandat poselski z ramienia Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego w województwie krakowskim^[1], w drugiej połowie lat 90. była związana z Ruchem Odbudowy Polski, kandydowała na senatora z jego ramienia w wyborach w 1997 (otrzymała 154 802 głosy, zajmując trzecie miejsce spośród dziewięciu kandydatów^[2]). W wyborach parlamentarnych w 2005 bezskutecznie ubiegała się o mandat senatorski z ramienia Ligi Polskich Rodzin w okręgu Kraków^[3]. Dwa lata później otwierała listę wyborczą partii w okręgu toruńskim^[4]. Potem była członkinią LPR. 25 października 2008 została przewodniczącą Rady Politycznej tej partii^[5]. 20 marca 2010 została odwołana z tej funkcji^[6].

W maju 2014 podpisała list (wraz z Zygmuntem Wrzodakiem) skierowany do prezydenta Rosji Władimira Putina z prośbą, aby bronił Słowian i chrześcijan przed „unioeuropejskim zepsuciem”, popierając aneksję Krymu przez Rosję^[7]. W wielu środowiskach list ten został odebrany jako zdrada Unii Europejskiej.

W 2015 współtworzyła partię Jedność Narodu (wyrejestrowaną w 2017) i zasiadła w jej radzie krajowej. W kwietniu 2022 w czasopiśmie Myśl Polska ukazał się tekst Anny Raźny, w którym już po agresji Rosji na Ukrainę uznała, że tocząca się na Ukrainie wojna jest wojną nowej cywilizacji (...), z chrześcijańską, którą reprezentuje Moskwa^[7].

Kontrowersje

W kwietniu 2025 roku Gazeta Wyborcza podała, że Anna Raźny znajduje się na liście osób mogących brać udział w szerzeniu rosyjskiej dezinformacji w Polsce, przekazanej ABW przez Komisję ds badania wpływów rosyjskich i białoruskich w latach 2004-2024 w rządzie Donalda Tuska^[8].

Odznaczenia

W 2005, za wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi^[9]. W 2011 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej, za osiągnięcia w działalności dydaktycznej i społecznej^[10].

Wybrane publikacje

• Fiodor Dostojewski – filozofia człowieka a problemy poetyki, Kraków 1988
• Słowianie wschodni. Duchowość, mentalność, kultura (wraz z Danutą Piwowarską), Kraków 1997
• Literatura wobec zniewolenia totalitarnego. Warłama Szałamowa Świadectwo prawdy, Kraków 1999