Emperor

Emperor – norweski zespół muzyczny wykonujący black metal. Powstał w 1991 roku w Notodden z inicjatywy Vegarda „Ihsahna” Tveitana i Tomasa „Samotha” Haugena. W 2001 roku z dorobkiem czterech albumów studyjnych formacja została rozwiązana. W latach późniejszych (2005–2007, 2013–2014, 2016-)^[4] zespół trzykrotnie wznawiał działalność na potrzeby koncertów.

Emperor

Emperor, 2014
Rok założenia	1991
Pochodzenie	Norwegia (Notodden)
Gatunek	black metal[1][2][3]
Aktywność	1991–2001, 2005–2007, 2013–2014, od 2016
Wydawnictwo	Candlelight Records
Powiązania	Peccatum, Thou Shalt Suffer, Zyklon, Zyklon-B
Strona internetowa

Emperor zaliczany jest do drugiej fali black metalu oraz określany jest jako jeden z najbardziej wpływowych w historii gatunku^[5].

Historia

Vegard „Ihsahn” Tveitan, 2014

Emperor został utworzony w Notodden w Norwegii wiosną 1991 roku^[3]. Początkowo składał się z perkusisty Tomasa „Samotha” Haugena (mimo że w poprzednim zespole Thou Shalt Suffer występował jako gitarzysta), drugiego gitarzysty i wokalisty Vegarda „Ihsahna” Tveitana oraz basisty Håvarda „Mortiisa” Ellefsena^[1]. W 1992 roku nagrał demo Wrath of the Tyrant, które obecnie wśród fanów zespołu ma status kultowy. Jeszcze tego samego roku grupa podpisała kontrakt z brytyjską wytwórnią płytową Candlelight Records i nagrała materiał na tzw. split z innym norweskim zespołem Enslaved, który to materiał został wydany w 1993 roku^[1]. Już podczas nagrywania tego wydawnictwa nastąpiły zmiany w składzie: Samoth został gitarzystą a nowym perkusistą został Bård „Faust” Eithun, a po jego wydaniu Mortiis opuścił zespół, a na jego miejsce został przyjęty Terje Vik „Tchort” Shei^[1].

Reakcje podziemnej prasy metalowej na temat dotychczasowej twórczości zespołu były bardzo pozytywne, a sam Emperor zajął się nagrywaniem swojego debiutanckiego albumu In the Nightside Eclipse, wydanego ostatecznie w 1994 roku^[1]. Dzięki niemu zespół uzyskał ogólnoświatowe uznanie i liczne grono fanów. W tym czasie w Norwegii odnotowano liczne przestępstwa, głównie na tle antychrześcijańskim, w które zamieszani byli muzycy zespołu^[6]. Z tego powodu w 1994 roku Faust, Samoth i Tchort zostali skazani na kary pozbawienia wolności od roku do dwóch lat, a w przypadku Fausta było to 14 lat (z których odbył 9)^[1][6].

W 1996 roku grupa w składzie z Ihsahnem, Samothem oraz nowymi muzykami – gitarzystą basowym Jonasem Alverem i perkusistą Trymem Torsonem nagrała minialbum Reverence, będący zapowiedzią drugiego albumu Anthems to the Welkin at Dusk^[1]. Płyta została Albumem Roku w wielu czasopismach metalowych na całym świecie (m.in. w brytyjskim Terrorizer czy amerykańskim Metal Maniacs). Po wydaniu płyty Emperor odbył szeroką trasę koncertową, grając m.in. na festiwalach Dynamo Open Air czy Milwaukee Metalfest w 1998 roku. Po zakończeniu trasy Alver opuścił zespół, a rolę basisty przejął Ihsahn.

Następny album IX Equilibrium, wydany w 1999 roku był również określany jako przełomowy – był inicjatorem gatunku określanego jako „blackened death metal”, czyli połączenia black i death metalu^[1]. Wydaniu płyty towarzyszyła zakrojona na szeroką skalę trasa koncertowa, w trakcie której zespół występował jako specjalny gość Morbid Angel w Europie, a w Stanach Zjednoczonych rozpoczynał koncerty z Kings of Terror. Trasa ta została zarejestrowana i wydana na DVD Emperial Live Ceremony oraz jako płyta kompaktowa.

