Jerry Lewis

Jerry Lewis, właśc. Jerome Joseph Levitch^[1] (ur. 16 marca 1926 w Newark, zm. 20 sierpnia 2017 w Las Vegas) – amerykański komik, aktor, producent filmowy, scenarzysta, reżyser, piosenkarz. Wielokrotnie występował wspólnie z Deanem Martinem, tworząc jeden z najsłynniejszych aktorskich duetów na scenie, w telewizji i filmie^[2].

Ten artykuł dotyczy amerykańskiego komika. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Jerry Lewis

Jerry Lewis (lata 60.)
Imię i nazwisko	Jerome Joseph Levitch
Data i miejsce urodzenia	16 marca 1926 Newark
Data i miejsce śmierci	20 sierpnia 2017 Las Vegas
Zawód	aktor, komik, producent filmowy, scenarzysta, reżyser, piosenkarz
Współmałżonek	Patti Palmer (1944–1980; rozwód) SanDee Pitnick (1983–2017; jego śmierć)
Lata aktywności	1931–2016
Odznaczenia
Strona internetowa

Gwiazda Jerry'ego Lewisa na Hollywoodzkiej Alei Sław

8 lutego 1960 otrzymał dwie własne gwiazdy w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdujące się przy 6821 Hollywood Boulevard (film) i 6150 Hollywood Blvd. (telewizja)^[3][4]. W 1984 został odznaczony Legią Honorową V klasy, a w 2006 Komandorią tego francuskiego orderu.

Życiorys

Urodził się w Newark w New Jersey w rodzinie artystów wodewilu jako syn Rachael „Rae” Levitch (z domu Brodsky; 1903–1983), pianistki, i Daniela „Danny’ego” Levitcha (1902–1980), ceremoniarza^[5]. Uczęszczał do Irvington High School w Irvington^[6].

W 1931, w wieku 12 lat zadebiutował na scenie w komedii. Porzucił szkołę średnią, aby występować w nowojorskich teatrach, programach burleskowych i nocnych klubach. W 1942 opracował procedury komiksowe, przyciągając Irvinga Kaye’a jako menedżera. W 1944 po raz pierwszy spotkał piosenkarza Deana Martina, a dwa lata później (1946) oficjalnie stali się zespołem występującym jako Martin i Lewis. Ich występ składał się ze śpiewu Martina i klaunady Lewisa. Dobrze przyjęte występy w Atlantic City, New Jersey oraz w nocnym klubie Copacabana w Nowym Jorku zaowocowały w 1948 ofertą Paramount^[7].

Ich pierwszy wspólny film, komedia My Friend Irma (1949), ustanowił Martina i Lewisa gwiazdami kasowymi, a kontynuacje My Friend Irma Goes West i At War with the Army (oba z 1950) zakończyły się równie dużym sukcesem. Martin i Lewis stali się najpopularniejszym duetem komediowym dekady i pojawili się w ciągu ośmiu lat w 16 filmach, w tym Scared Stiff (1953), Living It Up (1954), Artists and Models (1955) i Hollywood or Bust (1956). Byli również częstymi gośćmi telewizyjnymi i gospodarzami programu NBC The Colgate Comedy Hour. To właśnie podczas ich pobytu w NBC Lewis rozpoczął długą współpracę z Muscular Dystrofhy Association (MDA)^[8].

Przez wiele lat zajmował się działalnością dobroczynną, za którą w 2009 Amerykańska Akademia Filmowa przyznała mu Nagrodę za działalność humanitarną im. Jeana Hersholta.

Zmarł wskutek kardiomiopatii niedokrwiennej w swoim domu w Las Vegas w wieku 91 lat^[9][10]..

Nagrody

Rok	Nagroda	Kategoria	Film
2005	Nagroda Satelita	Nagroda im. Nikoli Tesli	–
2006	Nagroda Satelita	Znakomita gwiazda gościnna	Prawo i porządek: sekcja specjalna (2005)
2009	Nagroda Akademii Filmowej	Nagroda za działalność humanitarną im. Jeana Hersholta	–