I Republika Francuska

I Republika Francuska (fr. Première République) – okres w historii Francji od 21 września 1792 roku (zniesienie monarchii i ogłoszenie nowej konstytucji) do 9 listopada 1799 roku (zamach 18 brumaire’a), a formalnie do 2 grudnia 1804 roku (koronacja Napoleona I).

I Republika Francuska

Republique française

1792–1804
Godło Flaga
Dewiza: 'Wolność, równość, braterstwo'
Hymn: La Marseillaise (Marsylianka)
Ustrój polityczny	republika
Stolica	Paryż
Data powstania	21 września 1792
Data likwidacji	2 grudnia 1804
Powierzchnia	616.700 km² (1800 r.)
Populacja (1801) • liczba ludności	29.361.000 (1801)
• gęstość	47,6 os./km²
Waluta	frank francuski
Język urzędowy	francuski
Religia dominująca	rzymskokatolicyzm
Podział administracyjny Francji w 1801 r.
Położenie na mapie Francja w 1799 r.

Ustrój

Na mocy konstytucji roku I (wprowadzonej przez Konwent Narodowy w 1793) władzę ustawodawczą sprawowało Ciało Ustawodawcze, wybierane na rok. Władzę wykonawczą miała sprawować złożona z ministrów Rada Wykonawcza. 10 października 1793 Konwent zorganizował rząd rewolucyjny. Faktyczna władza wykonawcza była w rękach Komitetu Ocalenia Publicznego i Komitetu Bezpieczeństwa Powszechnego^[1]. Konstytucja z 1795 zapoczątkowała rządy Dyrektoriatu jako władzy wykonawczej, legislatywę powierzono parlamentowi^[2] złożonemu z Rady Starszych^[3] i Rady Pięciuset^[4][5]. Za sprawą zamachu stanu z 1799, przeprowadzonego przez Napoleona Bonapartego Dyrektoriat został rozwiązany a w jego miejscu utworzono Konsulat, w składzie którego Bonaparte się znalazł jako I konsul^[2]. Ustanowiono nowa konstytucję, na jej mocy władza ustawodawcza należała do Rady Stanu, Trybunatu, Ciała Ustawodawczego i Senatu^[6]. Konstytucja zaprowadziła ustrój dyktatorski, skupiający w osobie pierwszego konsula władzę wykonawczą i sporą część ustawodawczej^[7]. Konsul powoływał m.in. członków Rady Stanu^[8]. W 1802 dziesięcioletnia kadencja konsula została zastąpiona dożywotnią. 18 maja 1804 decyzją Senatu Napoleon został mianowany cesarzem, oficjalnie koronowany został 2 grudnia 1804^[9].