Helianthemapion velatum

Helianthemapion velatum – gatunek chrząszcza z rodziny pędrusiowatych i plemienia Aplemonini. Zamieszkuje zachód Palearktyki.

Helianthemapion velatum
(Gerstäcker, 1854)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	ryjkowce
Rodzina	pędrusiowate
Podrodzina	Apioninae
Nadplemię	Apionitae
Plemię	Aplemonini
Rodzaj	Helianthemapion
Gatunek	Helianthemapion velatum
Synonimy
Apion velatum Gerstäcker, 1854 Apion (Perapion) velatum Gerstäcker, 1854 Perapion velatum (Gerstäcker, 1854) Apion aerugineum Kirsch, 1878 Apion helianthemi Bedel, 1887

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1854 roku przez Carla E.A. Gerstäckera na łamach „Stettiner Entomologische Zeitung” pod nazwą Apion velatum^[1][2]. Jako lokalizację typową wskazano Smyrnę w Turcji^[1].

Morfologia

Chrząszcz o ciele długości od 1,7 do 2 mm. W ubarwieniu występuje mocny połysk zielonkawy do jasnoniebieskiego. Oskórek porastają białe, wyraźne, choć krótkie i rzadkie włoski. Stożkowata głowa ma stosunkowo krótkie i grube czułki oraz dość płaskie oczy. Owłosienie przy dolnych krawędziach oczu ustawione jest promieniście. U samca ryjek jest tak długi jak przedplecze, całkowicie prosty i u wierzchołka połyskujący, u samicy natomiast jest wyraźnie dłuższy niż przedplecze i trochę szczuplejszy niż u płci przeciwnej. Przedplecze jest tak szerokie jak długie, pośrodku rozszerzone, znacznie szersze od głowy, węższe od nasady pokryw. Punkty na jego powierzchni są stosunkowo grube i niezbyt gęsto rozmieszczone. Pokrywy są nieznacznie ku tyłowi rozszerzone, najszersze za środkiem długości i tam niewiele szersze niż w słabo zaznaczonych barkach. Odnóża tylnej pary u samca odznaczają się niewielkim, zaostrzonym, ku dołowi skierowanym ząbkiem po wewnętrznej stronie wierzchołkowej części pierwszego członu stopy^[3].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla łąki, zarośla i suche wzgórza, zwłaszcza o wapiennym podłożu^[4]. Jest oligofagiem czystkowatych^[5]. Najczęściej żeruje na posłonkach^[4][5], w tym pospolitym i rozesłanym^[4][3], ale podawany jest także z rodzajów Fumana i Tuberaria^[5].

Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch^[2], Polski^[4], Czech, Słowacji, Węgier i Bułgarii^[2]. W Azji notowany jest z Gruzji, Cypru, Turcji, Syrii, Izraela i Synaju. W Afryce podawany jest z Maroka i Libii^[2].

W Polsce owad ten znany jest tylko z Ojcowskiego Parku Narodowego i jego okolic^[4]. Na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce” umieszczony został jako gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem (CR)^[6]. Z kolei na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” znalazł się jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)^[7].