Antoni Zoll

Antoni Zoll (ur. 2 czerwca 1870^[a] w Krakowie, zm. 2 stycznia 1941 w Niegłowicach) – c. k. urzędnik, radca namiestnictwa, starosta w okresie II Rzeczypospolitej.

Antoni Zoll

Data i miejsce urodzenia	2 czerwca 1870 Kraków
Data i miejsce śmierci	2 stycznia 1941 Niegłowice
Starosta powiatu sanockiego
Poprzednik	Tadeusz Wrześniowski
Następca	Mieczysław Zieliński
Starosta powiatu jasielskiego
Okres	od 18 stycznia 1924 do 1930
Poprzednik	Adam Leszczyński
Następca	Juliusz Marossany
Odznaczenia

Życiorys

Absolwent III Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie z 1888. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego uzyskując tytuł naukowy doktora praw.

Był wnukiem Józefa Chrystiana (1803–1872), synem Fryderyka (1834–1917, profesora prawa rzymskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego) i Heleny Seeling-Saulenfels oraz bratem Fryderyka. W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej Antoni Zoll został c. k. urzędnikiem, działającym najpierw w sferze oświatowej, a następnie w dziedzinie kolei. Należał do Rady Szkolnej Krajowej i pełnił w niej funkcję referenta. Na przełomie XIX i XX wieku sprawował urząd c. k. starosty namiestnictwa^[1][2][3][4]. Pełniąc ten urząd w 1908 wszedł w skład komisji narodowej w Galicji, powołanej przez c. k. ministerium wyznań i oświaty w Wiedniu, celem zebrania i przygotowania do druku polskiej poezji i muzyki ludowej, których zbiór miał się ukazać w publikacji pt. Das Volkslied in Österreich, w zamierzeniu skupiającą poezje i muzykę ludową wszystkich narodów należących do państwa Austro-Węgier^[5]. Został członkiem Muzeum Szkolnego we Lwowie oraz w marcu 1910 przewodniczącym komitetu środków naukowych i urządzeń szkolnych (prócz niego m.in. Antoni Łukasiewicz)^[6]. W 1910 był starostą powiatu tłumackiego^[7]. W 1910 został komisarzem rządowym kolei lokalnej Chabówka-Zakopane, później dyrektorem kolei północnej w Wiedniu. Do 1918 pozostawał radcą C. K. Namiestnictwa we Lwowie^[8][9][10]. Otrzymał tytuł radcy dworu^[11].

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości w okresie II Rzeczypospolitej pełnił funkcję starosty powiatu sanockiego. 18 stycznia 1924, jako urzędnik V stopnia służbowego „ad pers.” z Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, został mianowany na stanowisko kierownika starostwa powiatu jasielskiego^[12]. Stanowisko starosty powiatu jasielskiego pełnił do 1930. 24 września 1925 jako starosta jasielski został zatwierdzony w służbie państwowej^[13]. W 1928, po rozwiązaniu rady powiatowej w Jaśle, został przewodniczącym Tymczasowego Zarządu Powiatowego^[14]. W 1929 pełnił funkcję przewodniczącego Obwodowej Komisji Wyborczej dla IV obwodu z siedzibą w Jaśle^[15].

Poza służbą urzędniczą, zarówno w okresie zaborów, jak i niepodległej Polski, aktywnie zajmował się swoimi hobby; był myśliwym, amatorsko zajmował się malarstwem, fotografowaniem, śpiewem (śpiewu nauczył go przyjaciel Adam Didur^[11]), sportem.

W latach 20. był kawalerem^[11]. Później jego żoną została Oktawia z domu Pavek, zamieszkująca wraz z ich córką w Wierzchosławicach. Po przejściu na emeryturę Antoni Zoll zamieszkał w podjasielskich Niegłowicach, w willi podarowanej przez inż. Aleksandra Dietziusa (gośćmi A. Zolla w niej bywali np. Adam Didur, Jan Kiepura, ks. Roman Sanguszko, Kornel Makuszyński, Vittoria Calma oraz Prezydent RP Ignacy Mościcki)^[16].

Zmarł na atak serca 2 stycznia 1941 w Niegłowicach w trakcie powodzi podczas II wojny światowej. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Jaśle^[17][11].

Kompozytor Adam Wroński zadedykował Antoniemu Zollowi utwór pt. "Pif! Paf! Galop", wydany pod koniec XIX wieku. Wspomnienia o Antonim Zollu zawarł Kornel Makuszyński w publikacji Kartki z kalendarza^[18].

Odznaczenia

austro-węgierskie

• Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (przed 1918)^[10]
• Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (przed 1918)^[10]

Uwagi

1. Data urodzenia 2 czerwca 1870 została umieszczona na nagrobku Antoniego Zolla. Inne źródła wskazywały rok urodzenia 1869.