Generałowie zakonu paulinów

Generałowie zakonu paulinów – lista przełożonych generalnych Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika (paulinów). Funkcję tę pełniło dotychczas 86 zakonników, wybieranych od 1319. Pierwszym generałem został o. Wawrzyniec Ostrogoński OSPPE, a obecnym, 86. z kolei jest o. dr Arnold Chrapkowski OSPPE. Władza generała rozciąga się na cały zakon (wszystkie prowincje, klasztory i zakonników)^[a]. Siedzibą generała jest główny klasztor zakonu na Jasnej Górze w Częstochowie^[2].

Charakterystyka

Pomnik bł. Euzebiusza (założyciela i pierwszego prowincjała paulinów) przy placu Szent István w Ostrzyhomiu^[3]

Pierwsi przełożeni tworzącego się zakonu św. Pawła Pierwszego Pustelnika nazywani byli „prowincjałami”^[4]. Należeli do nich: bł. Euzebiusz z Ostrzyhomia, Benedykt, Stefan i Wawrzyniec Ostrogoński^[4]. Kierowali oni pierwotną wspólnotą zakonną dożywotnio, a ich siedzibą był klasztor Świętego Krzyża na górze Pilis (Królestwo Węgier)^[4]. W 1300 siedzibę najwyższego przełożonego przeniesiono do klasztoru św. Wawrzyńca w pobliżu Budy^[4]. Pierwszym generałem zakonu został wybrany dotychczasowy prowincjał o. Wawrzyniec Ostrogoński^[4]. Papież Jan XXII w 1319 zatwierdził konstytucje zakonu i przyznał tytuł: generała – najwyższemu przełożonemu całego zakonu, oraz zatwierdził nazwę zakonu jako: „Zakon Braci Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika” (łac. Ordo Sancti Pauli Primi Eremitæ)^[5]. Według historyków zakonu, istniało wówczas około 60 klasztorów, w których przebywało około 900 zakonników^[5].

Urząd pierwszych generałów był dożywotni, chociaż podczas kapituł można się było zrzec tego urzędu (jako pierwszy dokonał tego o. Trystian w 1367^[5]). 1417-12-28 28 grudnia 1417_(dts) papież Marcin V, bullą nakazał, aby wyboru generała dokonywać początkowo tylko w Królestwie Węgier^[5]. W 1439 na mocy bulli papieża Eugeniusza IV generał mógł sprawować rządy do 4 lat, a kandydat na ten urząd winien ukończyć 40 lat^[4]. Wybierali go na ten urząd przeorowie wszystkich domów zakonnych^[4]. Od 1624 wybory generała dokonywane są przez tzw. dyskretów^[5]. Następnie w 1640, Stolica Apostolska zadecydowała, aby wybierano generała na okres 6 lat^[4][b].

Po kasacie zakonu paulinów na obszarze Królestwa Węgier przez cesarza Józefa II Habsburga, na mocy brewe papieża Piusa VI z 1784-12-03 3 grudnia 1784_(dts) zakonem na terenie istniejących klasztorów w Królestwie Polskim zarządzał do 1864 wikariusz generalny zwany progenerałem^[5].

Generał z tzw. definitorium, czyli najwyższą radą zakonną, zwołuje kapituły wyborcze i międzyokresowe^[4]. Ponadto osobiście lub przez swego delegata zobowiązany jest co 3 lata wizytować wszystkie prowincje i domy zakonne^[4]. Na wypadek ewentualnej śmierci lub rezygnacji z urzędu generała obowiązki przełożonego zakonem przejmuje tymczasowo wikariusz generalny (zastępca generała), który w przeciągu trzech miesięcy ma obowiązek zwołania nadzwyczajnej kapituły wyborczej, celem wyboru nowego generała^[6]. Zgodnie z przepisami i tradycją zakonną, wybiera się na ten urząd zwykle najwybitniejszych zakonników, odznaczających się świętością życia, umiłowaniem zakonu, mądrością, wykształceniem i doświadczeniem w kierowaniu wspólnotą^[4].

Siedziba generała

Siedziba generała zakonu paulinów[7]
Lp.	Okres	Miejsce	Miejscowość	Państwo
1.	1300–1525	Klasztor św. Wawrzyńca pod Budą	Buda	Węgry
2.	1525–1577	Klasztor w Elefant	Horné Lefantovce	Słowacja
3.	1577–1663	Klasztor w Lepoglavie	Lepoglava	Królestwo Chorwacji
4.	1663–1786	Klasztor w Maria-Thalu	Marianka	Słowacja
5.	od 1786	Jasna Góra	Częstochowa	Polska

Lista przełożonych generalnych

O. Aleksander Zięba, progenerał paulinów (1854–1860) na obrazie pędzla Aleksandra Borawskiego

O. Euzebiusz Rejman, generał paulinów (1903–1910) na obrazie pędzla Aleksandra Borawskiego

O. Piotr Markiewicz, generał paulinów (1920–1931) i (1946–1952)

O. Pius Przeździecki, generał paulinów (1931–1942)

O. Arnold Chrapkowski, generał paulinów od 2014

Pierwsi prowicjałowie paulinów[5][8]
Lp.	Okres	Prowincjał
1	1250 – 1270-01-20 20 stycznia 1270(dts) †	bł. Euzebiusz z Ostrzyhomia
2	1270–1290 †	o. Benedykt
3	1290–1300 †	o. Stefan
4	1300–1319	o. Wawrzyniec Ostrogoński
Generałowie paulinów
Lp.	Okres	Generał	№
1	1319–1325 †	o. Wawrzyniec Ostrogoński	1°
2	1325 – 1330-12-08 8 grudnia 1330(dts)	o. Stefan	2°
3	1330–1335	o. Mikołaj I „Theutonicus”	3°
4	1336–1340	o. Piotr I	4°
5	1340–1345 †	o. Mikołaj I „Theutonicus”
6	1345–1351 †	o. Piotr I
7	1351–1354	o. Piotr II	5°
8	1354–1361 †	o. Mikołaj II	6°
9	1362–1367	o. Trystian	7°
10	1367–1369 †	o. Piotr III	8°
11	1369–1371	o. Trystian
12	1371–1374	o. Andrzej I	9°
13	1374–1377	o. Piotr IV	10°
14	1377–1381 †	o. Tomasz I	11°
15	1381–1392 †	o. Mikołaj III	12°
16	1393–1410	o. Jerzy de Ethee	13°
17	1410–1412	o. Władysław I	14°
18	1412–1417 †	o. Jerzy de Ethee
19	1417–1428 †	o. Piotr V	15°
20	1428–1431 †	o. Łukasz	16°
21	1431–1434	o. Franciszek „Pobożny”	17°
22	1434–1441 †	o. Benedykt I	18°
23	1441–1444	o. Marcin	19°
24	1444–1448	o. Brykcjusz	20°
25	1448–1452	o. Stefan II „Znakomity”	21°
26	1452–1456	o. Stefan III „Świder”, „Furo”	22°
27	1456–1459 †	o. Wincenty Fekete	23°
28	1459–1460 †	o. Andrzej II	24°
29	1460–1463	o. Jan Macer	25°
30	1463–1468	o. Andrzej III	26°
31	1468–1472	o. Piotr VI „Bonefili”	27°
32	1472–1476	o. Grzegorz I	28°
33	1476–1480	o. Tomasz II de Sabaria z Trnavy	29°
34	1480–1482 †	o. Grzegorz I
35	1482–1484 †	o. Walenty Szegended	30°
36	1484–1488 †	o. Tomasz II de Sabaria z Trnavy
37	1488–1492	o. Piotr VII de Zalonkemenyi	31°
38	1492–1496	o. Benedykt II	32°
39	1496–1500	o. Stefan IV de Lórandhaza	33°
40	1500–1506 †	o. Mikołaj IV „Sprawiedliwy”	34°
41	1506–1512	o. Stefan IV de Lórandhaza
42	1512–1518	o. Grzegorz II de Bal Szent-Miklos	35°
43	1518–1523	o. Dominik	36°
44	1523–1528	o. Jan II de Zalonkemenyi	37°
45	1528–1532	o. Grzegorz III Gyöngyösi	38°
46	1532–1533	o. Jan III	39°
47	1533–1540	o. Walenty II	40°
48	1540–1544 †	o. Emeryk	41°
49	1544–1551	o. Franciszek	42°
50	1551–1553 †	o. Grzegorz IV	43°
51	1553–1556	o. Emeryk II Bakay	44°
52	1556–1560 †	o. Tomasz II Hatay-Nadat	45°
53	1560–1565	o. Jerzy II Cerasinus	46°
54	1565–1570 †	o. Michał	47°
55	1570–1576 †	o. Piotr VIII	48°
56	1576–1593 †	o. Stefan V z Trnavy	49°
57	1593–1611 †	o. Szymon Bratulić	50°
58	1611–1628	o. Jan IV Zaić	51°
59	1628 – 1629-10-27 27 października 1629(dts) †[c]	o. Rudolf Biel	52°
60	1632 – 1636-02-02 2 lutego 1636(dts) †[d]	o. Marcin Gruszkowicz	53°
61	1640–1644	o. Mikołaj Staszewski	54°
62	1644–1651	o. Marcin Borković	55°
63	1651–1657	o. Paweł Ivanović	56°
64	1657–1663	o. Marcin Borković
65	1663–1669	o. Paweł Ivanović
66	1669–1675	o. Jan V Kéry	57°
67	1675–1681	o. Augustyn Benković	58°
68	1681 – 1686-10-01T00:00:00.001 1 października 1686(dts) †[e]	o. Grzegorz V Bebery	59°
69	1687 – 1689-12-07 7 grudnia 1689(dts) †	o. Rafał Michalski	60°
70	1690–1695	o. Ludwik Barilović	61°
71	1696–1701	o. Kacper Malecić	62°
