Batuta

Batuta (z włoskiego uderzenie, takt) – cienka, wydłużona pałeczka używana przez dyrygenta w celu precyzyjniejszego, wyraźniejszego i sugestywniejszego wyrażania tempa, metrum i dynamiki utworu.

Nie mylić z: Batut (rodzaj trampoliny).

Ten artykuł dotyczy pałeczki dyrygenta. Zobacz też: inne znaczenia.

Witold Lutosławski dyrygujący batutą

Opis

Ma długość od 25 do 50 cm (najczęściej 25–35 cm). Może być wykonana z drewna, bambusa, włókna szklanego, włókna węglowego lub innych lekkich materiałów; często zakończona korkowym lub drewnianym uchwytem w kształcie kulki lub innej, mniej lub bardziej wydłużonej elipsoidy. Pierwotnie – w naturalnej barwie drewna, jednak współcześnie zazwyczaj spotyka się batuty w kolorze białym, który kontrastuje z otoczeniem i jest łatwo zauważalny przez muzyków orkiestry – jest to szczególnie istotne podczas dyrygowania w kanale orkiestrowym, gdzie do ruchów dyrygenta odnoszą się orkiestranci, a także wokaliści na scenie.^[1]

W dzisiejszym kształcie została wprowadzona przez Louisa Spohra ok. 1810, jej użycie upowszechnił Felix Mendelssohn-Bartholdy^[2]. Wcześniej do utrzymania zespołu w tempie używany był rodzaj laski uderzanej o podłogę lub zwitek nut.

Zobacz hasło batuta w Wikisłowniku