Tomas „Samoth” Haugen, 2014

W 2001 roku grupa wydała czwartą i ostatnią płytę Prometheus – The Discipline of Fire & Demise^[7]. Do utworu Empty zrealizowano teledysk. Równocześnie z wydaniem albumu, zespół ogłosił zakończenie kariery, spowodowane rozbieżnościami stylistycznymi jego członków. W 2003 roku została wydana dwupłytowa kompilacja „best of” Scattered Ashes: A Decade of Emperial Wrath^[8]. We wrześniu 2005 roku Emperor niespodziewanie pojawił się w Oslo, zapowiadając swój powrót^[9]. Podczas krótkiego występu złożonego z trzech utworów, zespół potwierdził serię koncertów w Stanach Zjednoczonych oraz Europie, mających mieć miejsce w 2006 oraz 2007 roku^[9].

W 2006 roku Emperor wystąpił na festiwalach Inferno Metal Festival i Wacken Open Air oraz czterech koncertach w Los Angeles i Nowym Jorku w Stanach Zjednoczonych^[10]. W 2007 roku odbyły się 3 amerykańskie i 2 europejskie koncerty (jeden w maju, pozostałe w czerwcu)^[11][12][13]. W 2009 roku ukazało się DVD pt. Live Inferno, stanowiące zapis koncertu grupy z festiwalu Wacken 2006 oraz dokumentujące trasę zespołu na przestrzeni 2006 i 2007 roku^[14]. W tym samym roku wydany został również album koncertowy pt. Live at Wacken Open Air 2006.

W połowie 2013 roku zespół ogłosił swój kolejny powrót z okazji zbliżającej się 20 rocznicy wydania pierwszego albumu In the Nightside Eclipse^[15]. Z okazji jubileuszu w miejsce Tryma Torsona zespół zaangażował oryginalnego perkusistę Bårda „Fausta” Eithuna^[16]. Na tę okoliczność, w 2014 roku Emperor wystąpił w ramach serii ekskluzywnych koncertów w Europie oraz Japonii. Trasa obejmowała między innymi występy na festiwalach w Wacken Open Air, Sweden Rock Festival, Tuska Open Air Metal Festival, Hellfest oraz Bloodstock, na których zespół zagrał wszystkie utwory z debiutanckiego albumu^[17][18].

W 2015 roku ukazał się zestaw pt. The Complete Works zawierający pełną dyskografię zespołu, wszystkie wydawnictwa demo, EP, oraz live, a także album zdjęciowy dokumentujący działalność grupy na przestrzeni lat aktywności. Całość została wydana wyłącznie na płytach winylowych jako edycja ściśle limitowana. W sierpniu 2016 roku Emperor zapowiedział swój powrót, potwierdzając udział w festiwalach Wacken Open Air oraz Brutal Assault w 2017 roku^[19]. Oficjalnym powodem reaktywacji grupy jest 20 rocznica wydania albumu Anthems to the Welkin at Dusk^[19].

Muzycy

Odd „Secthdaemon” Tony, 2014

Obecny skład zespołu

• Vegard „Ihsahn” Tveitan – wokal prowadzący, gitara (1991–2001, 2005–2007, 2013–2014, od 2016), instrumenty klawiszowe (1991–2001), gitara basowa (1999–2001)
• Tomas „Samoth” Haugen – perkusja (1991–1992), gitara (1991–2001, 2005–2007, 2013–2014, od 2016)
• Trym Torson – perkusja (1996–2001, 2005–2007, 2014, od 2016)

Obecni muzycy koncertowi

• Odd „Secthdaemon” Tony – gitara basowa, wokal wspierający (2005–2007, 2013–2014, od 2016)
• Einar Solberg – instrumenty klawiszowe, wokal wspierający (2005–2007, 2013–2014, od 2016)