72	1702–1708[f]	o. Emeryk III Esterhàzy hr. de Galanta	63°
73	1709–1712 †[g]	o. Ludwik Barilović
74	1715–1721	o. Jan Kristoloveć	64°
75	1721–1727	o. Chryzostom Koźbiałowicz	65°
76	1727–1733	o. Stefan Demsić	66°
77	1733–1739	o. Chryzostom Koźbiałowicz
78	1739 – 1745-07-04 4 lipca 1745(dts) †	o. Andrzej IV Mušar	67°
79	1745–1748 †[h]	o. Stefan Ordődy	68°
80	1751 – 1753-05-09 9 maja 1753(dts) †	o. Mateusz Ittinger	69°
81	1754–1760	o. Franciszek III Ròsa	70°
82	1760 – 1761-04-27 27 kwietnia 1761(dts) †[i]	o. Jerzy Lőderer	71°
83	1763–1769	o. Gerard Tomassić	72°
84	1769–1776	o. Paweł Esterhàzy	73°
85	1776–1778	o. Karol Ordődy[j]	74°
Wizytatorzy generalni (progenerałowie) lub wikariusze generalni polskiej prowincji paulinów
Lp.	Okres	Progenerał
1	1785-05-25 25 maja 1785(dts) – 1788-02-02 2 lutego 1788(dts)	o. dr Chryzostom Lubojeński
2	1788-09-02 2 września 1788(dts) – 1795-09-13 13 września 1795(dts)	o. dr Sebastian Wichliński
3	1795-09-13 13 września 1795(dts) – 1801-09-30 30 września 1801(dts)	o. dr Marcin Jasiński
4	1801-09-30 30 września 1801(dts) – 1807-09-23 23 września 1807(dts)	o. dr Teodor Gruber
5	1807-09-23 23 września 1807(dts) – 1814-02-07 7 lutego 1814(dts)	o. dr Mateusz Lubojeński
6	1814-02-07 7 lutego 1814(dts) – 1819-11-22 22 listopada 1819(dts)	o. Hilarion Szuffranowicz
7	1819-11-22 22 listopada 1819(dts) – 1825-11-21 21 listopada 1825(dts)	o. dr Eustachy Lachowicz
8	1825-11-21 21 listopada 1825(dts) – 1831-11-22 22 listopada 1831(dts)	o. dr Jan Gółkowski
9	1831-11-22 22 listopada 1831(dts) – 1833-03-03 3 marca 1833(dts)	o. dr Teodor Fortuński
10	1833-07-14 14 lipca 1833(dts) – 1839-09-23 23 września 1839(dts)	o. dr Jan Gółkowski
11	1839-09-23 23 września 1839(dts) – 1845-09-23 23 września 1845(dts)	o. Filip Lipiński
12	1845-09-23 23 września 1845(dts) – 1848-06-27 27 czerwca 1848(dts)	o. Filip Lipiński
13	1848-09-25 25 września 1848(dts) – 1854-10-23 23 października 1854(dts)	o. dr Aleksy Cisowski
14	1854-10-23 23 października 1854(dts) – 1860-10-01T00:00:00.001 1 października 1860(dts)	o. dr Aleksander Zięba
15	1860-10-01T00:00:00.001 1 października 1860(dts) – 1864-11-27 27 listopada 1864(dts)[k]	o. dr Mateusz Knefliński
Generałowie paulinów
Lp.	Okres	Generał[5]	№
86	1903 – grudzień 1910	o. Euzebiusz Rejman	75°
87	1920-01-19 19 stycznia 1920(dts) – 1931-10-14 14 października 1931(dts)	o. dr Piotr Markiewicz	76°
88	1931-10-14 14 października 1931(dts) – 1937-05-03 3 maja 1937(dts)	o. Pius Przeździecki	77°
89	1937-05-04 4 maja 1937(dts) – 1942-10-02 2 października 1942(dts) †[l]	o. Pius Przeździecki
90	1946-01-12 12 stycznia 1946(dts) – 1952-05-23 23 maja 1952(dts)	o. dr Piotr Markiewicz
91	1952-05-23 23 maja 1952(dts) – 1957-04-25 25 kwietnia 1957(dts)	o. Alojzy Wrzalik	78°
92	1957-07-29 29 lipca 1957(dts) – 1963-07-13 13 lipca 1963(dts)	o. Ludwik Nowak	79°
93	1963-07-23 23 lipca 1963(dts) – 1969-05-17 17 maja 1969(dts)	o. dr Jerzy Tomziński	80°
94	1969-05-18 18 maja 1969(dts) – 1975-06-13 13 czerwca 1975(dts)	o. dr Jerzy Tomziński
95	1975-06-13 13 czerwca 1975(dts) – 1978-03-28 28 marca 1978(dts)	o. Grzegorz Kotnis	81°
96	1978-03-28 28 marca 1978(dts) – 1984	o. dr Józef Płatek	82°
97	1984 – 1990-03-29 29 marca 1990(dts)	o. dr Józef Płatek
98	1990-03-30 30 marca 1990(dts) – 1996-03-15 15 marca 1996(dts)	o. Jan Nalaskowski	83°
99	1996-03-16 16 marca 1996(dts) – 2002-03-05 5 marca 2002(dts)	o. Stanisław Turek	84°
100	2002-03-09 9 marca 2002(dts) – 2008-02-18 18 lutego 2008(dts)	o. Izydor Matuszewski[2]	85°
101	2008-02-18 18 lutego 2008(dts) – 2014-03-06 6 marca 2014(dts)	o. Izydor Matuszewski
102	2014-03-06 6 marca 2014(dts) – 2020-03-04 4 marca 2020(dts)	o. dr Arnold Chrapkowski[9]	86°
103	2020-03-04 4 marca 2020(dts) –	o. dr Arnold Chrapkowski[10]

