Bernardo Bertolucci

Bernardo Bertolucci (ur. 16 marca 1941 w Parmie^[1], zm. 26 listopada 2018 w Rzymie^[2][3]) – włoski reżyser i scenarzysta filmowy^[4].

Bernardo Bertolucci

Data i miejsce urodzenia	16 marca 1941 Parma
Data i miejsce śmierci	26 listopada 2018 Rzym
Zawód	reżyser, scenarzysta
Współmałżonek	Adriana Asti Maria Paola Maino (1967–1972) Clare Peploe (od 1978)
Odznaczenia

Życiorys

Syn poety Attilia Bertolucciego, starszy brat reżysera Giuseppe Bertolucciego. Studiował na Uniwersytecie Rzymskim, ale porzucił studia tuż przed uzyskaniem dyplomu. Jako samodzielny reżyser debiutował filmem Kostucha (1962), według scenariusza Piera Paola Pasoliniego, którego był wcześniej asystentem.

Jego film Konformista został w 1971 nominowany do Oscara za scenariusz adaptowany. Nakręcony w 1972 film Ostatnie tango w Paryżu z Marlonem Brando w roli głównej wywołał skandal z powodu śmiałych scen erotycznych. Z kolei dramat biograficzny Ostatni cesarz (1987) zdobył dziewięć Oscarów, w tym za najlepszy film roku, reżyserię^[5] i scenariusz^[6].

Przewodniczył jury konkursu głównego na 43. MFF w Cannes (1990). Będąc już na wózku inwalidzkim, pełnił funkcję przewodniczącego jury na 70. MFF w Wenecji (2013).

Zmarł 26 listopada 2018 w Rzymie, w wieku 77 lat, na raka płuc^[5].

Filmografia

• 1962: Kostucha (La commare secca)
• 1964: Przed rewolucją (Prima della rivoluzione)
• 1966: Droga nafty (La via del petrolio) – dokument
• 1968: Partner
• 1969: Agonia – nowela w Miłość i wściekłość (Amore e rabbia)
• 1970: Strategia pająka (Strategia del ragno)
• 1970: Konformista (Il conformista)
• 1971: Zdrowie jest chore, czyli biedni umrą wcześniej^[7] – dokument
• 1972: Ostatnie tango w Paryżu (Ultimo tango a Parigi)
• 1976: Wiek XX (Novecento)
• 1979: Księżyc (La Luna)
• 1981: Tragedia człowieka śmiesznego (La tragedia di un uomo ridicolo)
• 1987: Ostatni cesarz (L’ultimo imperatore)
• 1990: Pod osłoną nieba (The Sheltering Sky)
• 1993: Mały Budda (Little Buddha)
• 1996: Ukryte pragnienia (Stealing Beauty)
• 1998: Rzymska opowieść (Besieged)
• 2002: Histoire d’eaux – nowela w Dziesięć minut później...^[8]
• 2003: Marzyciele (The Dreamers)
• 2012: Ja i ty (Io e te)

Nagrody i nominacje

Rok	Nagroda	Kategoria	Za	Wynik
1988	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza reżyseria	Ostatni cesarz	Wygrana[9]
1988	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepszy scenariusz adaptowany	Ostatni cesarz	Wygrana[9]
1974	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepsza reżyseria	Ostatnie tango w Paryżu	Nominacja[9]
1972	Nagroda Akademii Filmowej	Najlepszy scenariusz adaptowany	Konformista	Nominacja[9]
1991	Złoty Glob	Najlepszy reżyser	Pod osłoną nieba	Nominacja[10]
1988	Złoty Glob	Najlepszy reżyser	Ostatni cesarz	Wygrana[10]
1988	Złoty Glob	Najlepszy scenariusz	Ostatni cesarz	Wygrana[10]
1974	Złoty Glob	Najlepszy reżyser	Ostatnie tango w Paryżu	Nominacja[10]
1972	Złoty Glob	Najlepszy film nieangielskojęzyczny	Konformista	Nominacja[10]
1989	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepszy film	Ostatni cesarz	Wygrana[11]
1989	Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej	Najlepsza reżyseria	Ostatni cesarz	Nominacja[11]
1996	Festiwal Filmowy w Cannes	Złota Palma	Ukryte pragnienia	Nominacja
1968	Festiwal Filmowy w Cannes	Złota Palma	Tragedia człowieka śmiesznego	Nominacja
1970	Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie	Nagroda Interfilm im. Otto Dibeliusa	Konformista	Wygrana
1970	Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie	Nagroda Interfilm – rekomendacja na forum „Nowe Kino”	Konformista	Wygrana
1970	Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie	Złoty Niedźwiedź	Konformista	Nominacja
1969	Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie	Złoty Niedźwiedź	Miłość i wściekłość	Nominacja
1988	César	Najlepszy film zagraniczny	Ostatni cesarz	Wygrana
2007	Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji	Honorowy Złoty Lew		Wygrana
1968	Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji	Złoty Lew	Partner	Nominacja

Gwiazda w Hollywood Walk of Fame