Goździeńczyk grzebieniasty

Goździeńczyk grzebieniasty (Clavulina coralloides (L.) J. Schröt.) – gatunek grzybów z rodziny kolczakowatych (Hydnaceae). Jest to gatunek typowy rodzaju Clavulina^[1].

Goździeńczyk grzebieniasty

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieprznikowce
Rodzina	kolczakowate
Rodzaj	goździeńczyk
Gatunek	goździeńczyk grzebieniasty
Nazwa systematyczna
Clavulina coralloides (L.) J. Schröt. Krypt.-Fl. Schlesien 3.1(25–32): 443 (Breslau, 1888)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clavulina, Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1753 r. K. Linneusz nadając mu nazwę Clavaria coralloides. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. J. Schröter, przenosząc go do rodzaju Clavulina^[1].

Synonimów naukowych ma ok. 50. Niektóre z nich:^[2]:

• Clavaria coralloides L. 1753
• Clavaria cristata (Holmsk.) Pers. 1800
• Clavulina cristata (Holmsk.) J. Schröt. 1888
• Clavulina cristata f. subcinerea Donk 1933
• Clavulina cristata var. coralloides Corner 1950
• Clavulina cristata var. incarnata Corner 1950
• Clavulina cristata var. lappa P. Karst. 1882
• Clavulina cristata var. subrugosa Corner 1950
• Ramaria cristata Holmsk. 1790
• Stichoramaria cristata (Holmsk.) Ulbr. 1928

Nazwę polską nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako płaskosz kolczysty, goździanka koralowa, kozia broda koralowa, goździeniec grzebieniasty, goździeniec koralowy^[3].

Charakterystyka

Morfologia

Młode owocniki są czysto białe, później kremowe, w końcu szarawe, czasami cielistej barwy. Osiągają do 8 cm wysokości i 2–4 cm szerokości. Tak jak u innych gatunków rodziny, owocnik jest drzewkowato rozgałęziony. Zakończenia gałązek są drobnoząbkowane, często ciemnieją podczas suchej pogody^[4]. Miąższ białawy, kruchy, pozbawiony wyraźnego zapachu, łagodny w smaku^[5] (niekiedy trochę gorzkawy).

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników biały. Zarodniki niemal kuliste, gładkie, o rozmiarach 7–11 × 6,5–10 μm. Podstawki o długości 5–7 μm z dwoma podwiniętymi sterygmami^[6].

Skład chemiczny

Oprócz typowych kwasów tłuszczowych: palmitynowego, oleinowego i linolowego, goździeńczyk grzebieniasty zawiera dwa nietypowe związki: kwas cis-9, cis-14-oktadekadien-12-owy, oraz sprzężony kwas cis-9, trans-11, trans-13, cis-15-oktadekatetraenowy. Goździeńczyk grzebieniasty jest jedynym znanym gatunkiem grzyba, mającym w swoim składzie ten ostatni związek^[7].

Występowanie i siedlisko

Spotykany w Ameryce Północnej i Europie^[8]. W Polsce jest pospolity. Owocniki rosną pojedynczo lub w skupiskach na ziemi, czasem na rozkładającym się drewnie, w lasach iglastych i liściastych. Owocniki wytwarza od lipca do października^[3].

Saprotrof^[3]. Grzyb jadalny^[9][10], ale rzadko jest zbierany z powodu niewielkich rozmiarów i twardego miąższu^[11].

Gatunki podobne

Podobne gatunki goździeńczyków to goździeńczyk pomarszczony (Clavulina rugosa) i goździeńczyk popielaty (Clavulina cinerea). Koralówka blada (Ramaria pallida) jest większa i ma równolegle rosnące odgałęzienia.