Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Jasiona (powiat krapkowicki)
wieś w województwie opolskim, powiecie krapkowickim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Jasiona (niem. Jeschona[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Zdzieszowice.
Remove ads
Nazwa
Nazwę wsi na podstawie zapisów historycznych na przestrzeni ponad siedmiu wieków pisano: Jassona, Iasiona, Iessona, Jeschona (do 12.02.1934), w okresie hitlerowskiego reżimu Eschendorf (w j. polskim Jesionowa Wieś), po II wojnie światowej: Jasienie, Jesiona i ostatecznie Jasiona[4][5].
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Po raz pierwszy wieś została wzmiankowana 11 października 1285 r., w dokumencie, w którym spadkobiercy i synowie hrabiego Adama de Jassona, wyjaśniali konflikt z klasztorem cystersów w Lubiążu mający na celu pozyskanie odszkodowania z wytwórni włókien. Nie wiadomo, czy nazwa wsi pochodziła od nazwiska hrabiego de Jassona, czy też hrabia przyjął nazwisko od miejscowości do której przybył[5].
W 1583 r. Jasiona stała się własnością rodu Żyrowskich, kupiona na licytacji wraz z Oleszką. Ostatni właściciel dóbr żyrowskich protestant Georg Friedrich von Zyrowski, do którego należały: Żyrowa, Jasiona, Krępna i Oleszka, skazany został na dożywotnie więzienie i konfiskatę dóbr za walkę po stronie protestantów przeciwko cesarzowi katolickiej Austrii w 1620 r. pod Białą Górą[6].
W 1910 roku 519 mieszkańców mówiło w języku polskim, natomiast 20 osób posługiwało się jedynie językiem niemieckim.
W wyborach komunalnych w listopadzie 1919 roku 99 głosów oddano na kandydatów z list polskich, którzy zdobyli łącznie 5 z 9 mandatów.
Podczas trwania III powstania śląskiego, 9 maja 1921 r. Jasiona została zajęta przez bataliony z Podgrupy „Bogdan” i pozostawała w rękach polskich do 21 maja[7]. Wtenczas wieś opanowana została przez oddziały Freikorps Oberland (korpus ochotniczy utworzony w 1919 r. w Bawarii) pomimo przeprowadzonego kontrataku przez Lotny Oddział Szturmowy Karola Walerusa[8], i zadania stronie niemieckiej dotkliwych strat. W ramach antypolskich represji miejscowość objęły prześladowania rodzin powstańców i działaczy plebiscytowych[7]. Mieszkańcy Jasionej nie brali udziału w powstaniu po stronie niemieckiej, lecz tylko po stronie polskiej. W walkach o Śląsk brało udział 14 jasiońskich powstańców, z tego jeden Pan Mitulla został zamordowany w folwarku w Strzebniowie przez Selbstschutz Oberschlesien, gdzie zamordowano 7 powstańców oraz 18 osób spośród miejscowej ludności cywilnej[6]. W nocy z 23 na 24 czerwca 1921 r. w Zalesiu niemiecki Selbstschutz uprowadził gospodarza Kazika z Jasionej, którego podczas transportu bito i katowano[9]. Po zakończeniu III powstania śląskiego większość powstańców z Jasionej wyjechała do polskiej części Górnego Śląska, unikając niemieckiego terroru popowstańczego[6].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jasiona.
Remove ads
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[12]:
- kościół pw. św. Marii Magdaleny, zbudowany w l. 1910-1911, w stylu neobarokowym. Przy budowie świątyni zachowano część poprzedniego gotyckiego kościoła z XIV w., a konkretnie jego dwuprzęsłowe prezbiterium z poł. XIV w., które obecnie stanowi jedną z bocznych kaplic. W jego wnętrzu zachowały się liczne elementy ozdobnej kamieniarki gotyckiej. M. in. sklepienie wspiera się na wspornikach z rzeźbami herm oraz masek ludzkich i zwierzęcych[13]. Wewnątrz dawnego prezbiterium w 1912 r. odsłonięto i zakonserwowano gotyckie polichromie z trzeciej ćwierci[13] XIV wieku, w tym sceny Ukrzyżowania i Sądu Ostatecznego.
- mogiła zbiorowa powstańców śląskich oraz cywilnych ofiar masakry w Strzebniowie[14], na cmentarzu katolickim.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads