Dahomej

Dahomej, Królestwo Dahomeju (Dahomey) a. Królestwo Fon – historyczne państwo w Afryce Zachodniej, istniejące ok. 1600–1904 na obszarze dzisiejszego Beninu. Stolicą państwa był Abomey.

Królestwo Dahomeju

ok. 1600–1892/1904[a]
Godło Flaga
Ustrój polityczny	monarchia
Stolica	Abomey
Data powstania	ok. 1600
Data likwidacji	1904
Władca	Agoliagbo
Język urzędowy	fon francuski (1892–1894; 1899–1904)
Położenie na mapie świata Królestwo Dahomeju
7°11′08″N 1°59′17″E

Dahomej został założony na początku XVII w. przez autochtonicznych Fonów, zamieszkujących Płaskowyż Abomey. Państwo stało się centrum handlu niewolników na tzw. „Wybrzeżu Niewolniczym”. W 1728 podbił Królestwo Ajudy, dysponując armią 12 tys. kobiet^[1]. W 1823 król Gezo odmówił trybutu dla Oyo, znosząc zależność lenną. W 1892 Królestwo musiało scedować na rzecz Francji miasto Kotonu oraz uznać jej protektorat nad Porto-Novo. W 1894 wskutek drugiej wojny z Francją Dahomej stał się oficjalnie protektoratem Francuskim. W 1904–1958 jako jeden z krajów Francuskiej Afryki Zachodniej, później republika autonomiczna Wspólnoty Francuskiej (1958–1959). W 1960 ponownie niepodległe państwo republikańskie, przemianowane w 1975 na Benin.

Królowie Dahomeju

• ok. 1600–1620: Gangnihessou (zm.1620)
• 1620–1645: Dakodonou (zm.1645)
• 1645–1685: Houegbadja (zm.1685)
• 1685–1716: Akaba (zm.1716)
• 1716–1740: Agadża (zm.1740)
• 1740–1774: Tegbessou (zm.1774)
• 1774–1789: Kplinga (zm.1789)
• 1789–1797: Agonglo (zm.1797)
• 1797–1818: Adandozan (zm.1861)
• 1818–1859: Gezo (zm.1859)
• 1859–1889: Glele (zm.1889)
• 1889–1894: Behanzin (ok. 1845–1906)
• 1894–1904: Agoliagbo (zm.1940)

Film

W 2024 premierę miał film pt. Dahomej^[2] laureat Złotego Niedźwiedzia na Berlinale 2024^[3][4].

Uwagi

1. W zależności czy za upadek uznaje się ustanowienie francuskiego protektoratu w 1892 czy utratę suwerenności w 1904 roku, jako kraj Francuskiej Afryki Zachodniej