Bochotnica (Nałęczów)

Bochotnica^[a][4], Bochotnica Kościelna^[5], Bochotnica Większa^[6] – część miasta Nałęczów. Pierwotnie osada z okresu IX i X wieku^[7], a następnie w XIV wieku wieś parafialna^[2]. Została włączona do Nałęczowa w 1962^[4]. Leży w południowej części miasta, nad rzekami Bochotniczanką^[2] i Bystrą. Obejmuje ulice: Bochotnica, Cynkowską, Graniczną, Łąkową, Słowiczą, Wojciechowską i Grzegorza Wójcika^[2].

Ten artykuł dotyczy dzielnicy Nałęczowa. Zobacz też: wieś w gmnie Kazimierz Dolny o tej nazwie.

Bochotnica

część miasta Nałęczowa
Kościół św. Jana Chrzciciela
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	puławski
Gmina	Nałęczów
Miasto	Nałęczów
Data założenia	IX wiek
W granicach Nałęczowa	1 stycznia 1957
SIMC	0956460[1]
Populacja (2015) • liczba ludności	589[2]
Strefa numeracyjna	+48 81
Kod pocztowy	24-140, 24-150
Tablice rejestracyjne	LPU
Położenie na mapie Nałęczowa Bochotnica
Położenie na mapie Polski Bochotnica
Położenie na mapie województwa lubelskiego Bochotnica
Położenie na mapie powiatu puławskiego Bochotnica
Położenie na mapie gminy Nałęczów Bochotnica
51°17′04″N 22°13′51″E

Wieś królewska^[8] położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim w ziemi lubelskiej województwa lubelskiego^[9].

Miejscowość stanowi sołectwo gminy Nałęczów^[10].

Historia

W dokumentach występuje od 1350 roku^[4]. Notowana jest pod następującymi nazwami: w roku 1350 była to „Bochotnicza”, następnie 1470–80 „Bochotnycza Maior” – „Bochotnica Większa”, 1529 „Bochothnycza episcopalis” – „Bochotnica Biskupia”, od końca XVIII wieku „Bochotnica Kościelna”^[11][12].

Wieś stanowiła własność królewską w tenucie Kazimierz, od 1523 własność szlachecka dziedziczna.

Podczas gdy zachodnia część dzisiejszego miasta, zawierająca folwark i pałac, od 1772 nazywana była Nałęczowem, wschodnia część, obejmująca kościół parafialny i zabudowania chłopskie, utrzymała nazwę „Bochotnica”^[13].

W latach 1867–1928 Bochotnica należała do gminy Drzewce, a 1929–1954 do gminy Nałęczów^[14] w powiecie nowoaleksandryjskim / puławskim; początkowo w guberni lubelskiej, a od 1919 w woj. lubelskim. Tam 14 października 1933 weszła w skład gromady o nazwie Bochotnica w gminie Nałęczów, składającej się ze wsi Bochotnica, kolonii Antopol Nr 1, majątku Antopol i posiołka Bochotnica^[15].

Podczas II wojny światowej Bochotnicę włączono do Generalnego Gubernatorstwa (dystrykt lubelski, Kreis Pulawy). W 1943 roku liczba mieszkańców wynosiła 853^[16]. Po wojnie ponownie w województwie lubelskim^[17], jako jedna z 11 gromad gminy Nałęczów w powiecie puławskm^[18].

W związku z reformą znoszącą gminy jesienią 1954 roku, Bochotnicę włączono do nowo utworzonej gromady Nałęczów^[19].

1 stycznia 1957 Bochotnicę wyłączono ze znoszonej gromady Nałęczów i włączono ją do utworzonego rok wcześniej^[20] osiedla Nałęczów, w związku z czym Bochotnica stała się integralną częścią Nałęczowa^[21]. Sześć i pół roku później, 30 czerwca 1963 Nałęczów otrzymał status miasta, przez co Bochotnica stała się obszarem miejskim^[22].

