Gruzak bukowy

Gruzak bukowy (Diatrype disciformis Hoffm. Fr). – gatunek grzybów z rodziny Diatrypaceae^[1].

Gruzak bukowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Sordariomycetes
Rząd	próchnilcowce
Rodzina	Diatrypaceae
Rodzaj	gruzak
Gatunek	gruzak bukowy
Nazwa systematyczna
Diatrype disciformis (Hoffm.) Fr. Summa veg. Scand., Section Post. (Stockholm): 385 (1849)
Zasięg
Zasięg w Europie

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Diatrype, Diatrypaceae, Xylariales, Xylariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1787 roku Georg Franz Hoffmann nadając mu nazwę Sphaeria disciformis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1849 roku Elias Magnus Fries^[1]. Niektóre synonimy nazwy naukowej^[2]:

• Aglaospora umbonata (Sacc.) Kuntze 1898
• Diatrype disciformis var. americana Ellis
• Diatrype disciformis (Hoffm.) Fr., var. disciformis
• Diatrype disciformis var. magnoliae Thüm.
• Diatrype disciformis var. major A.K. Kar & Maity 1980
• Diatrype disciformis var. umbonata Sacc.
• Diatrype disciformis var. xanthostroma Sacc.
• Hypoxylon disciforme (Hoffm.) Westend. 1854
• Nemania disciformis (Hoffm.) Gray 1821
• Sphaeria disciformis Hoffm. 1787
• Stromatosphaeria disciformis (Hoffm.) Grev.

Polska nazwa na podstawie rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym^[3]

Morfologia

Podkładki

Płaskie, poduszeczkowate, o średnicy 2–4 mm. Powierzchnia czarna, pokryta bardzo drobnymi brodawkowatymi tworami. Występują zazwyczaj licznie, na dużych powierzchniach gałęzi drzew (często na długości wielu metrów). Wyrastają pod korą, w trakcie wzrostu przebijają korę drzewa, a rozsunięte na boki jej fragmenty nadają owocnikom kanciaste kształty, w istocie jednak są one okrągławe. Są twarde, wewnątrz białawe z licznymi jamkowatymi obłoczniami o czarnej barwie^[4].

Zarodniki

Cylindryczne, zagięte, o rozmiarach 5–8 × 1,5–2 μm^[5].

Gatunki podobne

Najbardziej podobny jest gruzak wierzbowy (Diatrype bullata). Ma większe podkładki, często wydłużone i występuje głównie na martwym drewnie wierzb, olszy i topoli.

Występowanie i siedlisko

Najliczniej notowany jest w Europie, ale potwierdzono występowanie tego gatunku także w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Azji i na Nowej Zelandii^[6]. W Europie Środkowej jest bardzo pospolity.

Rośnie na martwym drewnie drzew liściastych różnych gatunków, głównie na opadłych i pokrytych korą gałęziach^[4]. Najczęściej spotykany jest na bukach. Owocniki wyrastają przez cały rok (przy sprzyjającej pogodzie również w zimie)^[5].

Na owocnikach Diatrype disciformis pasożytuje inny, wytwarzający czerwone i kuliste owocniki grzyb – Dialonectria episphaeria^[7].