Bell 412

Bell 412 – amerykański lekki śmigłowiec wielozadaniowy skonstruowany przez firmę Bell pod koniec lat 70., wersja rozwojowa Bella 212. Łącznie zbudowano prawie 900 śmigłowców tego typu, są użytkowane w kilkunastu krajach. Nadal jest w produkcji.

Bell 412

Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Bell Helicopter Textron
Typ	śmigłowiec
Załoga	2
Historia
Data oblotu	sierpień 1979[1]
Lata produkcji	1981-
Liczba egz.	869
Dane techniczne
Napęd	2× Pratt & Whitney Canada PT6T3BE Turbo Twin-Pac
Moc	671 kW (900 KM) każdy
Wymiary
Średnica wirnika	14,02 m
Długość	17,07 m
Długość kadłuba	12,92 m
Wysokość	4,32 m
Masa
Własna	3000 kg
Startowa	5397 kg
Osiągi
Prędkość maks.	230 km/h
Pułap	2070 m
Dane operacyjne
Liczba miejsc
13-15
Użytkownicy
Arabia Saudyjska, Bahrajn, Bangladesz, Botswana, Finlandia, Filipiny, Honduras, Indonezja, Kanada, Lesotho, Nigeria, Norwegia, Pakistan, Panama, Peru, Polska, Słowenia, Sri Lanka, Szwecja, Uganda, Wenezuela, Wielka Brytania, Włochy, Wyspy Owcze, Zimbabwe, Zjednoczone Emiraty Arabskie
Rzuty

Wersje

• 412 (silniki Pratt & Whitney Canada PT6T-3B)
• 412SP (Special Performance, silniki P&WC PT6T-3BF)
• 412HP (High Performance od 1991, silniki P&WC PT6T-3BG/3D)
• 412EP (Enhanced Performance, silniki P&WC PT6T-3DF)
• 412EPI (Enhanced Performance, silniki P&WC PT6T-9)^[2]

Produkowane na licencji

• Bell Canada CH-146 Griffon (412CF, 100 sztuk dla Canadian Forces w latach 1992–1998, silniki PT6T-3D)
• Agusta-Bell AB 412/AB 412EP (Włoska Agusta, wersje cywilne i dla wojska)
• IPTN NBell 412 (w Indonezji przez IPTN, licencja na 100 sztuk)

Bell 412 w polskich służbach

Bell 412 HP w barwach Sił Powietrznych, rok 2006

Bell 412, SN-18XP, w barwach Policji, w 2016, na lądowisku w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

Wojsko Polskie używało trzech egzemplarzy śmigłowca Bell 412. Pierwsze dwa: 412SP (numer boczny 01, z podwoziem kołowym i bardzo bogatym, „bizantyjskim” wyposażeniem) oraz 412HP (numer boczny 02) wypożyczono w roku 1991 na czas wizyty papieża Jana Pawła II. Po wizycie śmigłowiec 412HP numer boczny 02 zwrócono^[3].

W roku 1993 do Sił Powietrznych trafił śmigłowiec Bell 412HP (numer boczny 02) zastąpił Bella 412SP (numer boczny 01). Używany był przez 36 Specjalny Pułk Lotnictwa Transportowego do przewozu VIP-ów^[3]. Podczas realizacji zadań dla 36 pułku w latach 1993–2011 śmigłowiec nr 02 spędził w powietrzu niecałe 3000 godzin^[4].

Pod koniec 2011 roku w związku z likwidacją pułku śmigłowiec przekazano Policji^[3]. Z uwagi na brak potrzebnych środków na potrzebny remont śmigłowiec długo nie był użytkowany i stał w hangarze Centralnej Bazy Zarządu Lotnictwa Policji Głównego Sztabu Policji Komendy Głównej Policji w Warszawie^[5].

Potrzebne środki Policja otrzymała dopiero po roku. Niezbędny remont rozpoczęto w listopadzie 2012 roku i miał się on zakończyć w styczniu 2013 roku^[6].

W grudniu 2024 roku śmigłowiec należący do Policji został przekazany do Charkowskiego Narodowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych w Ukrainie. Śmigłowiec wraz z dwoma Mi-8 ma służyć do ćwiczeń i zajęć przyszłych pilotów szkolonych w tej uczelni^[7][8].

Najwięksi użytkownicy

•  Botswana: 5× 412SP, 2× 412EP
•  Chile (FACh): 14× 412EP
•  Indonezja (armia i marynarka): 42× 412EP (+16)
•  Kanada (RCAF): 100× CH-146 (85 w służbie)
•  Meksyk (FAM): 11× 412
•  Norwegia (Luftforsvaret): 19× 412SP (18 w służbie)
•  Pakistan (armia): 30× 412EP, 1× 412EP (PAF)
•  Słowenia (BRZOL): 8× 412EP
•  Sri Lanka (SLAF): 14× 412EP
•  Tajlandia (RTAF): 11× 412EP/SP
•  Wielka Brytania (RAF): 11× Griffin HT1, 4× Griffin HAR2 (412EP)
•  Włochy (armia): 23× AB 412
•  Zimbabwe (siły powietrzne): 8× AB 412SP