Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Góry Złote

pasmo górskie położone w Sudetach Wschodnich Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Góry Złotemap
Remove ads

Góry Złote (cz. Rychlebské hory, dawniej Rychleby lub Rychlebské pohoří, niem. Reichensteiner Gebirge) 332.61pasmo górskie położone w Sudetach Wschodnich.

Szybkie fakty Megaregion, Prowincja ...
Thumb
Czeski obszar Gór Złotych
Thumb
Panorama Gór Złotych z Borówkowej
Thumb
Czernik w Górach Złotych
Thumb
Kowadło w Górach Złotych
Thumb
Kłóbka w Górach Złotych
Thumb
Położenie Gór Złotych w Sudetach

W potocznym znaczeniu ciągną się od Przełęczy Kłodzkiej na północnym zachodzie, aż do Przełęczy Ramzovskiej (cz. Ramzovské sedlo) na południowym wschodzie i przełęczy pomiędzy Pasieczną a Smrekiem na południu. Przełęcz Różaniec (583 m n.p.m.) dzieli łańcuch ten na dwie części: północno-zachodnią niższą i południowo-wschodnią wyższą.

Według regionalizacji fizycznogeograficznej Polski Jerzego Kondrackiego częścią Gór Złotych są Góry Bialskie. Podobnie uważają czescy geografowie, dla których „Rychlebské hory” rozciągają się od Przełęczy Płoszczyna do Przełęczy Ramzovskiej. W takim ujęciu tworzą one trójkąt o narożach: Przełęcz Kłodzka – Przełęcz Ramzovska – Przełęcz Płoszczyna. Także według mapy Geoserwisu GDOŚ, Góry Złote są pasmem głównym w randze mezoregionu, w skład którego wchodzą Góry Bialskie.

Najwyższym szczytem Gór Złotych jest Smrek (1127 m n.p.m.), a w polskiej części Postawna (1117 m n.p.m.).

Remove ads

Rzeźba terenu

Góry Złote są jednym z dłuższych pasm sudeckich. Mają około 55 km długości z czego 35 km na terenie Polski. Wartości te mogą podlegać kontrowersjom ze względu na wspomnianą niejednoznaczność co do granicy z Górami Bialskimi[1]. Właściwe Góry Złote, położone na północnym wschodzie, tworzą stosunkowo wąski grzbiet o krętym przebiegu. Od tego grzbietu odchodzą boczne ramiona ku północnemu wschodowi[1]. Im dalej ku południowemu wschodowi są one coraz dłuższe. Góry Bialskie, na południowym zachodzie, tworzą rozległy masyw o kształcie rozrogu.

Remove ads

Ważniejsze szczyty

Lp.SzczytWysokość
m n.p.m.
1Smrek1125
2Smrek Trójkrajny1107
3Lví hora1040
4Studniční vrch991
5Kowadło989
6Špičák957
7Łupkowa (cz. Břidličný vrch)946
8Czartowiec944
9Pasieczna928
10Medvědí kámen907
11Borówkowa900
12Jawornik Wielki872
13Borůvkový vrch859
14Kobyla Kopa (cz. Koniček)850
15Czernik832
16Kopřivný823
17Trojak766
18Křemenáč734
19Ptasznik719
20Vysoký kámen691
21Sowia Kopa672
22Bodak617
23Cierniak592
Góry Bialskie
Lp.SzczytWysokość
m n.p.m.
1Travná hora1120
2Postawna1117
3Brusek1116
4Rudawiec1112
5Czernica1083
6Iwinka1079
7Orlik1068
8Sucha Kopa1055
9Rude Krzyże1053
10Suszyca1047
11Płoska1035
12Stolec1034
13Gołogóra997
14Kunčická hora943
Remove ads

Budowa geologiczna

Podsumowanie
Perspektywa

Pod względem geologicznym Góry Złote należą do pogranicza Sudetów Zachodnich (struktura zachodniosudecka) oraz Sudetów Wschodnich (struktura wschodniosudecka).

Ich polska część obejmuje północno-wschodnią część metamorfiku Lądka i Śnieżnika, strefę Złoty Stok–Skrzynka oraz większość masywu kłodzko-złotostockiego, należące do struktury zachodniosudeckiej[1].

Po stronie czeskiej występują ponadto skały metamorficzne i magmowe należące do następujących jednostek: strefy Starého Města (struktura zachodniosudecka) oraz kopuły Keprnika, kopuły Desny, masywu Żulowej i masywu Jesionika (struktura wschodniosudecka).

