Horodziej

Horodziej (biał. Гарадзея) – osiedle typu miejskiego na Białorusi w rejonie nieświeskim obwodu mińskiego, 4,1 tys. mieszkańców (2010). Znajduje się tu stacja kolejowa Horodziej, położona na linii Moskwa - Mińsk - Brześć.

Horodziej

Гарадзея

Kościół św. Józefa w Horodzieju
Herb Flaga
Państwo	Białoruś
Obwód	miński
Populacja (2010) • liczba ludności	4100[1]
Nr kierunkowy	2151
Kod pocztowy	222610
Położenie na mapie obwodu mińskiego Horodziej
Położenie na mapie Białorusi Horodziej
53°19′N 26°31′E

W miejscowości działają dwie parafie – prawosławna (pw. Narodzenia Matki Bożej)^[2] i rzymskokatolicka (pw. św. Józefa). Rozgrywa tu swoje mecze klub wyszejszajaj lihy FK Haradzieja.

Historia

Wieś magnacka Księstwa Nieświeskiego położone było w końcu XVIII wieku w powiecie nowogródzkim województwa nowogródzkiego^[3].

W XIX i w początkach XX w. położony był w Rosji, w guberni mińskiej, w powiecie nowogródzkim.

W dwudziestoleciu międzywojennym miasteczko leżące w Polsce, w województwie nowogródzkim, w powiecie nieświeskim^[a]. Miejscowość była siedzibą wiejskiej gminy Horodziej^[4]. W 1921 miejscowość liczyła 1120 mieszkańców, zamieszkałych w 147 budynkach, w tym 503 Żydów, 407 Polaków, 206 Białorusinów, 1 Niemca i 3 osoby innej narodowości^[b]. 796 mieszkańców było wyznania mojżeszowego, 225 prawosławnego, 95 rzymskokatolickiego, 3 ewangelickiego i 1 innego^[c][4]. Do 1939 w miejscowej szkole powszechnej pracował jako nauczyciel Alfred Ludwig (1899–1940).

Podczas okupacji hitlerowskiej, jesienią 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 1100 osób. 18 lipca 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano w okolicach miejscowości. Sprawcami zbrodni byli Niemcy z SD oraz litewskie siły bezpieczeństwa^[5].

Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Według niektórych źródeł latem 1946 odbył się tu zjazd założycielski antysowieckiego Związku Walki o Niezależność Białorusi. Od 1991 w niepodległej Białorusi.

• 
  Nieistniejąca cerkiew Narodzenia Matki Bożej
• 
  Współczesna cerkiew Narodzenia Matki Bożej
• 
  Cerkiew Przemienienia Pańskiego z pocz. XIX w.
• 
  Przydrożna kaplica z 1874
• 
  Dworzec kolejowy

Uwagi

1. Przynależność powiatowa zmieniała się. Miejscowość leżała w powiatach nowogródzkim (do 1919), baranowickim (1919 - 1920) i nieświeskim (1920 - 1945)
2. Innej niż polska, białoruska, niemiecka i żydowska. Wśród osób innych narodowości zamieszkujących gminę Horodziej było 9 Rosjan, 3 tatarów i 3 Ukraińców. Skorowidz nie wyszczególnia narodowości osób z grupy inne z podziałem na miejscowości
3. Wśród osób innych wyznań zamieszkujących gminę Horodziej było 3 muzułmanów i 1 bezwyznaniowiec. Skorowidz nie wyszczególnia wyznania osób z grupy inne z podziałem na miejscowości