Howard Fast

Howard Melvin Fast (ur. 11 listopada 1914 w Nowym Jorku, zm. 12 marca 2003 w Greenwich) – amerykański powieściopisarz i publicysta.

Życie i twórczość

Wychował się i dorastał w ubogiej proletariackiej rodzinie imigrantów europejskich, jako syn Idy Miller i ukraińskiego Żyda Barneya Fasta (właśc. Fastov lub Fastovsky). Pisarzem był również jego młodszy brat Julius.

Fast znany jest przede wszystkim jako autor ok. 50 powieści o problematyce społeczno-politycznej ukazywanej głównie z historycznego punktu widzenia. Pierwszą z nich – Dwie doliny, napisał jako 19-latek. Poddawał w nich krytyce kapitalizm i jego beneficjentów, jak również występował w obronie praw czarnej i tubylczej ludności Stanów Zjednoczonych. Do popularnych jego utworów należały powieści przedstawiające w ujęciu marksistowskim dzieje walki o wyzwolenie narodowe (Obywatel Tom Paine, Droga do wolności) i społeczne (Amerykanin, Sacco i Vanzetti). Protest wobec polityki traktowania Indian zawarł w powieści Ostatnia granica. W 1951 nakładem własnym (z braku wydawcy) opublikował zapoczątkowaną w więzieniu, znaną powieść historyczną Spartakus o powstaniu niewolników w starożytnym Rzymie, spopularyzowaną później w głośnej ekranizacji przez Stanleya Kubricka. Przeniesione na ekran zostały również cztery inne jego powieści (m.in. Jesień Czejenów i Przeprawa).

Do 1957 roku działał w Komunistycznej Partii USA, do której wstąpił w 1943 r.; jako publicysta pracował też dla partyjnego dziennika "Daily Worker". Sygnatariusz apelu sztokholmskiego w 1950 roku^[1]. 22 listopada 1950 w Warszawie na II Kongresie Obrońców Pokoju został wybrany w skład Światowej Rady Pokoju^[2]. W 1953 roku został laureatem tzw. leninowskiej nagrody pokojowej. Po ujawnieniu prawdy o epoce stalinowskiej całkowicie zerwał z dotychczasową działalnością^[3]; swe rozczarowania komunizmem wyraził w utworach autobiograficznych The Naked God (1957) i Being Red (1990).

W późnym okresie twórczości był także autorem sześcioczęściowego cyklu powieści o losach imigranckiej rodziny Lavette (1977-85). Ponadto wydał niewielki cykl powieści sensacyjnych pod pseudonimem E.V. Cunningham; używał również pseudonimu Walter Ericson.

Twórczość w przekładach polskich

Liczne utwory pisarza ukazały się w tłumaczeniu na polski (podano wraz z datą pierwszego wydania)^[4]:

• Amerykanin 1948 (The American. A Middle Western Legend, 1946)
• Obywatel Tom Paine 1948 (Citizen Tom Paine, 1943)
• Bitwa pod Valley Forge / Poczęty w wolności 1949 (Conceived in Liberty, 1939)
• Niezwyciężony 1949 (The Unvanquished, 1942)
• Droga do wolności 1949 (Freedom Road, 1944)
• Ostatnia granica 1950 (The Last Frontier, 1941)
• Sprawa Parsonsa 1950 (fragment powieści Amerykanin)
• Clarkton 1950 (Clarkton, 1947)
• Odjazd 1951 (Departure and Other Stories, 1949)
• Zamach na Robesona 1951 (Peekskill USA. A Personal Experience, 1951)
• Dumni i wolni 1952 (The Proud and the Free, 1950)
• Trzydzieści srebrników: sztuka w 3 aktach 1953 (Thirty Pieces of Silver)
• Spartakus 1954 (Spartacus, 1951)
• Tomek i zaczarowana furtka 1954 (Tony and the Wonderful Door, 1952)
• Sacco i Vanzetti 1955 (The Passion of Sacco and Vanzetti. A New England Legend, 1953)
• Silas Timberman 1957 (Silas Timberman, 1954)
• Ostatnia wieczerza i inne opowiadania 1957 (Last Supper and Other Stories, 1955)
• Król jest nagi 1958 (The Naked God. The Writer and the Communist Party, 1957)
• Niezwykła kolacja 1993 (The Dinner Party, 1987)
• Imigranci 1994 (The Immigrants, 1977)
• Drugie pokolenie 1994 (Second Generation, 1978)
• Elita 1995 (The Establishment, 1979)
• Dziedzictwo 1995 (The Legacy, 1981)
• Maks 1998 (Max, 1982)
• Mojżesz 2002 (Moses, Prince of Egypt, 1958)