Copa América 2016

Copa América 2016 – 45. edycja turnieju piłkarskiego Copa América rozgrywana w Stanach Zjednoczonych. Turniej zorganizowany został z okazji setnej rocznicy założenia konfederacji CONMEBOL oraz rozegrania pierwszego Copa America, w związku z czym w języku hiszpańskim jest też nazywany Copa América Centenario, co można tłumaczyć jako Copa América Stulecia. Po raz pierwszy w historii turniej odbył się poza granicami kontynentu południowoamerykańskiego^[1].

Copa América 2016

2015 2019
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator	CONMEBOL
Szczegóły turnieju
Gospodarz	Stany Zjednoczone
Otwarcie	3 czerwca 2016, Santa Clara
Zamknięcie (finał)	27 czerwca 2016, East Rutherford
Liczba drużyn	16 (z 2 konfederacji)
Liczba aren	10 (w 10 miastach)
I miejsce	Chile
II miejsce	Argentyna
III miejsce	Kolumbia
Statystyki turnieju
Liczba meczów	32
Liczba bramek	91 (2,84 na mecz)
Oglądalność	1 483 855 (46 370 na mecz)
Król strzelców	Eduardo Vargas (6 goli)
Najlepszy zawodnik (MVP)	Alexis Sánchez
Strona internetowa

Turniej miał charakter edycji specjalnej. Dzięki porozumieniu pomiędzy konfederacjami CONCACAF i CONMEBOL jego formuła została rozszerzona do 16 drużyn (zwykle jest to 12 drużyn) – 10 ze strefy CONMEBOL oraz 6 ze strefy CONCACAF. Zwycięzca turnieju nie otrzymał prawa gry w Pucharze Konfederacji, który odbył się w roku 2017 w Rosji^[2].

Planowanie turnieju

W lutym 2012 roku Prezydent CONCACAF – Alfredo Hawit jako pierwszy wspomniał o tym, że taki turniej może się odbyć w 2016 roku z okazji 100-lecia utworzenia konfederacji CONMEBOL^[3]. Ostatecznie turniej został potwierdzony przez CONMEBOL 24 października 2012 roku^[4], natomiast ze strony CONCACAF 1 maja 2014 roku^[1].

26 września 2014 roku FIFA wpisała turniej do oficjalnego kalendarza rozgrywek na rok 2016, w związku z czym wszystkie kluby mają obowiązek zwolnić piłkarzy powołanych na turniej^[5].

Wątpliwości dotyczące rozegrania turnieju

Rozegranie turnieju stanęło pod dużym znakiem zapytania kiedy aresztowano kilku wysoko postawionych działaczy piłkarskich w związku z aferą korupcyjną w FIFA. Kilka z zatrzymanych osób było powiązanych ze spółką posiadającą prawa do transmisji turnieju Datisa, która została założona jako partnerstwo trzech innych firm z rynku praw telewizyjnych: Full Play, Torneos i Traffic Sports. W grudniu 2014 roku właściciel i założyciel Traffic Sports – Brazylijczyk José Hawilla został uznany winnym "korupcji, haraczów, defraudacji oraz prania brudnych pieniędzy". W akcie oskarżenia FBI stwierdziło, że działacze piłkarscy mieli otrzymać nawet 20 milionów dolarów amerykańskich łapówek w związku z organizacją turnieju^[6]. Po tym wszystkim konta Datisy zostały zablokowane, zanim federacje CONMEBOL i CONCACAF otrzymały wszystkie należne im z kontraktu pieniądze, co było główną przyczyną wątpliwości co do rozegrania turnieju w terminie^[7].

21 października 2015 roku CONCACAF ogłosiło, że zerwało wszystkie umowy z Datisą^[8]. Dwa dni później zarówno CONCACAF, CONMEBOL jak i federacja piłkarska Stanów Zjednoczonych potwierdziły, że turniej odbędzie się planowo, a nowo wybrany komitet organizacyjny ma znaleźć nowego dystrybutora praw telewizyjnych, który zostanie wybrany w "przejrzystym procesie wyboru"^[9].

Wybór gospodarza

Prezydent Ekwadorskiego Związku Piłki Nożnej – Luis Chiriboga stwierdził, że przynajmniej jedna część turnieju powinna odbyć się w Meksyku bądź Stanach Zjednoczonych. Prezydent CONCACAF – Hawit, optował za rozegraniem turnieju w USA z powodów finansowych, jak sam stwierdził "rynek jest w Stanach Zjednoczonych, stadiony są w Stanach Zjednoczonych, ludzie są w Stanach Zjednoczonych. Badania jakie przeprowadziliśmy jasno pokazały, że wszystko jest w Stanach Zjednoczonych." 1 maja 2014 roku ostatecznie ogłoszono, że turniej odbędzie się w USA w dniach od 3 do 26 czerwca 2016 roku^[1].

Stadiony

8 stycznia 2015 zaprezentowane zostały 24 miasta, które były zainteresowane goszczeniem mistrzostw^[10]. Każdy zgłoszony stadion musiał mieć pojemność przynajmniej 50 tysięcy. Ostateczna lista stadionów miała zostać ogłoszona w maju 2015 roku. Ze względu jednak na zawirowania związane z organizacją turnieju, podjętą decyzję ogłoszono dopiero 19 listopada 2015. Turniej odbył się na 10 obiektach w 10 miastach^[11].

Pasadena (Los Angeles)	East Rutherford	Houston	Filadelfia
Rose Bowl	MetLife Stadium	NRG Stadium	Lincoln Financial Field
Pojemność: 91 136	Pojemność: 82 566	Pojemność: 71 795	Pojemność: 69 176
Foxborough	Pasadena East Rutherford Houston Filadelfia Foxborough Santa Clara Seattle Glendale Chicago Orlando		Santa Clara
Gillette Stadium			Levi’s Stadium
Pojemność: 68 756			Pojemność: 68 500
Seattle	Glendale	Chicago	Orlando
CenturyLink Field	University of Phoenix Stadium	Soldier Field	Citrus Bowl
Pojemność: 67 000	Pojemność: 63 400	Pojemność: 61 500	Pojemność: 60 219

Uczestnicy

W turnieju udział brały wszystkie 10 reprezentacji ze strefy CONMEBOL oraz 6 reprezentacji ze strefy CONCACAF. Stany Zjednoczone oraz Meksyk zostały automatycznie zakwalifikowane. Kostaryka otrzymała prawo gry jako zwycięzca turnieju Copa Centroamericana, a Jamajka jako zwycięzca turnieju o Puchar Karaibów. Pozostałe dwa miejsca przypadły zwycięzcom barażów spośród drużyn, które zostały najwyżej sklasyfikowane podczas turnieju o Złoty Puchar CONCACAF 2015.

Początkowo baraże te miały odbyć się w formie dwumeczu w październiku 2015 roku. Później podjęto jednak decyzję, że będą to pojedyncze mecze rozegrane w dniu 8 stycznia w Panamie, która była najwyżej sklasyfikowaną drużyną Złotego Pucharu, której nie udało się wywalczyć kwalifikacji do Copa America. Drużyny zostały rozstawione według miejsc zajętych w Złotym Pucharze i zagrają według schematu: 1 vs 4 oraz 2 vs 3.