Zobacz też

• generałowie dominikanów
• generałowie franciszkanów
• generałowie jezuitów
• generałowie marianów
• generałowie oblatów
• generałowie pallotynów
• generałowie salezjanów

Uwagi

1. Według Art. 116 Konstytucji Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika – władza Ojca Generała rozciąga się zarówno na cały Zakon, jak i na poszczególne jego części: prowincje, klasztory i osoby, z prawem zarządzania i kierowania całym Zakonem w rzeczach duchowych i materialnych, stosownie do przepisów Prawa kościelnego, Konstytucji i Dyrektorium^[1].
2. Według Art. 115 Konstytucji Zakonu Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika – generał może być bezpośrednio po zakończeniu kadencji wybrany na kolejną, drugą sześcioletnią kadencję^[1].
3. W okresie (1629–1632) o. Jan IV Zaić był przełożonym jako wikariusz generalny^[5].
4. W okresie (1636–1640) o. Mikołaj Staszewski urzędował jako wikariusz apostolski zakonu, mianowany na ten urząd przez papieża Urbana VIII aż do nowej kapituły wyborczej^[5].
5. Po śmierci generała o. Grzegorza V Berbery na krótko (1686–1687) funkcję przełożonego pełnił o. Emeryk Nagy jako wikariusz generalny^[5].
6. W okresie (1708–1709) o. Jan Kristoloveć był przełożonym jako wikariusz generalny^[5].
7. W okresie (1712–1715) o. Jan Kristoloveć był przełożonym jako wikariusz generalny^[5].
8. W okresie (1748–1751) o. Mateusz Ittinger był przełożonym jako wikariusz generalny^[5].
9. W okresie (1761–1762) o. Gerard Tomassić był przełożonym jako wikariusz generalny^[5].
10. W okresie (1778–1785) o.Karol Ordődy był przełożonym jako wikariusz generalny^[5].
11. 1864-11-27 27 listopada 1864_(dts) car Aleksander II Romanow dokonał kasaty klasztorów w Wieruszowie, św. Zygmunta i św. Barbary w Częstochowie, Konopnicach, Leśniowie, Leśnej Podlaskiej, Włodawie, pozostawiając dwa na Jasnej Górze i Skałce w Krakowie oraz wydał zakaz wyboru wyższych przełożonych^[5].
12. W okresie (1943-09-19 19 września 1943_(dts)–1946-01-12 12 stycznia 1946_(dts)) o. Augustyn Jędrzejczyk był przełożonym jako wikariusz generalny^[5].