Fort Campbell (Malta)

Fort Campbell (malt. Forti Campbell lub Fortizza ta' Campbell), znany również lokalnie jako Il-Fortizza tas-Selmun^[1], jest byłym fortem w Mellieħa na Malcie. Został zbudowany przez Brytyjczyków w latach 1937–1938. Jest uznawany za najważniejszą fortyfikację na północ od Victoria Lines, oraz ostatnią ważną fortyfikacją, zbudowaną na Malcie. Dzisiaj znajduje się w ruinie.

Fort Campbell

Fort Campbell widziany od strony morza
Państwo	Malta
Lokalizacja	Mellieħa
Część	Fortyfikacji Malty
Typ	Fort
Data budowy	1937–1938
Data eksploatacji	1938-1970.
Wydarzenia	II wojna światowa
Położenie na mapie Malty Fort Campbell
Położenie na mapie Morza Śródziemnego Fort Campbell
35°57′49,5″N 14°23′25,7″E

Historia

Fort Campbell znajduje się na półwyspie Selmun, mniej więcej w połowie drogi pomiędzy Baterią Mistra a Wieżą Ghajn Hadid, skierowany jest w stronę wyspy św. Pawła. Zbudowany został, aby chronić dojście do zatoki Mellieha (Mellieħa Bay) oraz Saint Paul’s Bay. Również osłaniał brytyjskie wodnosamoloty, lądujące w zatoce Mistra (Mistra Bay)^[2]. Fort przejął zadania Baterii Wardija, zbudowanej w roku 1915.^[3]

Zanim rozpoczęto budowę fortu, jego przyszłą lokalizację odwiedził gubernator Charles Bonham-Carter. Prace budowlane najprawdopodobniej rozpoczęto w grudniu 1937 roku. Układ monachijski we wrześniu 1938 roku znacznie je przyspieszył^[4]. Fort był modyfikowany podczas II wojny światowej, kiedy zbudowano budynki koszarowe i zainstalowano radar.

Nie wiadomo dokładnie kiedy fort został wycofany z użycia. Jego wartość strategiczna zmalała po wojnie, w roku 1949 był bliski zamknięcia. Jednak pozostał w „żołnierskich rękach”, strażnik stacjonował tam aż do lat 1970.^[5]

Wygląd fortu

Mur obwodowy Fortu Campbell

Fort Campbell bardzo się różni od wcześniejszych fortyfikacji na Malcie, przykładowo fortów z bastionami, budowanych przez Zakon Maltański lub fortów poligonalnych budowanych przez Brytyjczyków w XIX wieku. Ze względu na nowe zagrożenie ze strony lotnictwa, fort był otoczony przez cienki mur, a budynki były rozproszone. W związku z tym fort był zamaskowany, ponieważ z powietrza przypominał murki oddzielające pola w wiejskim krajobrazie. W odróżnieniu od wielu wcześniejszych fortyfikacji, fort Campbell został zaprojektowany z myślą o funkcjonalności raczej niż estetyce. Na ten przykład, brama wejściowa do fortu jest zwyczajną przerwą w murze obwodowym, chronioną jedynie przez małą strażnicę, w przeciwieństwie do przeważnie ozdobnych bram w wielu fortach rycerskich czy wiktoriańskich^[2].

Projekt Fortu Campbell jest podobny do innych fortyfikacji, zbudowanych przez Imperium brytyjskie tuż przed lub podczas II wojny światowej, jak np. Fortu Stanley w Hongkongu, Baterii Good Head w Nowej Zelandii, Baterii Brownstone w Devon czy Fortu South Sutor w Szkocji^[2].

Stanowisko działa i pomieszczenia mieszkalne jego obsługi

Fort posiadał dwa stanowiska dział, uzbrojone w 6-calowe działa ładowane odtylcowo. Stanowisko trzecie mogło mieścić kolejne działo 6-calowe lub ciężkie działo przeciwlotnicze. Dodatkowo, w murze obwodowym, w odstępach nieregularnych, znajdowało się kilka betonowych stanowisk karabinów maszynowych (podobnych do pillboxów) oraz otwory strzelnicze. W forcie mieścił się Posterunek Obserwacyjny Baterii, który służył jako siedziba dowództwa fortu i zawierał pomieszczenie sterowania działami oraz podziemną salę planowania akcji. Fort posiadał też posterunki kierunkowe, zbiornik na wodę, podziemne magazyny, siłownię prądową oraz schrony przeciwlotnicze wykute w skale. Poza terenem fortu umieszczone były stanowiska reflektorów przeciwlotniczych^[2].

W roku 1942, na zewnątrz fortu zbudowano budynki koszarowe, w celu umieszczenia w nich piechoty, stacjonującej w Selmun. Tak na zewnątrz, jak i wewnątrz fortu zbudowane zostały również różne rodzaje baraków (Barak Nissen, Barak Romney)^[2].

Dziś

Zawalony dach pomieszczenia sterowania działami w Posterunku Obserwacyjnym Baterii

Od kiedy fort został wycofany z użycia, opuszczony i nie naprawiany, zaczął popadać w ruinę. Wciąż widać wiele oryginalnych budowli, choć są one w „opłakanym stanie”. Fort był sukcesywnie niszczony przez wandali, a w roku 2004 punkt sterowania ogniem został kompletnie zniszczony^[6]. W pewnym momencie, metalowe belki podtrzymujące dachy baraków zostały skradzione, i skutkiem tego niektóre elementy zawaliły się lub są tego bliskie. Od kiedy fort został opuszczony, jest możliwe wejście do środka, lecz pewne jego partie są niebezpieczne dla ludzi^[7].

Burmistrz Mellieħa Local Council, Robert Cutujar, chce podjąć próbę odnowienia fortu^[5]. Jak dotąd, nie zrobiono nic w tym kierunku, ze względu na olbrzymie koszty utrzymania terenu fortu. Padła propozycja, aby miejsce wykorzystać jako teren piknikowy lub kampingowy. W roku 2014, premier Joseph Muscat powiedział, że rząd ma zamiar przywrócić fort i jego otoczenie do stanu pierwotnego^[8].