8 stycznia 2016 23:30 CET	Trynidad i Tobago	0−1 (0−0) [12]	Haiti Millien  86'	Estadio Rommel Fernández, Panama Widzów: 15696 Sędzia: David Gantar

9 stycznia 2016 02:30 CET	Panama  Gomez  3' Tejada  17' (k.) Cooper  52' Pérez  89'	4−0 (2−0) [13]	Kuba	Estadio Rommel Fernández, Panama Widzów: 15696 Sędzia: Fernando Guerrero

CONMEBOL (10 zespołów)	CONCACAF (6 zespołów)
Argentyna  Boliwia  Brazylia  Chile  Kolumbia  Ekwador  Paragwaj  Peru  Urugwaj  Wenezuela	Stany Zjednoczone  Meksyk  Kostaryka  Jamajka  Haiti  Panama

System rozgrywek

Spotkania fazy grupowej rozgrywane są systemem "każdy z każdym". Dwa najlepsze zespoły z każdej grupy awansują do ćwierćfinałów. Od tego momentu mecze będą rozgrywane systemem pucharowym (tj. jeden mecz, przegrany odpada a zwycięzca przechodzi do kolejnej fazy).

Koszyki

Losowanie fazy grupowej Copa America w Piłce Nożnej Mężczyzn 2016 odbyło się 22 stycznia 2016 roku o godz. 1:30 (Czasu środkowoeuropejskiego) w Nowym Jorku^[14].

Koszyk 1	Koszyk 2	Koszyk 3	Koszyk 4
Stany Zjednoczone  Brazylia  Meksyk  Argentyna	Chile  Kolumbia  Ekwador  Urugwaj	Kostaryka  Haiti  Jamajka  Panama	Boliwia  Paragwaj  Peru  Wenezuela

• Zespoły z pierwszego koszyka zostały automatycznie przydzielone do poszczególnych grup^[15].

Faza grupowa

Grupa A

Zespół	Pkt	M	W	R	P	Br+	Br−	+/−
Stany Zjednoczone	6	3	2	0	1	5	2	+3
Kolumbia	6	3	2	0	1	6	4	+2
Kostaryka	4	3	1	1	1	3	6	-3
Paragwaj	1	3	0	1	2	1	3	-2

4 czerwca 2016 3:30 CET	Stany Zjednoczone	0−2 (0−2) [16]	Kolumbia  8' Zapata  42' (k) J.Rodríguez	Levi’s Stadium, Santa Clara Widzów: 67 439 Sędzia: Roberto García Orozco

4 czerwca 2016 23:00 CET	Kostaryka	0−0 [17]	Paragwaj	Citrus Bowl, Orlando Widzów: 14 334 Sędzia: Patricio Loustau

8 czerwca 2016 2:00 CET	Stany Zjednoczone  Dempsey  9' (k.) Jones  37' Wood  42' Zusi  87'	4−0 (3−0) [18]	Kostaryka	Soldier Field, Chicago Widzów: 39 642 Sędzia: Roddy Zambrano

8 czerwca 2016 4:30 CET	Kolumbia  Bacca  12' J.Rodríguez  30'	2−1 (2−0) [19]	Paragwaj  71' Víctor Ayala	Rose Bowl, Pasadena (Los Angeles) Widzów: 42 766 Sędzia: Héber Lopes

12 czerwca 2016 1:00 CET	Stany Zjednoczone  Dempsey  27'	1−0 (1−0) [20]	Paragwaj	Lincoln Financial Field, Filadelfia Widzów: 51 041 Sędzia: Julio Bascuñán

12 czerwca 2016 3:00 CET	Kolumbia  Fabra  7' Moreno  73'	2−3 (1−2) [21]	Kostaryka Venegas  2' Fabra  34' (sam.) Borges  58'	NRG Stadium, Houston Widzów: 45 808 Sędzia: José Argote

Grupa B

Zespół	Pkt	M	W	R	P	Br+	Br−	+/−
Peru	7	3	2	1	0	4	2	+2
Ekwador	5	3	1	2	0	6	2	+4
Brazylia	4	3	1	1	1	7	2	+5
Haiti	0	3	0	0	3	1	12	-11

5 czerwca 2016 1:30 CET	Haiti	0−1 (0−0) [22]	Peru  61' Guerrero	CenturyLink Field, Seattle Widzów: 20 190 Sędzia: John Pitti

