Dom Mrongowiusza w Olsztynku

Dom Mrongowiusza w Olsztynku – zabytkowa^[1], dawna baszta miejska w murach obronnych Olsztynka przystosowana w XVI wieku na cele mieszkalne – 19 lipca 1764 urodził się tutaj kaznodzieja, językoznawca i bojownik o polskość Warmii i Mazur, Krzysztof Celestyn Mrongowiusz. Obecnie budynek pełni rolę muzeum. Obiekt znajduje się przy olsztyneckim kościele poewangelickim, który stanowi obecnie galerię sztuki Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku.

Dom Mrongowiusza w Olsztynku

nr rej. a-197 z 28 listopada 1956
Widok ogólny
Państwo	Polska
Miejscowość	Olsztynek
Adres	Rynek 4, 11-015 Olsztynek
Typ budynku	baszta
Kondygnacje	2
Ukończenie budowy	średniowiecze
Ważniejsze przebudowy	2 poł. XVI w.
Kolejni właściciele	Bartłomiej Mrongowiusz
Obecny właściciel	Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku
Położenie na mapie Olsztynka Dom Mrongowiusza w Olsztynku
Położenie na mapie Polski Dom Mrongowiusza w Olsztynku
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dom Mrongowiusza w Olsztynku
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego Dom Mrongowiusza w Olsztynku
Położenie na mapie gminy Olsztynek Dom Mrongowiusza w Olsztynku
53°35′01,2052″N 20°16′57,9580″E
Strona internetowa

Historia

Elewacja od strony Rynku

Średniowieczne baszty przebudowywano w XVI wieku na domy poprzez dostawienie ściany od strony miasta i dachu. Dom Mrongowiusza uzyskał swój obecny wygląd w drugiej połowie XVI wieku. Stanowił własność lokalnej parafii ewangelickiej. Mieścił szkołę ewangelicką (na piętrze) i mieszkanie rektora (nauczyciela) na parterze^[2].

Od 1761 do 1767 w dawnej baszcie zamieszkiwała rodzina Bartłomieja Mrongowiusza i tutaj urodził się Krzysztof Celestyn^[2].

W 1894 obiekt został wydzierżawiony przez miasto. Ulokowano tu szpital i przytułek dla starców. Po II wojnie światowej – do końca lat 70. XX wieku – w domu mieszkali lokatorzy. Potem przeznaczono go na cele muzealne^[2]. 28 listopada 1956 wpisano go do rejestru zabytków pod numerem a-197^[1]. Obecnie stanowi oddział Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku^[3].

Ekspozycja

Na wystawę stałą placówki składają się dwie ekspozycje tematyczne poświęcone: Krzysztofowi Celestynowi Mrongowiuszowi (parter) oraz materialnemu dziedzictwu kulturowemu Warmii, którego elementem są średniowieczne obiekty architektury, należące do olsztyneckiego muzeum (kościół, baszta i fragment murów obronnych)^[3].