Jerzy Sosnowski (pisarz)

Jerzy Wojciech Sosnowski^[1] (ur. 14 maja 1962 w Warszawie) – polski pisarz, publicysta, felietonista, dziennikarz telewizyjny i radiowy, historyk literatury polskiej, krytyk literacki, nauczyciel akademicki.

Jerzy Sosnowski

Jerzy Sosnowski (2023)
Data i miejsce urodzenia	14 maja 1962 Warszawa
Zawód, zajęcie	pisarz, publicysta, felietonista, dziennikarz, historyk literatury, krytyk literacki, nauczyciel akademicki, nauczyciel
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Odznaczenia

Życiorys

Studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, po czym był tam doktorantem. Jest historykiem literatury specjalizującym się w okresie Młodej Polski, a także krytykiem literackim.

Uczy języka polskiego w niepublicznym Autorskim Liceum Ogólnokształcącym nr 42 w Warszawie (pracował tam w latach 1995-2002 i pracuje ponownie od roku 2019)^[2]. Był wykładowcą w Kolegium Nauczycielskim w Suwałkach i w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej. Brał udział w opracowaniu jednego z programów nauczania języka polskiego w szkołach średnich. Pracował jako specjalista ds. kultury mowy przy Związku Artystów Scen Polskich.

Publikował w „Gazecie Wyborczej”. W marcu 2005 został stałym felietonistą miesięcznika „Więź”. Obecnie publikuje felietony na stronie Koduj24.pl^[3][4]

W latach 90. pracował w TVP na stanowisku szefa publicystyki kulturalnej TVP1^[5]. Był jednym z dziennikarzy tworzących magazyn kulturalny Pegaz. Był także kierownikiem działu programów humanistycznych w Telewizji Edukacyjnej TVP.

W 2000 rozpoczął pracę w Polskim Radiu: najpierw w Dwójce, potem w Trójce, gdzie od lutego 2001 (z przerwą między 30 września 2007 a 2 kwietnia 2009) był jednym z prowadzących audycję publicystyczną Klub Trójki^[6][7]. W Trójce prowadził również Literackie Biuro Śledcze^[8], a od 4 września 2009 także Trójkowy Znak Jakości^[9]. Jako szef związków zawodowych uczestniczył w proteście przeciwko zatrudnieniu Michała Karnowskiego^[10]. Decyzją dyrektora Trójki, Jacka Sobali, 22 lutego 2010 (do odwołania) Jerzy Sosnowski został odsunięty od anteny z powodu wypowiedzi dla prasy o konflikcie w stacji, w których miał on naruszyć interes spółki Polskie Radio SA^[11]. 10 i 11 kwietnia 2010, w weekend katastrofy polskiego Tu-154 w Smoleńsku, poprowadził dwie audycje specjalne poświęcone temu wydarzeniu^[12][13], natomiast 13 kwietnia 2010 ponownie poprowadził Klub Trójki^[14][13].

W 2006 rozpoczął współpracę ze stacją TVP Kultura, rezygnując z niej po kilku tygodniach (w październiku), by powrócić z końcem sierpnia 2007^[5][6][15].

Członek Rady Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk w V (2011–2014)^[16] oraz VI^[17] (2015–2018) kadencji.

17 marca 2016, powołane z początkiem tego samego roku nowe władze Polskiego Radia jednostronnie wypowiedziały Sosnowskiemu umowę o pracę: z trzymiesięcznym wypowiedzeniem bez obowiązku świadczenia pracy^[18]. W maju 2018 Sąd Okręgowy w Warszawie uznał za bezprawne rozwiązanie umowy z redaktorem i szefem związków zawodowych Trójki, stwierdzając, że dziennikarz ma prawo krytykować pracodawcę oraz zasądził odszkodowania w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, czego domagał się w pozwie^[19][20].

Od marca 2017 do lipca 2018 roku był gospodarzem audycji Nasłuchiwanie w Tok FM^[21]. Od lipca 2020 roku związany z Radiem Nowy Świat, gdzie prowadzi audycje publicystyczne „Punkt widzenia” oraz „Stulecie dziwów”^[22] oraz "JerzoBrzmienia".

• 
  IX Festiwal Góry Literatury (2023)
• 
  J. Sosnowski z Karolem Modzelewskim^[23]

Nagrody i wyróżnienia

• 2001 – Nagroda Fundacji im. Kościelskich (za Wielościan)
• 2003 – nagroda Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych „Książka Jesieni 2003” (dla Prądu zatokowego)
• 2004 – dwie nominacje do Paszportu Polityki w kategorii „Literatura” (za Prąd zatokowy)^[24][25]
• 2006 – Złoty Grot (nagroda Stowarzyszenia Sztuka Edukacja Promocja) dla twórcy, którego działalność i dokonania inspirują do aktywności młodych humanistów oraz za przekraczanie granic między literaturą, krytyką, działalnością społeczną i popularyzatorską i za pozostawanie sobą we wszystkich tych krainach^[26]
• 2009 – nominacja do tytułu Mistrza Mowy Polskiej (IX edycja konkursu)
• 2011 – Złoty Krzyż Zasługi^[1]
• 2016 – Nagroda im. księdza Józefa Tischnera^[27]
• 2016 – nominacja do Nagrody Literackiej „Nike” za zbiór esejów Co Bóg zrobił szympansom^[28]

Twórczość i publikacje

Proza

• Apokryf Agłai – powieść (W.A.B., Warszawa 2001, ISBN 83-88221-47-7)
• Wielościan – zbiór opowiadań (W.A.B., Warszawa 2001, ISBN 83-88221-49-3)
• Linia Nocna. Singles Collection – zbiór opowiadań (W.A.B., Warszawa 2002, ISBN 83-88221-88-4)
• Prąd zatokowy – powieść (W.A.B., Warszawa 2003, ISBN 83-89291-43-6)
• Tak to ten – powieść (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2006, ISBN 83-08-03910-3)
• Instalacja Idziego – powieść (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2009, ISBN 978-83-08-04391-2)
• Spotkamy się w Honolulu – powieść (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2014, ISBN 978-83-08-05351-5)
• Sen sów – powieść (Wielka Litera, Warszawa, 2016, ISBN 978-83-80320-89-5)
• Fafarułej, czyli pastylki z pomarańczy – powieść (Wielka Litera, Warszawa, 2017, ISBN 978-83-8032-158-8)

Inne książki

• Śmierć czarownicy! Szkice o literaturze i wątpieniu – eseje historyczno-literackie (Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 1993, ISBN 83-900523-9-3)
• Chwilowe zawieszenie broni. O twórczości tzw. pokolenia „Brulionu” (1986–1996) – krytyka literacka, napisane wspólnie z Jarosławem Klejnockim (Wydawnictwo Sic!, Warszawa 1996, ISBN 83-86056-32-0)
• Ach – eseje (Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03707-0)
• Czekanie cudu – eseje o literaturze i filmie (Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2009, ISBN 978-83-7507-042-2)
• Co Bóg zrobił szympansom – eseje o wierze świeckich (Wielka Litera, Warszawa 2015)