Betsy Blair

Betsy Blair, właśc. Elizabeth Winifred Boger (ur. 11 grudnia 1923 w Cliffside Park, zm. 13 marca 2009^[1] w Londynie) – amerykańska aktorka filmowa, mieszkająca przez wiele lat w Londynie.

Betsy Blair

Betsy Blair (2007)
Imię i nazwisko	Elizabeth Winifred Boger
Data i miejsce urodzenia	11 grudnia 1923 Cliffside Park
Data i miejsce śmierci	13 marca 2009 Londyn
Zawód	aktorka
Współmałżonek	Gene Kelly (1941–1957; rozwód) Karel Reisz (1963–2002; jego śmierć)
Lata aktywności	1947–2003

Była nominowana do Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę Clary Snyder w melodramacie Marty (1955)^[2].

Życiorys

Urodziła się w Cliffside Park w stanie New Jersey. Jej matka, Frederica Ammon, była nauczycielką, a jej ojciec, William Kidd Boger, był wspólnikiem w małej firmie brokerskiej zajmującej się ubezpieczeniami. Obaj byli wyznawcami Kościoła episkopalnego^[3]. W wieku ośmiu lat zapisała się do szkoły tańca Swift Sisters i w 1933 wystąpiła przed Eleanor Roosevelt, wkrótce potem wygrała amatorski konkurs, dołączając do amatorskiego przedstawienia objazdowego i występując w lokalnym radiu, co motywowało ją do kariery tancerki^[4]. Dołączyła do agencji modelek Johna Roberta Powersa i w wieku 12 lat cieszyła się stałym zainteresowaniem. Zapisała się do w Professional Children’s School na Manhattanie, ale ponieważ nie miała ona akredytacji, matka wysłała ją do lokalnej szkoły, aby mogła w końcu rozpocząć naukę w college’u.

Betsy Blair i Gene Kelly, 1943

W wieku 15 lat zapewniła sobie stypendium w Sarah Lawrence College. Wkrótce porzuciła szkołę i zaczęła karierę tancerki w jednym z nocnych klubów Nowego Jorku. W międzyczasie Blair dołączyła do chóru w International Casino na Times Square, a po jego zamknięciu od stycznia 1940 pracowała w chórze Diamond Horseshoe Billy’ego Rose’a, gdzie jako choreograf pracował Gene Kelly, starszy od niej o 12 lat aktor i tancerz, z którym zawarła związek małżeński 22 września 1941^[5]. W wieku 18 lat urodziła córkę Kerry Kelly (ur. 16 października 1942).

Debiutowała na ekranie w roli Katie w filmie noir The Guilt of Janet Ames (1947) z Rosalind Russell. Chociaż zaczęła pojawiać się w kolejnych filmach, jej kariera stanęła w miejscu ze względu na poglądy polityczne i znalazła się na czarnej liście Hollywood. Wyznawała lewicowe poglądy polityczne i próbowała wstąpić do Partii Komunistycznej, ale ​​jej wniosek został odrzucony, ponieważ partia uznała, że ​​będzie bardziej wartościowa jako żona postępowego Gene’a Kelly’ego^[3]. Sam Kelly nie był komunistą, a jego status cennej gwiazdy zapewnił parze pewną ochronę^[3].

Za rolę Clary Snyder w melodramacie Delberta Manna Marty (1955) była nominowana do Nagrody Akademii, ale nie dostała statuetki^[6]. Dwa lata później rozpadło się małżeństwo i 3 kwietnia 1957 doszło do rozwodu. Blair wyjechała do Paryża, grając w filmach francuskich, włoskich i hiszpańskich^[4].

W 1963 przeniosła się do Londynu, gdzie 3 września 1963 wyszła za mąż za czesko−brytyjskiego reżysera filmowego pochodzenia żydowskiego, Karela Reisza, należącego do grupy tzw. „angielskich młodych gniewnych”^[4]. U schyłku swojej kariery Betsy Blair grywała głównie w teatrze i filmach telewizyjnych, w tym w serialu Scarlett (1994)^[7] z Joanne Whalley. W 2002 odrzuciła propozycję zagrania w Godzinach Stephena Daldry’ego ze względu na obowiązek opiekowania się schorowanym drugim mężem. Zasiadała w jury sekcji „Un Certain Regard” na 58. MFF w Cannes (2005).

Zmagała się z chorobą nowotworową. Zmarła 13 marca 2009 w wieku 85 lat^[4][5].

Wybrana filmografia

• 1947: Podwójne życie jako dziewczyna w sklepie z perukami
• 1948: Kłębowisko żmij jako Hester
• 1955: Marty jako Clara Snyder
• 1986: Zejście do piekieł jako Pani Burns
• 1988: Zdradzeni jako Gladys Simmons
• 1994: Scarlett jako siostra miłosierdzia

Nagrody

Rok	Nagroda	Kategoria	Film
1956	Nagroda BAFTA	Najlepsza aktorka pierwszoplanowa[8]	Marty (1955)
	17. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji	Specjalne wyróżnienie[8]	Główna ulica (Calle Mayor, 1956)
2006	Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Chicago	Nagroda za całokształt twórczości[8]	–