Tenutariusze królewscy

• 1429 – Dwóch Krystynów i Warsz z Ostrowa^[23].
• 1430 – Warsz kasztelan lubelski^[23].
• 1443 – Grot tenutariusz kazimierski daje wwiązanie w Bochotnicy Bartoszowi z Moszny^[23].
• 1451 – Elżbieta wdowa po Warszu kasztelanie lubelskim^[23].
• 1468 – Jan Kazimierski oficjał lubelski odstępuje część w Bochotnicy swemu bratu Grotowi z Ostrowa^[23].
• 1470–80 – tenutariusz Mikołaj Kazimierski herbu Rawa, posiada folwark na 7 łanach kmiecych, 2 karczmy, 2 zagrodników bez ról (Długosz L.B. II 556, III 247).
• 1491 – tenutariusz Mikołaj z Ostrowa kasztelan biecki i starosta lubelski^[23].
• 1501 – bracia Jan i Andrzej z Samborca oświadczają, że król zadośćuczynił im za wieś Bochotnicę. należną prawem bliższości po Mikołaju z Ostrowa staroście lubelskim^[24].
• 1523 – Zygmunt I nadaje dziedzicznie Bochotnicę. Janowi, Pawłowi i Stanisławowi Samborzeckim, po nich Mikołaj Samborzecki.
• 1551–53 – zanotowano pobór z 1 ¹/₂ łana kmiecego, młyna; wójt dziedziczny Jan Gawron na ¹/₂ łanie.

Z 1787 r. pochodzi zapis: „we wsi Bochotnicy Kościelney teraz Nałęczów zwaney”^[25], co oznacza, iż folwark założony w części Bochotnicy posiadał już nazwę urobioną od herbu właścicieli Małachowskich herbu Nałęcz. Bochotnica istniała zaś nadal jako wieś, zapisana w 1905 r. jako „Bochotnica Kościelna”^[26]. Podobnie w 1921 r.^[27] Po przekształceniu w 1962 r. uzdrowiska Nałęczów w miasto włączono doń starą Bochotnicę^[28]. Jest jego częścią do dzisiaj^[29].

Kościół i parafia w Bochotnicy – granice, powinności, osoby występujące w dokumentach

Parafia podlega archidiecezji lubelskiej.

• W latach 1350–4 kościół Św. Mikołaja ujawnia dochód plebana w wysokości 1 grzywny.
• W latach 1470–30 kościół św. Jana Ewangelisty. Parafii obejmuje wsie Chruszczów, Cynków, Czasławice, Strzelce, Sadurki (Długosz L.B. II 556, III 247).
• W roku 1490 pleban zrzeka się na rzecz opactwa świętokrzyskiego dziesięciny z 7 ról kmiecych w Bochotnicy do granic Wojciechowa, na południe od ról dworskich do krzaków na granicy wsi Bątki, z wyjątkiem roli plebańskiej Wieniawa w środku ról Nazapłocie i Zadołami, z polowy roli sołtysa koło jego dworu aż do Dołów, z ról Borki i Gile, z ról po obu stronach drogi do Lublina uprawianych obecnie przez dwór zaczynając od wsi Bochotnica do miejsca zwanym Zajazdy we wsi Sadurki, z wyjątkiem roli Gołe doły na granicy z wsią Bątki^[30].
• W 1529 dziesięcina płacona jest prepozytowi w Wąwolnicy, plebanowi w Bochotnicy czynsz od 1 kmiecia i 1 wiardunku, z karczmy 1 wiardunek, dziesięcina z części folwarcznej i sołectwa w Bochotnicy oraz z Chruszczowa, Strzelec, Czesławia, Sadurek, łącznie z kolędą ogółem 19 grzywien 24 gr (Liber retaxationum 437, 440).
• W latach 1531–3 okręg parafialny bez zmian.

Plebani

• 1409–14 Jakub^[23]
• 1414 Jan^[23]
• 1418–1425 Jakub^[23][31]
• 1440 Jan^[31]
• 1452–9 Jan Janiski^[30]
• 1477–90 Hieronim^[23]

Dawny właściciel

Mikołaj Samborzecki był dziedzicem miasteczka Okrzeja i wsi Wola Okrzejska w województwie sandomierskim w powiecie stężyckim. W województwie lubelskim w powiecie lubelskim posiadał wsie: Bochotnicę, Jakubowice i Rudnik, a w powiecie łukowskim części wsi Tchórzów i Wrzosów. W swoich dobrach prowadził Samborzecki gospodarkę folwarczną i spławiał zboże do Gdańska. Należał do zwolenników reformacji. Z kościołów w Okrzei i Bochotnicy wypędził księży, przy czym w Bochotnicy zagarnął srebro i sprzęty kościelne. Nie interesował się sprawami doktrynalnymi czy organizacyjnymi reformacyjnego Kościoła, brak bowiem jakiejkolwiek wzmianki o jego uczestnictwie w zjazdach różnowierczych. Należał do ludzi znanych, a bliżej związany był chyba z rodziną Tęczyńskich. Mikołaj Rej poświęcił Samborzeckiemu wiersz w „Zwierzyńcu”. Zmarł na przełomie lat 1565 i 1566, przed 8 lutego 1566^[32] .

Uwagi

1. Oficjalna nazwa to Bochotnica^[1][3].