5 czerwca 2016 4:00 CET	Brazylia	0−0 [23]	Ekwador	Rose Bowl, Pasadena (Los Angeles) Widzów: 53 158 Sędzia: Julio Bascuñán

9 czerwca 2016 1:30 CET	Brazylia  Coutinho  14', 29', 90+2' Renato Augusto  35', 86' Gabriel  59' Lucas Lima  67'	7−1 (3−0) [24]	Haiti  70' Marcelin	Citrus Bowl, Orlando Widzów: 28 241 Sędzia: Mark Geiger

9 czerwca 2016 4:00 CET	Ekwador  E.Valencia  39' Bolaños  48'	2−2 (1−2) [25]	Peru  5' Cueva  13' Flores	University of Phoenix Stadium, Glendale Widzów: 11 937 Sędzia: Wilmar Roldán

13 czerwca 2016 00:30 CET	Ekwador  E.Valencia  11' J.Ayoví  20' Noboa  57' A.Valencia  78'	4−0 (2−0) [26]	Haiti	MetLife Stadium, East Rutherford Widzów: 50 976 Sędzia: Gery Vargas

13 czerwca 2016 2:30 CET	Brazylia	0−1 (0−0) [27]	Peru Ruidíaz  75'	Gillette Stadium, Foxborough Widzów: 36 187 Sędzia: Andrés Cunha

Grupa C

Zespół	Pkt	M	W	R	P	Br+	Br−	+/−
Meksyk	7	3	2	1	0	6	2	+4
Wenezuela	7	3	2	1	0	3	1	+2
Urugwaj	3	3	1	0	2	4	4	0
Jamajka	0	3	0	0	3	0	6	-6

5 czerwca 2016 23:00 CET	Jamajka	0−1 (0−1) [28]	Wenezuela  15' Martinez	Soldier Field, Chicago Widzów: 25 560 Sędzia: Víctor Carrillo

6 czerwca 2016 2:00 CET	Meksyk  Á.Pereira  5' (sam.) Márquez  85' Herrera  90+2'	3−1 (1−0) [29]	Urugwaj  74' Godín	University of Phoenix Stadium, Glendale Widzów: 60 025 Sędzia: Enrique Cáceres

10 czerwca 2016 1:30 CET	Urugwaj	0−1 (0−1) [30]	Wenezuela  36' Rondón	Lincoln Financial Field, Filadelfia Widzów: 23 002 Sędzia: Patricio Loustau

10 czerwca 2016 4:00 CET	Meksyk  Hernández  18' Peralta  81'	2−0 (1−0) [31]	Jamajka	Rose Bowl, Pasadena (Los Angeles) Widzów: 83 263 Sędzia: Wilton Sampaio

14 czerwca 2016 2:00 CET	Meksyk  J.M.Corona  80'	1−1 (0−1) [32]	Wenezuela Velázquez  10'	NRG Stadium, Houston Widzów: 67 319 Sędzia: Yadel Martínez

14 czerwca 2016 4:00 CET	Urugwaj  Hernández  21' Watson  66' (sam.) Corujo  88'	3−0 (1−0) [33]	Jamajka	Levi’s Stadium, Santa Clara Widzów: 40 166 Sędzia: Wilson Lamouroux

Grupa D

Zespół	Pkt	M	W	R	P	Br+	Br−	+/−
Argentyna	9	3	3	0	0	10	1	+9
Chile	6	3	2	0	1	7	5	+2
Panama	3	3	1	0	2	4	10	-6
Boliwia	0	3	0	0	3	2	7	-5

7 czerwca 2016 1:00 CET	Panama  Pérez  11', 87'	2−1 (1−0) [34]	Boliwia  54' Arce	Citrus Bowl, Orlando Widzów: 13 466 Sędzia: Ricardo Montero

7 czerwca 2016 4:00 CET	Argentyna  Di María  51' Banega  59'	2−1 (0−0) [35]	Chile  90+3' Fuenzalida	Levi’s Stadium, Santa Clara Widzów: 69 451 Sędzia: Daniel Fedorczuk

11 czerwca 2016 1:00 CET	Chile  Vidal  46', 90+10' (k.)	2−1 (0−0) [36]	Boliwia Campos  61'	Gillette Stadium, Foxborough Widzów: 19 392 Sędzia: Jair Marrufo

11 czerwca 2016 3:30 CET	Argentyna  Otamendi  7' Messi  68', 78', 87' Agüero  90'	5−0 (1−0) [37]	Panama	Soldier Field, Chicago Widzów: 53 885 Sędzia: Joel Aguilar

15 czerwca 2016 2:00 CET	Chile  Vargas  15', 43' Sánchez  50', 89'	4−2 (2−1) [38]	Panama Camargo  5' Arroyo  75'	Lincoln Financial Field, Filadelfia Widzów: 27 260 Sędzia: Roddy Zambrano

15 czerwca 2016 4:00 CET	Argentyna  Lamela  13' Lavezzi  15' Cuesta  32'	3−0 (3−0) [39]	Boliwia	CenturyLink Field, Seattle Widzów: 45 753 Sędzia: Víctor Carrillo

Faza pucharowa

Drabinka

Ćwierćfinał

Półfinał

Finał

17 czerwca – CenturyLink Field

Stany Zjednoczone

2

22 czerwca – NRG Stadium

Ekwador

1

Stany Zjednoczone

0

19 czerwca – Gillette Stadium

Argentyna

4

Argentyna

4

27 czerwca – MetLife Stadium

Wenezuela

1

Argentyna

0 (2)

18 czerwca – MetLife Stadium

Chile

0 (4)

Peru

0 (2)

23 czerwca – Soldier Field

Kolumbia

0 (4)

Kolumbia

0

o miejsce 3

19 czerwca – Levi’s Stadium

Chile

2

26 czerwca – University of Phoenix Stadium

Meksyk

0

Stany Zjednoczone

0

Chile

7

Kolumbia

1

Ćwierćfinały

17 czerwca 2016 3:30 CET	Stany Zjednoczone  Dempsey  22' Zardes  65'	2−1 (1−0) [40]	Ekwador  74' Arroyo	CenturyLink Field, Seattle Widzów: 47 322 Sędzia: Wilmar Roldán

18 czerwca 2016 2:00 CET	Peru	0−0 k. 2−4 [41]	Kolumbia	MetLife Stadium, East Rutherford Widzów: 79 194 Sędzia: Patricio Loustau
		Rzuty karne
	Ruidíaz Tapia Trauco Cueva		Rodríguez Cuadrado D. Moreno Pérez

19 czerwca 2016 1:00 CET	Argentyna  Higuaín  8', 28' Messi  60' Lamela  71'	4−1 (2−0) [42]	Wenezuela  70' Rondon	Gillette Stadium, Foxborough Widzów: 59 183 Sędzia: Roberto García Orozco

19 czerwca 2016 4:00 CET	Meksyk	0−7 (0−2) [43]	Chile  16', 87' Puch  44', 52', 57', 74' Vargas  49' Sánchez	Levi’s Stadium, Santa Clara Widzów: 70 547 Sędzia: Héber Lopes

Półfinały

22 czerwca 2016 3:00 CET	Stany Zjednoczone	0−4 (0−2) [44]	Argentyna  3' Lavezzi  32' Messi  50', 86' Higuaín	NRG Stadium, Houston Widzów: 70 858 Sędzia: Enrique Cáceres

23 czerwca 2016 2:00 CET	Kolumbia	0−2 (0−2) [45]	Chile  7' Aránguiz  11' Fuenzalida	Soldier Field, Chicago Widzów: 55 423 Sędzia: Joel Aguilar

