Henryk Syska

Henryk Syska (ur. 4 marca 1920 w Damiętach k. Ostrołęki, zm. 18 lutego 2000 w Olsztynie) – pisarz, publicysta, redaktor, działacz oświatowy, badacz dziejów oraz kultury ludowej Kurpiowszczyzny, Mazowsza, Warmii i Mazur.

Henryk Syska

Tablica pamiątkowa, Olsztyn ul. Staszica 19
Data i miejsce urodzenia	4 marca 1920 Damięty
Data i miejsce śmierci	18 lutego 2000 Olsztyn
Narodowość	polska
Język	polski
Alma Mater	Katolicki Uniwersytet Lubelski
Dziedzina sztuki	literatura
Odznaczenia

Życiorys

Od 1935 był działaczem Związku Młodzieży Ludowej. Początkowo kształcił się w kierunkach rolniczych (kurs przysposobienia rolniczego dzięki stypendium Związku Młodzieży Ludowej, Średnia Szkoła Ogrodnicza jako stypendysta Państwowego Banku Rolnego). W czasie II wojny światowej pracował w zakładzie ogrodniczym w Radzyminie, Izbie Rolnej w Warszawie oraz gospodarstwie doświadczalnym w Tarczynie. Należał do Armii Krajowej. W 1945 rozpoczął studia polonistyczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W latach 1945–1946 był naczelnikiem Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Lublinie. W 1947 przeniósł się do Warszawy, gdzie kontynuował studia polonistyczne. Przez trzy lata pracował jako redaktor pisma społeczno-kulturalnego „Wici”. W latach 1951–1954 był redaktorem działu społeczno-politycznego LSW. W 1950 został odsunięty od polityki (zrehabilitowany w 1956). Przez kolejne lata zajmował się wyłącznie twórczością literacką. W 1962 zamieszkał w Olsztynie. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim (1957), Oficerskim (1970) i Komandorskim (1984) Orderu Odrodzenia Polski^[1]. Zmarł 18 lutego 2000 w Olsztynie, spoczywa na cmentarzu komunalnym (kw. 3B rząd 1 grób 2)^[2].

Na temat jego twórczości opublikowano pracę: Stanisław Pajka, Koleinami życia i twórczości Henryka Syski (Ostrołęka 1985, 109 ss.).

Twórczość

• – Rzecz o Kolbergu,
• 1949: Od Kmiotka do Zarania
• 1949: Przez walkę do zwycięstwa (Wydawnictwo Ludowe)
• 1951: Czerwony Kasztelaniec
• 1952: Nad błękitną moja Narwią
• 1953: Nad błękitną moja Narwią (wyd. II)
• 1953: Syn Mazowsza (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza)
• 1954: Kurpik siedzi w lesie
• 1954: Na ziemi Kurpiów
• 1955: Dwie mile do Różana
• 1955: Obleciałem Kurpie – Gocie
• 1955: Przychodzień z Góry Ducha
• 1956: A w Zielonej w Myszynieckiej
• 1956: Tajemnica białego habitu (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza)
• 1958: Chłop śmie mówić
• 1959: Nad Wisłą, nad Bugiem
• 1959: Twarde życie Tomasza Nocznickiego (Książka i Wiedza)
• 1960: Na tropach Judyma
• 1963: Zygmunt Gloger (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza)
• 1965: Mazurskie spotkania (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza)
• 1967: Sosny mazurskiej cień (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza)
• 1968: Okruchy zdarzeń (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza)
• 1969: Adam Chętnik
• 1970: Ułomek rodzinnego chleba
• 1971: Mazurski generał (Wydawnictwo Pojezierze)
• 1971: O czarne wody Narwi (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza)
• 1973: Od wielkiego Nikaru
• 1974: Skrzypią wrota (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza)
• 1975: Scalone pogranicze
• 1978: Rozmaitości znad Łyny
• 1980: Zamodrzała puszcza świtem (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza)
• 1982: W dolinie Orza
• 1986: Na polskich rozłogach (Wydawnictwo Pojezierze)
• 1986: Na wiązance z białej róży (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza)
• 1993: Przez Puszczę Zieloną