Emeryk

Emeryk, Amalaryk, Amalryk – imię męskie pochodzenia germańskiego. Wywodzi się ze starogermańskiego imienia Amalaryk, oznaczającego „władca Amalów” (Amalowie według gockiej legendy to ród królewski pochodzenia boskiego^[1]). Człon amal może także oznaczać „gorliwy” lub „dzielny, aktywny”^[2]. Emeryk może wywodzić się również z saksońskiego Emmerich, oznaczającego „zawsze bogaty”^[3].

Możliwy jest również wywód, przyjmujący pochodzenie imienia Emeryk od imienia Henryk. W odniesieniu do najbardziej znanej osoby o tym imieniu, świętego Emeryka, królewicza węgierskiego. Łukasz Nowacki przypuszcza, że rodzice nadali królewiczowi imię na cześć brata (Henryk II Święty) lub ojca (Henryk II Kłótnik) jego matki, Gizeli Bawarskiej. Taki wniosek nasuwa się po lekturze najstarszych przekazów, w których syn św. Stefana występuje jako Heinricus/Henricus. Stopniowo z niemieckiej formy Heimrik/Heimrich, która ulegałaby w języku węgierskim modyfikacjom, imię to przekształciłoby się w Emrik/Emrih i w końcu w Imreh/Imre. Emericus byłby wedle tej hipotezy łacińskim a zarazem literackim wariantem nowszej formy^[4].

Imię to jest znane w Polsce od XIV w. Do jego popularyzacji, przede wszystkim jednak w XV stuleciu, przyczyniły się z jednej strony polska i węgierska legenda św. Emeryka, a z drugiej — intensywne kontakty polsko-węgierskie w tych czasach. Według Metryk Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400—1508 w samym Krakowie nosiło je np. wielu studentów (głównie węgierskich)^[4]. Imię zapisywane było w rozmaitych formach: (Ajmeryk), Amrych, Embrych (Embryk), Emrych (Hamrych), Hembrych (Hemeryk), Hymrych, Imbrych (Imbrzech), Imrych (Jambrych), Jamrych, Jenrych (także od Henryka)^[5]. Tym nie mniej nie było nigdy zbyt popularne. Maria Malec podawała, że ponad sto imion używanych w średniowiecznej Polsce cieszyło się większą popularnością^[6]. W XIX w. było dość modne^[3].

Emeryk imieniny obchodzi 4 listopada. Żeński odpowiednik: Emeryka

Odpowiedniki w różnych językach

• Emmerich (jęz. niemiecki)
• Imre (jęz. węgierski)
• Amerigo (jęz. włoski).
• Émeric (jęz. francuski)

Znane osoby noszące imię Emeryk

• Święty Emeryk, królewicz (1007?–1031) – syn Stefana I, króla węgierskiego
• Amalryk I – król jerozolimski
• Amalryk z Bène – francuski ksiądz, filozof i teolog
• Amerigo Vespucci – geograf, jako pierwszy opisał nowo odkryty ląd
• Amalryk II de Lusignan – król jerozolimski
• Emeryk Arpadowicz – król Węgier
• Amalryk z Montfort – francuski możnowładca, uczestnik krucjaty przeciwko katarom
• Emeryk Derencsényi – ban Dalmacji, Chorwacji i Slawonii
• Imre Hera – węgierski szachista, arcymistrz od roku 2007
• Imre Harangi – węgierski bokser, mistrz olimpijski
• Emeryk Hutten-Czapski – kolekcjoner, numizmatyk, uczony
• Emeryk August Hutten-Czapski – hrabia, polski polityk, dyplomata i wojskowy, baliw polskiej prowincji Zakonu Maltańskiego
• Emeric Jenei – rumuński piłkarz i trener piłkarski węgierskiego pochodzenia
• Imre Kálmán – węgierski kompozytor operetkowy
• Imre Kertész – węgierski pisarz żydowskiego pochodzenia, noblista
• Imre Lakatos – węgierski filozof matematyki i nauki
• Imrich „Imi” Lichtenfeld – twórca izraelskiego systemu walki Krav maga
• Imre Madách – węgierski dramaturg
• Imre Makovecz – architekt węgierski
• Imre Nagy – komunistyczny polityk węgierski, premier Węgier podczas rewolucji węgierskiej 1956
• Imre Németh – węgierski lekkoatleta, młociarz, mistrz olimpijski, rekordzista świata
• Emerich Polák – czeski chirurg
• Imre Pozsonyi – węgierski piłkarz i trener
• Imre Schlosser – węgierski piłkarz
• Imre Szabics – węgierski piłkarz
• Imre Thököly – węgierski polityk, przywódca powstania antyhabsburskiego, książę Siedmiogrodu
• Emeryk Zápolya – palatyn Węgier

Zobacz też

Zobacz hasło Emeryk w Wikisłowniku

• Legenda o Emeryku