Byli muzycy koncertowi i sesyjni Vidar „Ildjarn” Våer – gitara basowa (1993) Jan Erik „Tyr” Tiwaz – gitara basowa (1998–2001) Joachim „Charmand Grimloch” Rygg – instrumenty klawiszowe (1998–2001) Steinar Sverd Johnsen – instrumenty klawiszowe (1994–1995) Jan Axel „Hellhammer” Blomberg – perkusja (1992) Per „Dirge Rep” Husebø – perkusja (1996)

Byli członkowie zespołu Håvard „Mortiis” Ellefsen – gitara basowa (1991–1992) Terje Vik „Tchort” Shei – gitara basowa (1993–1994) Jonas Alver – gitara basowa (1995–1998) Bård „Faust” Eithun – perkusja (1992–1994, 2013–2014)

Oś czasu

Dyskografia

Bård „Faust” Eithun, 2014

Einar Solberg, 2014

Albumy studyjne

Tytuł	Dane dot. albumu	Pozycja na liście		Sprzedaż
		FIN [20]	JPN [21]
In the Nightside Eclipse	Data: 21 lutego 1994 Wydawca: Candlelight Records	–	206
Anthems to the Welkin at Dusk	Data: 8 lipca 1997 Wydawca: Candlelight Records	28	–	USA: 18260+[22]
IX Equilibrium	Data: 23 listopada 1999 Wydawca: Candlelight Records	36	–	USA: 10820+[22]
Prometheus – The Discipline of Fire & Demise	Data: 22 października 2001 Wydawca: Candlelight Records	–	–
„–” oznacza, że album nie był notowany.

Minialbumy

Tytuł	Dane dot. albumu	Pozycja na liście
		FIN [23]
Emperor	Data: 12 października 1993 Wydawca: Candlelight Records	–
As the Shadows Rise	Data: 22 sierpnia 1994 Wydawca: Candlelight Records	–
Reverence	Data: 11 października 1996 Wydawca: Candlelight Records	10
„–” oznacza, że album nie był notowany.

Albumy wideo

Tytuł	Dane dot. albumu	Pozycja na liście
		SWE [24]
Emperial Live Ceremony	Data: 15 maja 2000 Wydawca: Candlelight Records	–
Live at Wacken Open Air 2006	Data: 21 kwietnia 2009 Wydawca: Candlelight Records	–
Live Inferno	Data: 20 kwietnia 2009 Wydawca: Candlelight Records	13
„–” oznacza, że album nie był notowany.

Kompilacje

Tytuł	Dane dot. albumu
Emperor/Wrath of the Tyrant	Data: 1998 Wydawca: Candlelight Records
Emperial Vinyl Presentation (box set)	Data: 1 maja 2001 Wydawca: Candlelight Records
Scattered Ashes: A Decade of Emperial Wrath	Data: 27 stycznia 2003 Wydawca: Candlelight Records
The Complete Works (box set)	Data: grudzień 2015 Wydawca: Blood Music

Kompilacje różnych wykonawców

Tytuł	Dane dot. albumu
Originators of Northern Darkness – A Tribute to Mayhem	Data: 2 maja 2001 Wydawca: Avantgarde Music

Splity

Tytuł	Dane dot. albumu
Emperor/Hordanes Land (split z Enslaved)	Data: 20 czerwca 1993 Wydawca: Candlelight Records
Thorns vs. Emperor (split z Thorns)	Data: 14 lipca 1999 Wydawca: Moonfog Productions

Dema

Tytuł	Dane dot. albumu
Wrath of the Tyrant	Data: 11 lipca 1992 Wydawca: wydanie własne

Nagrody i wyróżnienia

Rok	Kategoria	Tytułem	Nagroda	Nota	Źródło
2001	Metal	Prometheus – The Discipline of Fire & Demise	Alarmprisen	Nominacja	[25]
			Spellemannprisen	Laur	[26]
2009	Inspiration	Emperor	Metal Hammer Golden Gods Awards	Laur	[27]