Antoni Adam Piotrowski

Antoni Adam Piotrowski (ur. 7 września 1853 w Nietulisku Dużym, zm. 12 grudnia 1924 w Warszawie^[1]) – polski malarz, rysownik, ilustrator oraz poeta, twórca bajek dla dzieci. Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” i członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych^[2], redaktor i wydawca tygodnika Wieś Polska (1906)^[3].

Ten artykuł dotyczy malarza. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Antoni Adam Piotrowski

Portet artysty z 1885 (aut. Stanisław Bizański)
Data i miejsce urodzenia	7 września 1853 Nietulisko Duże
Data i miejsce śmierci	12 grudnia 1924 Warszawa
Narodowość	Polska
Język	polski
Dziedzina sztuki	malarstwo, literatura
Epoka	Młoda Polska
Ważne dzieła
patrz sekcja Najważniejsze prace
Odznaczenia

W ciągu życia zilustrował ponad tysiąc książek, 3 tysiące artykułów oraz ponad 500 czasopism^[4]. Namalował prawie 3,5 tysiąca obrazów^[4].

Życiorys

Autoportet artysty

Był jednym z synów Wincentego i Marianny Zabierzewskich^[5]. Ojciec artysty był urzędnikiem w walcowni żelaza w Nietulisku (ur. około 1804^[6]). Pradziadek malarza był herbu Junosza^[7]. Pierwsze obrazy zaczął tworzyć jako dziesięciolatek^[5]. W 1874 roku odbyła się pierwsza wystawa prac Antoniego Piotrowskiego w gmachu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. Od 1875 był rysownikiem Tygodnika Ilustrowanego^[8].

Piotrowski uczył się malarstwa u Wojciecha Gersona, w 1875 roku wyjechał jako stypendysta na studia do Monachium (w końcu października 1875 r. zgłosił się do Akademii Sztuk Pięknych – Naturklasse)^[9]. Edukował się tam do 1877 pod kierunkiem Wilhelma Lindenschmita(inne języki)^[10]. W roku ukończenia studiów został uczniem Jana Matejki w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie (od 1777 do 1779^[10]). W latach 1879−1884 przebywał w Paryżu^[10].

W 1885 roku wyjechał do Bułgarii jako korespondent i rysownik brytyjskich czasopism The Graphic London News(inne języki) i The Illustrated London News(inne języki) oraz francuskich Illustration i Le Monde illustré(inne języki)^[10].

Autoportret zamieszczony w tygodniku „Świat”

Pogrzeb Antoniego Piotrowskiego ruszający sprzed gmachu Zachęty

Brał udział jako ochotnik w wojnie serbsko-bułgarskiej (1885−1886), będąc odznaczony bułgarskim Orderem Św. Aleksandra II klasy^[11], Orderem Waleczności i Medalem Wojskowym. Dziewięć obrazów i wszystkie rysunki z wojny zostały zakupione przez rząd bułgarski. Na zamówienie księcia Ferdynanda namalował jego portret, za co został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Cywilnej. Jego cykl obrazów z czasów tej wojny został zakupiony przez cara Battenberga do Muzeum w Sofji^[12].

W 1900 roku osiadł w Warszawie. Pracował wówczas m.in. dla pisma „Daily Graphic”, dzięki któremu służbowo wyjeżdżał m.in. do Serbii. W Warszawie założył „tygodnik dla wsi z rycinami” Wieś Polska^[3]. Do dziś zachowało się pierwsze 5 wydań: od 22 września do 16 października 1906 roku. Pierwsze zamiary założenia tygodnika ilustrowanego artysta miał już w 1885, jednak przez nieopłacalność inicjatywy zrezygnował z pomysłu^[13].

Zmarł w 1925 roku w Warszawie; został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwat. 226)^[6]. W 1925 roku odbyła się pośmiertna wystawa jego prac w „Zachęcie”.

Życie prywatne

Adam Piotrowski ożenił się z Marią Plirabelką 12 października 1879 roku w Krakowie, miał dwóch synów (urodzeni 1880 i 1882)^[6].

Najważniejsze prace

Do ważniejszych prac należą:

• cykl obrazów z wojny serbsko-bułgarskiej
• cykl rysunków z wojny grecko-tureckiej
• Egzekucja powstańca (1885)
• Rzeź w Bataku (1889)
• Bezdomna (1896)
• Wiosna (1902)
• Intencja (1912)
• obrazy fantastyczno-symboliczne, np. (ok. 1900)^[2]:
  • Nimfy i satyry
  • Idylla pasterska
  • Prawda i Obłuda
• panoramy, m.in.^[8]:
  • Panorama Tatrzańska
  • Przejście Napoleona przez Berezynę w 1812 roku (oraz Wojciech Kossak, Julian Fałat i Michał Gorstkin-Wywiórski)
  • Panorama Ukrzyżowania Chrystusa Pana (oraz Stanisław Radziejowski i Ludwig Boller)
• portrety:
  • księcia Aleksandra Battenberga
  • księcia Ferdynanda Koburga
• szereg ilustracji w czasopismach polskich.

Publikacje

Okładka Nosił wilk, ponieśli wilka

Był także autorem książek^[14]:

• Autobiografia (1911)^[15]
• Nosił wilk, ponieśli wilka (1916) – bajka^[a]
• O chłopie co dyabła oszukał (1916) – bajka^[a]
• Od Bałtyku do Karpat (1917) – zbiór bajek
• O sewcykowy dusycce (1917) – bajka^[a]
• O takim co rozumiał jak dzwirzęta gwarzom (1917) – bajka^[a]
• O wilcku (1917) – bajka^[a]
• Józef Chełmoński: wspomnienie (1925) – biografia Józefa Chełmońskiego

Galeria (wybrane obrazy)

Zobacz galerię związaną z tematem: Pełna lista zdigitalizowanych obrazów Antoniego Piotrowskiego w Wikimedia Commons

• 
  Burza śnieżna (1883)
• 
  Der Abschied (1924)
• 
  Spotkanie na przełęczy (1896)
• 
  Patrol powstańczy (1883)
• 
  Intencja (1912)
• 
  W odwiedziny do powstańców (1883)
• 
  Pożegnanie (1922)
• 
  Epizod z Powstania 1863 roku (1880)
• 
  Cyganka (1877)
• 
  Wiosna (1902)
• 
  Wesele Idzie! (1891)
• 
  Ubieranie choinki (1916)

Uwagi

1. Wydany jako osobny utwór znajduje się również w zbiorze bajek Od Bałtyku do Karpat.