Zbudowane są ze skał metamorficznych – w większości z gnejsów i łupków łyszczykowych z wkładkami łupków łyszczykowych z granatami, paragnejsów, amfibolitów, łupków kwarcowych, łupków grafitowych, marmurów kalcytowych i dolomitowych, skał wapienno-krzemianowych, erlanów, fyllitów[1]. W gnejsach występują amfibolity, eklogity, granulity, a w okolicach Bielic również gnejsy amfibolowe i tonality. Na południe od Złotego Stoku występują niewielkie wkładki granitoidy jawornickie[1]. W północno-wschodniej części, w tzw. strefie Złoty Stok-Skrzynka występują różne odmiany skał zmylonityzowanych: mylonitów, blastomylonitów, gnejsów mylonitycznych i in. Na północny zachód od strefy mylonitycznej występują karbońskie skały magmowegranodioryty masywu kłodzko-złotostockiego. Najmłodszymi skałami krystalicznymiwulkanitytrzeciorzędowe, a lokalnie być może i czwartorzędowe bazalty[1].

W wyniku erozji, wietrzenia, transportu i depozycji na skałach krystalicznych utworzyły się w plejstocenie i holocenie pokrywy glin, a w dolinach rzecznych żwiry, piaski, lokalnie mady rzeczne[1].

Górnictwo

Od XIII do XX wieku eksploatowano tu różne kruszce, m.in. złoto oraz arsen w Złotym Stoku. Później rozwinęło się górnictwo skalne. Po stronie polskiej znajdują się wyrobiska nieczynnych kamieniołomów marmurów w okolicach Złotego Stoku, granodiorytu w rejonie Chwalisławia i Mąkolna, bazaltów koło Lądka i Lutyni oraz łupków metamorficznych w Złotym Stoku. Czynny jest jeden kamieniołom bazaltów w Lutyni. Po stronie czeskiej czynne są kamieniołomy marmuru w pobliżu jaskini Na Pomezí oraz kilka nieczynnych.

Remove ads

Miejscowości

Po stronie polskiej

Miasta Złoty Stok, Lądek-Zdrój, Stronie Śląskie oraz wsie: Bielice, Bolesławów (Góry Bialskie), Chwalisław, Goszów, Jaszkowa Górna, Laski, Mąkolno, Nowa Morawa (Góry Bialskie), Nowy Gierałtów, Ołdrzychowice Kłodzkie, Orłowiec, Radochów, Skrzynka, Stara Morawa (Góry Bialskie), Stary Gierałtów, Stojków, Trzebieszowice.

Po stronie czeskiej

Bílá Voda, Branná, Chrastice, Hanušovice, Javornik, Staré Město pod Sněžníkem, Lipová-lázně, Ostružná, Petříkov, Ramzová, Staré Město, Stříbrnice, Vápenná, Žulová

Remove ads

Atrakcje turystyczne

Ciekawe miejsca położone na terenie Gór Złotych to między innymi udostępniona do zwiedzania dawna podziemna kopalnia złota i arsenu w Złotym Stoku, Jaskinia Radochowska, kalwaria na Cierniaku, uzdrowisko w Lądku Zdroju, arboretum w Lądku, ruiny zamku Karpień, skały Trojan i in. oraz Przełęcz Lądecka, gdzie znajduje się przejście do Czech[1]. Tereny Gór Złotych są słabo zaludnione i bardzo atrakcyjne dla turystyki pieszej oraz narciarskiej[1].

Po stronie czeskiej znajduje się miasto Javornik z zamkiem Jánský vrch i barokowym kościołem Trójcy Świętej, ruiny zamku Rychleby, uzdrowisko Lipová-lázně, znane zimowiska Ramzová, Ostružná i Petříkov, schronisko turystyczne „chata Paprsek”, jaskinia Na Pomezí, Nýznerovské vodopády, Šafářova skála. Na granicznej Borówkowej Czesi zbudowali w 2006 wieżę widokową. Wokół Černej Vody znajdują się od 2009 ścieżki rychlebskie, trasy dla rowerów górskich. Łączna długość tych tras to kilkadziesiąt kilometrów[2].

Remove ads

Nawiązania i odniesienia w kulturze

Przez Góry Złote przechodzili w drodze do rodzinnego Prudnika bohaterowie powieści Lato umarłych snów autorstwa niemieckiego pisarza Harry’ego Thürka[3].

Przypisy

Bibliografia

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads