Czerniowiecki Uniwersytet Narodowy im. Jurija Fedkowycza

Czerniowiecki Uniwersytet Narodowy im. Jurija Fedkowycza (ukr. Чернівецький національний університет ім. Юрія Федьковича) – uczelnia w Czerniowcach na Ukrainie. Główny kompleks uczelni mieści się w dawnej rezydencji prawosławnego metropolity Bukowiny, w 2011 roku wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Czerniowiecki Uniwersytet Narodowy im. Jurija Fedkowycza

Чернівецький національний університет ім. Юрія Федьковича

Budynek uniwersytetu
Data założenia	1875
Państwo	Ukraina
Adres	ul. Kocjubinśkogo 2, Czerniowce
Liczba studentów	19 227
Rektor	Stepan Wasylkowycz-Melnyczuk[1][2]
Położenie na mapie Czerniowca Czerniowiecki Uniwersytet Narodowy im. Jurija Fedkowycza
Położenie na mapie Ukrainy Czerniowiecki Uniwersytet Narodowy im. Jurija Fedkowycza
Położenie na mapie obwodu czerniowieckiego Czerniowiecki Uniwersytet Narodowy im. Jurija Fedkowycza
48°17′48,977″N 25°55′27,070″E
Odznaczenia
[3]
Strona internetowa

Uniwersytet

Budynek uniwersytetu

Uniwersytet w Czerniowcach

Brama do uniwersytetu, 2009 r.

Cerkiew w uniwersytecie, 2009 r.

Panorama

Historia

Placówka powstała na mocy dekretu cesarza Franciszka Józefa I z dnia 4 października 1875 roku na bazie istniejącego od 1827 roku Instytutu Teologicznego oraz działających przy nim katedr języków ukraińskiego i rumuńskiego oraz literatury^[4].

Pierwszym rektorem został K. Tomaszczuk, wykładali tu m.in. ekonomista Josef Schumpeter, prawnicy Gross i Eugen Ehrlich, historyk Rajmund Kaindl, slawista Emil Kałużniacki, ukrainista Stepan Smal-Stocki oraz kompozytor i pisarz Izydor Worobkiewicz.

Na uczelnię złożyły się wtedy trzy wydziały: Wydział Teologii Prawosławnej, Wydział Prawa oraz Wydział Filozofii. Katedry językowe (ruska i rumuńska) znajdowały się w ramach Wydziału Filozofii – pracowali tu m.in. K. Hankiewicz, I. Onyszkiewicz i Stepan Smal-Stoćkyj.

W 1875 roku na 208 studentów 41 było Rusinami, w 1914 roku 303 na 1198, studiowała tu również porównywalna liczba Rumunów. Ilościowo dominowali Żydzi i Niemcy.

Po włączeniu Czerniowiec do Rumunii w 1918 roku nastąpiła gruntowna romanizacja uczelni, skasowano ukraińską katedrę i zwolniono profesorów. Wydział Filozofii podzielono na wydziały Filozofii i Literatury oraz Przyrody. Rektorem został I. Nistor. W 1933 roku studiowało tu 2117 Rumunów, 679 Żydów, 199 Niemców, 155 Ukraińców, 57 Polaków i 40 przedstawicieli innych narodów.

Rektorzy

• Kostiantyn Tomaszczuk 1875–1876
• Ferdinand von Zieglauer 1876–1877
• Wasyl Mitrofanowicz 1877–1878
• Friedrich Schuler von Libloy 1878–1879
• Alois Handl 1879–1880
• Eusebij Popowycz 1880–1881
• Alois Goldbacher 1881–1882
• Friedrich von Kleinwächter 1882–1883
• Wasyl von Repta 1883–1884
• Johann Wrobel 1884–1885
• Karl Hiller 1885–1886
• Veit Graber 1886–1887
• Heinrich Singer 1887–1888
• Kostiantyn Popowycz 1888–1889
• Omelian Kałużniacki 1889–1890
• Friedrich Schuler von Libloy 1890–1891
• Constantin Popovici 1890–1891
• Richard Pribram 1891–1892
• Omelian Wojucki 1892–1893
• Friedrich von Kleinwächter 1893–1894
• Alois Handl 1894–1895
• Julius Roschman–Hoburg 1896–1897
• Isidor Hilberg 1897–1898
• Artur Skedl 1898–1899
• Ferdinand von Ziglauer 1899–1900
• Rudolf Scharizer 1902–1903
• Walther Hörmann von Hörbach 1903–1904
• Ernst Hruza 1906–1907
• Eugen Ehrlich 1906–1907
• Jewhen Kozak 1907–1908
• Karl Zelinka 1908–1909
• Karl Adler 1909–1910
• Matthias Friedwagner 1910–1911
• Raimund Friedrich Kaindl 1912-1913
• Hans von Frisch 1913–1914
• Cäsar Pomeranz 1914–1918
• Wasyl Tarnawski 1918–1920
• Ion Nistor 1920–1921
• Maximilian Hacman 1921–1922
• Eugen Botezat 1922–1923
• Valerian Sesan 1923–1925

• Georghe Dregenescu 1926–1927
• Nicolae Cotos 1927–1928
• Valerian Sesan 1928–1930

• Ion Nistor 1933–1940
• Zachar Szulha 1940–1941

• Pawło Kanibołocki 1944–1949
• Kornij Leutśki 1949–1967
• Kostiantyn Czerwinśki 1968–1987
• Stepan Kostyszyn 1987–2001
• Mykoła Tkacz 2001–2005
• Stepan Melnyczuk 2005–2019
• Roman Petryszyn od 2019

Nazwa

Od powstania w 1875 roku do 1918 roku uczelnia nosiła nazwę Uniwersytetu im. Franciszka Józefa w Czerniowcach (niem. Franz-Josephs-Universität Czernowitz), w czasach rumuńskich (1918-40) nazwę zmieniono na Universitatea Regele Carol I din Cernăuți (rum. Królewski Uniwersytet Karola I w Czerniowcach), a po aneksji Bukowiny przez ZSRR na Czerniowiecki Uniwersytet Państwowy (ukr. Чернівецький Державний Університет), w 1989 roku patronem uczelni obrano Jurija Fedkowicza. W 2000 roku określenie państwowy zamieniono na narodowy.

Wydziały

Po zajęciu Bukowiny przez wojska radzieckie w 1940 roku uniwersytet ukrainizowano i podzielono na 7, a później 11 wydziałów:

• Historii
• Filozofii
• Języków Obcych
• Geografii
• Biologii
• Chemii
• Fizyki
• Matematyki
• Ekonomii
• Techniki
• Studiów Zaocznych^[5]

Zlikwidowano Wydział Teologii. W 1976 roku uczyło się tu ok. 10 tys. studentów, wykładało ok. 500 pracowników naukowych, w tym 26 profesorów i 290 docentów.

Znani absolwenci

Absolwentem i wykładowcą był m.in. Wojciech Rubinowicz – polski fizyk teoretyk, profesor Politechniki Lwowskiej, Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a po wojnie Uniwersytetu Warszawskiego. 11 września 2012 odsłonięto na Uniwersytecie w Czerniowcach tablicę pamiątkową ku czci Wojciecha Rubinowicza.