Euglenozoa

Euglenozoa – grupa protistów wyróżniana we współczesnych systemach taksonomicznych. W tradycyjnych, opartych na morfologii systemach, jej przedstawiciele zaliczani byli do wiciowców. W systemach Cavaliera-Smitha w randze odrębnego królestwa^[1] lub typu w obrębie królestwa Protozoa^[2]. W systemie Adla i Simpsona w randze kladu wewnątrz supergrupy Excavata^[3] (przy czym Excavata w systemie Cavaliera-Smitha z roku 2004 ma rangę podkrólestwa i należy do linii Cabozoa oraz Bicilliata).

Euglenozoa

Systematyka
Domena	eukarionty
Supergrupa	Excavata
Królestwo	protisty
Klad	Euglenozoa
Nazwa systematyczna
Euglenozoa Cavalier-Smith, 1981, emend. Simpson 1997

Euglenozoa to jednokomórkowce wyposażone w dwie (rzadziej jedną lub więcej) wici. Podstawę wici tworzą dwa kinetosomy i trzy asymetrycznie ustawione mikrotubule. Często aparat służący do fagocytozy związany jest z aparatem wiciowym. Grzebienie mitochondrialne dyskoidalne. Cechą apomorficzną jest heteromorficzne wrzeciono leżące obok aksonemy^[3]. Niektórzy przedstawiciele utracili zdolność fagotrofii i odżywiają się osmotroficznie lub prowadzą fotosyntezę (także z możliwością heterotrofizmu). Część przedstawicieli żyje wolno, podczas gdy inni są pasożytami (w tym wywołującymi śpiączkę afrykańską).

Systematyka

Według Adla należą tutaj^[4]:

• Euglenida Bütschli, 1884 przywrócony przez Simpson 1997 – glony
  • Heteronematina Leedale, 1967
  • Euglenophyceae Schoenichen, 1925 przywrócony przez Marin i Melkonian, 2003
  • Aphagea Cavalier-Smith, 1993 przywrócony przez Busse i Preisfeld, 2002
• Diplonemea Cavalier-Smith, 1993 przywrócony przez Simpson, 1997
• Symbiontida Yubuki i inni, 2009
• Kinetoplastea Honigberg, 1963
  • Prokinetoplastina Vickerman w Moreira i inni, 2004
  • Metakinetoplastina Vickerman w Moreira i inni, 2004
  • rodzaje Kinetoplastea o niepewnej przynależności: Bordnamonas, Cephalothamnium, Hemistasia

Historia taksonu

Dzielone były na następujące grupy według systematyki Adla i innych z 2005 roku^[3]:

• Euglenida Bütschli 1884, emend. Simpson 1997 (eugleniny) – glony, czasem bezzieleniowe, specyficzna pokrywa ciała (pellikula), np. euglena;
• Diplonemea Cavalier-Smith, 1993, emend. Simpson, 1997 – pierwotniaki tracące dodatkowe wrzeciono w fazie troficznej;
• Kinetoplastea Honigberg, 1963 (kinetoplastydy) – pierwotniaki mające kinetoplast, zwykle brak mastygonem, np. świdrowce;
• rodzaje incertae sedis: Calkinsia, Postgaardi.

Prawdopodobnie blisko spokrewnione z kladem Heterolobosea (akrazje), zaliczanym niegdyś do śluzowców, z którym bywają łączone w grupę Discicristata. Akrazje z kolei wykazują pokrewieństwo z kladem Jakobida. Te trzy grupy, wraz z kilkoma innymi (Parabasalia, Fornicata, Preaxostyla), łączone są w takson Excavata^[3].