Irena Sandecka

Irena Leonia Sandecka (ur. 1 kwietnia 1912 w Humaniu, zm. 25 marca 2010 w Krzemieńcu^[1]) – polska poetka, nauczycielka, pracownik naukowy Liceum Krzemienieckiego, działaczka społeczna i katolicka, od 1942 mieszkająca i działająca w Krzemieńcu.

Irena Sandecka

Data i miejsce urodzenia	1 kwietnia 1912 Humań
Data i miejsce śmierci	25 marca 2010 Krzemieniec
Zawód, zajęcie	poetka, nauczycielka
Pracodawca	Liceum Krzemienieckie
Odznaczenia

Życiorys

W czasie II wojny światowej pracowała w Powiatowej Delegaturze Rządu w Krzemieńcu. Zajmowała się m.in. pomocą Polakom atakowanym przez nacjonalistów ukraińskich. Uratowała od zagłady jedną z wsi organizując dla mieszkańców eskortę złożoną z niemieckich żołnierzy. Wywiozła z zagrożonego rzeziami Krzemieńca do Krakowa kilkadziesiąt polskich dzieci uratowanych z pogromów (ich rodzice zginęli w rzezi wołyńskiej).

Po wojnie pozostała w Krzemieńcu, została aresztowana przez NKWD, ale wkrótce zwolniona. Do 1969 r. pracowała jako laborantka w służbie zdrowia. Czynnie uczestniczyła w życiu miejscowego Kościoła katolickiego oraz prowadziła tajne nauczanie polskich dzieci. Opracowała w tym celu ręcznie napisany i ilustrowany „Elementarz Krzemieniecki”. Dzięki jej staraniom w Krzemieńcu przetrwało prężne środowisko polskie.

Po rozpadzie ZSRR była jedną z założycielek Towarzystwa Odrodzenia Kultury Polskiej im. Juliusza Słowackiego.

W 2008 r. odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[2].

Zmarła 25 marca 2010 w wieku niespełna 98 lat.

W 2016 otrzymała pośmiertnie nagrodę Kustosz Pamięci Narodowej^[3].