Dramma per musica

Dramma per musica, dramma in musica, dramma musicale (wł.) – w XVI wieku termin określający operę włoską^[1][2] zapisywany na stronach tytułowych librett celem określenia autorstwa tekstu napisanego na zlecenie kompozytora^[3] lub – jeśli pomysłodawcą był autor libretta – celem określenia muzycznego przeznaczenia^[4]. W XVIII wieku termin stosowany m.in. przez J.S. Bacha na określenie kantat świeckich^[1][2] oraz – powszechnie – na określenie oper poważnych^[5], przez co współcześnie stał się wymiennie stosowany z terminem opera seria^[3][4].

Strona tytułowa libretta opery L'Erismena

Cechami charakterystycznymi dramma per musica były majestatyczny wstęp chóralny, naprzemienne recytatywy i zamknięte, śpiewne formy cantabile lub cabaletta, oraz finał z uczestnictwem chóru i solistów^[6].

Znaczenie terminu dramma per musica było czasami błędnie interpretowane jako „dramat poprzez muzykę” w odniesieniu do technik muzyczno-dramatycznych stosowanych przez kompozytorów^[3].

Wybrane dramma per musica:

• Święty Aleksy Stefano Landiego z librettem Giulio Rospigliosiego (1634)^[2],
• Koronacja Poppei Claudio Monteverdiego z librettem Giovanni Francesco Busenellego(inne języki) (1642)^[1],
• L'Erismena(inne języki) Francesco Cavallego z librettem Aurelio Aurelego(inne języki) (1655)^[3],
• Lucio Silla Wolfganga Amadeusa Mozarta z librettem Giovanniego de Gamerra(inne języki) (1772)^[7],
• Otello Gioacchina Rossiniego z librettem Francesco Berio di Salsa(inne języki) (1816)^[8].