Gołąbek czerwonopomarańczowy

Gołąbek czerwonopomarańczowy, gołąbek Lundella (Russula intermedia P. Karst.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)^[1].

Gołąbek czerwonopomarańczowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	gołąbek
Gatunek	gołąbek czerwonopomarańczowy
Nazwa systematyczna
Russula intermedia P. Karst. Meddn. Soc. Fauna Flora fenn. 16: 38 (1888)
Zasięg
Zasięg w Europie

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1888 r. Petter Adolf Karsten w Finlandii i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna^[1]. Synonimy^[2]:

• Russula intermedia f. mesospora (Singer) Bidaud, Moënne-Locc. & Reumaux 1996
• Russula lundellii Singer 1951
• Russula mesospora Singer 1938
• Russula pulcherrima S. Lundell & Jul. Schäff. 1938

Alina Skirgiełło w 1991 r. podała polską nazwę gołąbek Lundella dla synonimu Russula lundellii, Władysław Wojewoda w 1999 r. zmienił ją na gołąbek czerwonopomarańczowy^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 5–12 cm, masywny, początkowo wypukły, ale szybko płaskowypukły, na koniec płaskowklęsły. Brzeg tępy, równy, przez długi czas podgięty. Powierzchnia o barwie od ceglastopomarańczowej co czerwonopomarańczowej lubciemnoczerwonobrązowej, u starszych okazów miejscami odbarwiająca się do zielonkawocytrynowożóltej. Skórka gładka, w stanie wilgotnym lepka, dająca się ściągnąć do połowy kapelusza^[4].

Blaszki

Średnio gęste, średniej grubości, z nielicznymi blaszeczkami, szerokie, przy brzegu zaokrąglone, przy trzonie nieco zatokowato zbiegające, miejscami rozwidlone, jasnoochrowe^[4].

Trzon

Wysokość do 8,5 cm, grubość do 3 cm, cylindryczny, jędrny, twardy, kruchy, początkowo pełny, potem watowaty. Powierzchnia gładka, błyszcząca, biała, u starszych okazów żeberkowana, ochrowordzawa^[4].

Miąższ

Jędrny, biały, co najwyżej częściowo brudnawy. Ma zapach moszczu i gorzko-ostry smak, ale starsze okazy mogą mieć łagodny smak^[4].

Wysyp zarodników

Żółty^[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 44–60 × 9–13 µm, maczugowate, 4-zarodnikowe. Bazydiospory 7–8 × 6–7 µm, Q średnie 1,17, półkuliste, brodawkowate, często z rzędami tępych brodawek. Cheilocystydy o szerokości 9–11 µm. Komórki wierzchołkowe skórki kapelusza o szerokości 2–3 µm, cylindryczne do nieco maczugowatych, zabarwiające się fuksyną. Dermatocystydy o szerokości 4–10 µm, cylindryczne, długie, rzadko septowane, w sulfowanilinie bladofioletowe^[5].

Gatunki podobne

Pod względem barwy podobne są gołąbek płowiejący (Russula decolorans) i gołąbek błotny (Russula paludosa), ale odróżniają się smakiem i dużo mniejszymi zarodnikami^[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Najwięcej stanowisk podano w Europie^[6]. Na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski Russula lundellii ma status gatunku wymarłego^[7]. Przed II wojną światową występował w okolicach Lwówka Śląskiego^[4], w 1991 r. jego stanowisko podała Alina Skirgiełło w Gryfowie Śląskim^[3], w późniejszych latach podano następne^[8]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną^[9].

Naziemny grzyb mykoryzowy występujący w lasach liściastych i mieszanych pod brzozami^[3].