Mecz o 3. miejsce

26 czerwca 2016 2:00 CET	Stany Zjednoczone	0−1 (0−1) [46]	Kolumbia  31' Bacca	University of Phoenix Stadium, Glendale Widzów: 29 041 Sędzia: Daniel Fedorczuk

Finał

27 czerwca 2016 2:00 CET	Argentyna	0−0 k. 2−4 (0−0) [47]	Chile	MetLife Stadium, East Rutherford Widzów: 82 026 Sędzia: Heber Lopes
		Rzuty karne
	Messi Mascherano Agüero Biglia		Vidal Castillo Aránguiz Beausejour Silva

Klasyfikacja końcowa

Miejsce	Grupa	Reprezentacja	Pkt	M	Z	R	P	B+	B–	+/–
	D	Chile	13	6	4	1	1	16	5	+11
	D	Argentyna	16	6	5	1	0	18	2	+16
	A	Kolumbia	10	6	3	1	2	7	6	+1
4	A	Stany Zjednoczone	9	6	3	0	3	7	8	−1
Wyeliminowane w ćwierćfinale
5	B	Peru	8	4	2	2	0	4	2	+2
6	C	Wenezuela	7	4	2	1	1	4	5	−1
7	C	Meksyk	7	4	2	1	1	6	9	−3
8	B	Ekwador	5	4	1	2	1	7	4	+3
Wyeliminowane w fazie grupowej
9	B	Brazylia	4	3	1	1	1	7	2	+5
10	A	Kostaryka	4	3	1	1	1	3	6	−3
11	C	Urugwaj	3	3	1	0	2	4	4	0
12	D	Panama	3	3	1	0	2	4	10	−6
13	A	Paragwaj	1	3	0	1	2	1	3	−2
14	D	Boliwia	0	3	0	0	3	2	7	−5
15	C	Jamajka	0	3	0	0	3	0	6	−6
16	B	Haiti	0	3	0	0	3	1	12	−11

Źródło: ^{[potrzebny przypis]}
Zasady ustalania kolejności: Rozstrzygnięcie meczu w rzutach karnych uznaje się jako remis i obu drużynom dodaje się 1 pkt.

Zdobywcy bramek

6 bramek

• Eduardo Vargas

5 bramek

• Lionel Messi

4 bramki

• Gonzalo Higuaín

3 bramki

• Philippe Coutinho
• Alexis Sánchez
• Clint Dempsey

2 bramki

• Erik Lamela
• Ezequiel Lavezzi
• Renato Augusto
• José Pedro Fuenzalida
• Edson Puch
• Arturo Vidal
• Enner Valencia
• Carlos Bacca
• James Rodríguez
• Blas Pérez
• Salomón Rondón

1 bramka

• Sergio Agüero
• Éver Banega
• Víctor Cuesta
• Ángel Di María
• Nicolás Otamendi
• Juan Carlos Arce Justiniano
• Jhasmani Campos
• Gabriel
• Lucas Lima
• Charles Aránguiz
• Michael Arroyo
• Jaime Ayoví
• Miler Bolaños
• Christian Noboa
• Antonio Valencia
• James Marcelin
• Frank Fabra
• Marlos Moreno
• Cristián Zapata
• Celso Borges
• Johan Venegas
• Jesús Manuel Corona
• Javier Hernández
• Héctor Herrera
• Rafael Márquez
• Oribe Peralta
• Abdiel Arroyo
• Miguel Camargo
• Víctor Ayala
• Christian Cueva
• Édison Flores
• Paolo Guerrero
• Raúl Ruidíaz
• Jermaine Jones
• Bobby Wood
• Gyasi Zardes
• Graham Zusi
• Mathías Corujo
• Diego Godín
• Abel Hernández
• Josef Martinez
• José Manuel Velázquez

Bramki samobójcze

• Frank Fabra (dla Kostaryki)
• Je-Vaughn Watson (dla Urugwaju)
• Álvaro Pereira (dla Meksyku)