Diaulos

Diaulos (gr. δίαυλος) – dyscyplina sportowa uprawiana w starożytnej Grecji, bieg rozgrywany na dystansie dwóch stadionów – „bieg tam i z powrotem”. Po raz pierwszy wprowadzony do programu XIV igrzysk olimpijskich w 724 p.n.e. Pierwszym zwycięzcą był Hypenos z Elidy.

Trzej biegacze, strona B amfory panatenajskiej, styl czarnofigurowy, ok. 333–332 p.n.e., British Museum

Opis

Jeden z czterech biegów rozgrywanych w starożytnej Grecji – obok biegu długodystansowego dolichos, biegu w zbroi – hopliodromos i sprintu – stadion^[1].

Rozgrywano tylko jeden bieg z jednoczesnym udziałem do 20 zawodników – w Olimpii odkryto 20 miejsc startowych^[2]. Podczas igrzysk olimpijskich, nemejskich i istmijskich w biegu brali udział wyłącznie mężczyźni^[3]. Podczas igrzysk pytyjskich w biegu uczestniczyć mogli również chłopcy (gr. παῖς)^[3]. Biegacze uprawiający diaulos musieli być bardziej wytrzymali niż sprinterzy, ale lżejsi niż hoplici biegający ten sam dystans w zbroi^[3]. Ich technika biegu różniła się od techniki sprinterów tym, że podczas biegu nie wspomagali się w tym samym stopniu ruchami ramion^[4].

Zawodnik startował z kamiennej belki i po przebiegnięciu jednego stadionu zawracał za pachołkiem (gr. καμπτήρ) i biegł z powrotem^[3] – „bieg tam i z powrotem”^[1]. W Olimpii znaleziono jedno centralne miejsce na umieszczenie pachołka, co sugerowałoby, że wszyscy zawodnicy biegli do jednego pachołka^[2]. Natomiast inskrypcja odnaleziona w Delfach mówi o 36 pachołkach^[1], co sugerowałoby, że każdy zawodnik biegł do swojego^[4]. Również znaleziska archeologiczne w Nemei przemawiają za tezą o wielu indywidualnych pachołkach^[1].

Długość biegu była zależna od lokalizacji stadionu na którym się odbywał – stadion był równy 600 stopom, ale długość stopy była różna w różnych regionach Grecji^[5]:

• Olimpia (stadion 192,27 m^[5]) – ok. 384,54 m
• Igrzyska pytyjskie w Delfach (stadion ok. 177,5 m^[5]) – ok. 355,1 m
• Epidauros (stadion 181,3 m^[5]) – ok. 362,6 m

Historia

Konkurencja ta została wprowadzona po raz pierwszy do programu XIV igrzysk olimpijskich w 724 p.n.e.^[3] Pierwszym zwycięzcą był Hypenos z Elidy^[3].

Lista zwycięzców

Poniższa lista została stworzona na podstawie informacji w banku danych igrzysk olimpijskich Fundacji Świata Helleńskiego (gr. Ίδρυµα Μείζονος Ελληνισµού, (ΙΜΕ), ang. Foundation of the Hellenic World, (FHW))^[6]:

Igrzyska	Rok	Zwycięzca	Miejsce pochodzenia
14.	724 p.n.e.	Hypenos z Elidy	Pisa
22.	692 p.n.e.	Pantakles	Ateny
29.	664 p.n.e.	Chionis	Sparta
30.	660 p.n.e.	Chionis	Sparta
31.	656 p.n.e.	Chionis	Sparta
35.	640 p.n.e.	Kylon	Ateny
65.	520 p.n.e.	Anochos	Taras
67.	512 p.n.e.	Fanas	Pellene
69.	504 p.n.e.	Tessalos	Korynt
73.	488 p.n.e.	Astylos	Kroton
74.	484 p.n.e.	Astylos	Kroton
75.	480 p.n.e.	Astylos	Syrakuzy
76.	476 p.n.e.	Dandes	Argos
77.	472 p.n.e.	[...]ges	Epidauros
78.	468 p.n.e.	Parmenides	Paestum
96.	396 p.n.e.	Krokenas	Larissa
119.	304 p.n.e.	Nikandros	Elida
120.	300 p.n.e.	Nikandros	Elida
121.	296 p.n.e.	Apollonios	Aleksandria
129.	264 p.n.e.	Filinos	Kos
130.	260 p.n.e.	Filinos	Kos
131.	256 p.n.e.	Filinos	Kos
143.	208 p.n.e.	nieznany	Argos
144.	204 p.n.e.	nieznany	Argos
145.	200 p.n.e.	nieznany	Argos
146.	196 p.n.e.	nieznany	Argos
154.	164 p.n.e.	Leonidas	Rodos
155.	160 p.n.e.	Leonidas	Rodos
156.	156 p.n.e.	Leonidas	Rodos
157.	152 p.n.e.	Leonidas	Rodos
170.	100 p.n.e.	Nikokles	Akriaj
177.	72 p.n.e.	Hekatomnos	Milet
190.	20 p.n.e.	nieznany	Milet
212.	69 n.e.	Polites	Karia
215.	81 n.e.	Hermogenes	Ksantos
216.	85 n.e.	Hermogenes	Ksantos
217.	89 n.e.	Hermogenes	Ksantos
229.	137 n.e.	Aelius Granianos	Sikion
233.	153 n.e.	Demetrios	Kios